อาจารย์นิติ จุฬาฯ ชี้รัฐธรรมนูญ 60 อยู่ในภาวะวิกฤตศรัทธา มีปัญหาทั้งเรื่องที่มา การบังคับใช้ ไม่สามารถทำให้เกิดความเชื่อมั่นได้ ต้องปฏิรูปด่วน
วันที่ 11 ก.ย. นายพรสันต์ เลี้ยงบุญเลิศชัย อาจารย์คณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊ก กรณีแก้ไขรัฐธรรมนูญ ที่กำลังจะเข้าสู่การพิจารณาของสภา ว่า ขณะนี้ค่อนข้างเห็นภาพชัดเจนมากขึ้นและไปในแนวทางเดียวกัน ทั้งในภาคการเมือง (ฝ่ายค้าน ฝ่ายรัฐบาล คณะกรรมาธิการวิสามัญศึกษาแนวทางแก้ รธนฯ ซึ่งเป็นส่วนผสมของทั้งพรรคการเมืองฝ่ายค้านและรัฐบาล)
และภาคประชาชน (ที่ออกมาเรียกร้องคัดค้านรัฐบาล) ว่าเห็นควรให้มีการจัดตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญเพื่อจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ สำหรับผมแล้วหากพิจารณาผ่านกรอบของหลักวิชากฎหมายรัฐธรรมนูญ สามารถอธิบายได้อย่างน้อย 3 ประการ ดังนี้
1.รัฐธรรมนูญ 60 มีปัญหาในแง่ที่มาในการจัดรัฐธรรมนูญ กล่าวให้ชัดเจนยิ่งขึ้น รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันถูกมองว่ามีที่มาที่ไม่สอดคล้องกับหลักประชาธิปไตย หาได้มีจุดยึดโยงกับประชาชนไม่ จึงไม่สามารถสร้างหรือทำให้ประชาชนเกิดความรู้สึกของ “ความเป็นเจ้าข้าวเจ้าของ” ในรัฐธรรมนูญในฐานะ “สัญญาประชาคม” (Social Contract) ได้
2.ภายหลังจากที่รัฐธรรมนูญ 60 มีผลบังคับใช้ ระบบการเมืองและระบบกฎหมายซึ่งเชื่อมโยงกับโครงสร้างทางสังคมอันเป็นผลผลิตโดยตรงมาจากรัฐธรรมนูญ ไม่สามารถที่จะสร้าง “ความไว้เนื้อเชื่อใจสาธารณะ” (Public Trust) ให้แก่ภาคการเมืองและประชาชนได้ แต่กลับถูกตั้งคำถามอย่างมากและกว้างขวางถึงความมีประสิทธิภาพ และความเสมอภาคของระบบการเมืองและระบบกฎหมายของกติกาสูงสุดของประเทศฉบับนี้
3. ด้วยผลจากข้อ 1 และ 2 ตามหลักกฎหมายรัฐธรรมนูญจึงอาจกล่าวได้ว่า รัฐธรรมนูญ 60 กำลังตกอยู่ในสภาวะ “วิกฤติความชอบธรรมของรัฐธรรมนูญ” (Crisis of Constitutional Legitimacy) ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งที่จะนำไปสู่สภาวะ “วิกฤติระบอบรัฐธรรมนูญ” (Constitutional Crisis) ที่อาจส่งผลให้สถาบันการเมืองภายใต้โครงสร้างรัฐธรรมนูญ 60 ไม่สามารถทำหน้าที่ของตนเองได้ในท้ายที่สุด ดังที่เคยเกิดขึ้นมาแล้วกับรัฐธรรมนูญ 50
.
เมื่อรัฐธรรมนูญ 60 ไม่ได้รับการยอมรับนับถืออย่างมีนัยสำคัญตามที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น จึงย่อมส่งผลต่อความน่าเชื่อถือในระบบการเมืองและระบบกฎหมาย และที่สำคัญคือเป็นการสั่นคลอนและผุกร่อนต่อสถานะความเป็น “กฎหมายสูงสุดของประเทศ” อย่างปฏิเสธไม่ได้
.
#ถึงเวลาปฏิรูปรัฐธรรมนูญ
