บทบรรณาธิการ - ผู้นำฝ่ายค้าน

เมื่อ 19 กรกฎาคม ศาลรัฐธรรมนูญมีมติรับคำร้องคดีถือครองหุ้นไอทีวี ไว้วินิจฉัย พร้อมมีคำสั่งให้นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ หัวหน้าพรรคก้าวไกลหยุดปฏิบัติหน้าที่ สส. จนกว่าศาลจะมีคำวินิจฉัย

ประกอบกับรัฐธรรมนูญ มาตรา 106 บัญญัติไว้ ภายหลังคณะรัฐมนตรีเข้าบริหารราชการแผ่นดินแล้ว พระมหากษัตริย์จะทรงแต่งตั้ง สส. ผู้เป็นหัวหน้าพรรคการเมืองในสภาผู้แทนราษฎรที่มีจํานวนสมาชิกมากที่สุด และสมาชิกมิได้ดํารงตําแหน่งรัฐมนตรี ประธานสภาผู้แทนราษฎร หรือรองประธานสภาผู้แทนราษฎร เป็นผู้นําฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร

ด้วยสองเงื่อนไขนี้ เป็นเหตุให้นายพิธา ประกาศตัดสินใจลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคก้าวไกล เพื่อเปิดทางให้พรรคเลือก สส.ที่สามารถทำหน้าที่ผู้นำฝ่ายค้าน ขึ้นมาดำรงตำแหน่งหัวหน้าพรรคแทน

ผู้นำฝ่ายค้านมีบทบาทสูงในการประชุมสภานัดสำคัญ เช่น การเปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐบาล การอภิปรายร่างพ.ร.บ.งบประมาณฯ

เป็นผู้เสนอให้ประธานสภาแต่งตั้งประธานวิปฝ่ายค้านและกรรมการวิปฝ่ายค้าน เพื่อเป็นตัวแทนฝ่ายค้านในการประสานการทำงานร่วมกับวิปรัฐบาล วิปวุฒิสภา

อำนาจหน้าที่สำคัญของผู้นำฝ่ายค้านที่รัฐธรรมนูญเขียนไว้ นอกจากร่วมเป็นคณะกรรมการสรรหาตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ยังร่วมเป็นคณะกรรมการสรรหาผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ ได้แก่ คณะกรรมการการเลือกตั้ง ผู้ตรวจการแผ่นดิน คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ และคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน อีกด้วย

การเว้นว่างตำแหน่งผู้นำฝ่ายค้าน จึงไม่เป็นผลดี ทำให้ฝ่ายค้านต้องเสียสิทธิ์ในอำนาจหน้าที่ต่างๆ เหล่านี้ไป

อย่างไรก็ตาม การที่รัฐธรรมนูญกำหนดคุณสมบัติผู้นำฝ่ายค้านว่า จะต้องอยู่ในพรรคที่ไม่มีสมาชิกดํารงตําแหน่งประธาน หรือรองประธานสภาผู้แทนราษฎร

ทำให้ปัญหาของพรรคก้าวไกล ไม่ได้อยู่ที่แค่ใครจะมาเป็นหัวหน้าพรรคคนใหม่ แต่ยังติดขัดตรงตำแหน่งรองประธานสภาคนที่ 1 ที่ นายปดิพัทธ์ สันติภาดา สส.พิษณุโลก ของพรรคนั่งอยู่ด้วย

จึงเป็นที่มากระแสข่าวแผนยึด 2 เก้าอี้สำคัญในสภา คือผู้นำฝ่ายค้าน ที่ได้แน่นอนอยู่แล้ว แค่รอให้ได้หัวหน้าพรรคคนใหม่ ส่วนรองประธานสภา พรรคก้าวไกลอาจใช้วิธีลงมติขับนายปดิพัทธ์ พ้นพรรค ไปสมัครเป็นสมาชิกพรรคเป็นธรรม ก็จะรักษาตำแหน่งรองประธานสภาไว้ได้

ด้วยวิธีนี้พรรคก้าวไกลจะต้องอธิบายกับสังคมให้ดี เพราะอาจถูกวิพากษ์วิจารณ์ถึงการทำงานการเมืองแบบตรงไปตรงมา ตามหลักการที่เคยยึดถืออยู่ แต่ก็ไม่ถือว่าขัดกฎกติกาตามรัฐธรรมนูญแต่อย่างใด