เมื่อวันที่ 13 ส.ค. พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง เลขาธิการพรรคประชาชาติ โพสต์เฟซบุ๊ก ถึงเหตุการณ์เมื่อ 65 ปีที่แล้ว ซึ่งเกิดเหตุการณ์ผู้นำศาสนา นักปราญและปัญญาชนจังหวัดปัตตานีและของพี่น้องชาวไทยนับถือศาสนาอิสลามในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ชื่อ หะยีสุหลง อับดุลกาเดร์” หรือ “หะยีสุหลง โต๊ะมีนา” หรือ “หะยีสุหลง” ได้ถูกมีผู้ทำให้หายสาบสูญพร้อมผู้ติดตาม รวม 4 ชีวิต สมัย จอมพล ป.พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรีขณะนั้น โดยระบุว่า
“หะยีสุหลง” สิ่งที่ “อยากลืม กลับจำ” และสิ่งที่ “ควรจำ กลับลืม”
13 ส.ค.2497 หรือเมื่อ 65 ปีที่ผ่านมา ได้มีเหตุการณ์ผู้นำศาสนา นักปราญและปัญญาชนจังหวัดปัตตานีและของพี่น้องชาวไทยนับถือศาสนาอิสลามในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ชื่อ หะยีสุหลง อับดุลกาเดร์” หรือ “หะยีสุหลง โต๊ะมีนา” หรือ “หะยีสุหลง” ได้ถูกมีผู้ทำให้หายสาบสูญพร้อมผู้ติดตาม รวม 4 ชีวิต สมัย จอมพล ป.พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรีขณะนั้น
เหตุการณ์ที่การถูกทำให้สูญหายของท่านหะยีสุหลง ผู้เป็น ภรรยา ลูกๆ หลานๆ ครอบครัว ญาติมิตร และลูกศิษย์ของท่านหะยีสุหลงจะเกิดความเสียใจเศร้าโศกกับความโหดร้ายที่เกิดขึ้น มีการทำบุญและกิจกรรมรำลึกถึงเมื่อครบรอบวันที่ 13 สิงหาคม ของทุกปี ทั้งที่ “อยากลืม กลับจำ” ในทางกลับกันผู้เป็นผู้บริหารประเทศและผู้นำทางการเมืองควรที่นำใช้เป็นบทเรียน ซึ่ง “ควรจำ กับลืม”
ความผิดพลาดที่เป็นบาดแผลในอดีตไม่ควรจะให้เกิดขึ้นซ้ำอีกในปัจจุบันและอนาคต “คนฉลาดเรียนรู้จากความผิดพลาดในอดีต แต่จะฉลาดกว่าถ้าเรียนรู้จากความผิดพลาดของคนอื่น”
การศึกษาทางวิชาการเกี่ยวกับข้อเรียกร้องทั้ง 7 ข้อ ของท่านหะยีสุหลง ได้เคยมีผู้ทรงคุณวุฒิได้ทำการศึกษาวิจัยมีทั้งผู้ทรงคุณวุฒิในประเทศและต่างประเทศอยู่บ้าง แต่หากรัฐใจกว้างที่ให้มีการศึกษาและเสวนาอย่างมีอิสระทางความคิด วิชาการ และกระทำด้วยความรับผิดชอบ ซึ่งน่าจะเป็นมรรควิธีที่เอื้อต่อการสร้างความเข้าใจในการแก้ปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ให้ดีขึ้นได้
พันตำรวจเอกทวี สอดส่อง
เลขาธิการพรรคประชาชาติ
