ผลจากสารพิษ
คอลัมน์ บทบรรณาธิการ
ผลจากสารพิษ – ประเด็นเรื่องการใช้สารพิษทางการเกษตร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสาร 3 ชนิดอันได้แก่ พาราควอต คลอร์ไพริฟอส และไกลโคเซต เป็นข้อถกเถียงในสังคมไทยมานานหลายปี
จนกระทั่งมีการผลักดันจากรัฐมนตรีในคณะรัฐบาลชุดปัจจุบัน ให้ยกเลิกการจำหน่ายและการใช้สารพิษทั้ง 3 ในประเทศ
โดยได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นเอกฉันท์จากคณะกรรมการควบคุมวัตถุอันตราย และคาดว่าจะมีผลบังคับใช้จริงได้ประมาณต้นเดือนธันวาคมนี้
อย่างไรก็ดี แม้จะมีมติและการผลักดันโดยภาครัฐออกมาแล้ว
ข้อถกเถียงและความสงสัยในเรื่องดังกล่าวก็ยังไม่จบ
ประเด็นสำคัญจากฝ่ายที่คัดค้านการยกเลิกการใช้สารอันตรายทั้ง 3 ชนิดก็คือ หากรัฐสั่งให้ระงับการใช้สารทั้ง 3 ชนิดแล้ว เกษตรกรจะมีอะไรมาทดแทนในการกำจัดวัชพืชและศัตรูพืช
โดยเฉพาะในการทำการเกษตรขนาดใหญ่ที่มีพื้นที่นับร้อยไร่ขึ้นไป ซึ่งเกินกว่าแรงงานคนจะดำเนินการได้
และในขณะเดียวกัน การผลิตทางการเกษตรของไทยก็ยังมิใช่ “เกษตรเข้มข้น” ที่มีการนำเครื่องมือเครื่องจักรเข้ามาทำงานแทนแรงงานมนุษย์แทบทั้งหมดดังเช่นในประเทศที่พัฒนาแล้ว
เกษตรกรฝ่ายคัดค้านการยกเลิกชี้ว่า ความปรารถนาดีที่ไม่มีมาตรการรองรับ
ในอีกด้านหนึ่งก็ส่งผลกระทบต่อชีวิตของเขาเหล่านั้นโดยตรง
ฉะนั้น ในฐานะที่เป็นผู้ออกหน้าผลักดันการยกเลิกการใช้สารพิษ ภาครัฐก็จะต้องนำเสนอทางเลือกและทางออกให้กับเกษตรกรผู้จะได้รับผลกระทบโดยตรงจากกรณีดังกล่าว
ไม่ว่าจะเป็นประเด็นสารทดแทนที่มีอันตรายน้อยกว่า แต่มีประสิทธิภาพไม่แพ้กัน ไปจนกระทั่งถึงการช่วยเหลือหรือปรับปรุงการทำงานในภาคเกษตร
สุขอนามัยของคนส่วนใหญ่ในสังคม รวมไปถึงตัวเกษตรกรเป็นเรื่องสำคัญ
แต่ขณะเดียวกันสภาพปากท้องและความเป็นจริงในการดำรงชีวิตของเกษตรกรก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน
มาตรการที่ดีจะต้องไม่ออกมาครึ่งๆ กลางๆ หรือสร้างปัญหาอื่นต่อเนื่อง ตามมา