เพื่อไทย ยื่นร่างพ.ร.ป.เลือกตั้งส.ส.-พรรคการเมืองแล้ว คาดเข้าสภาเดือนม.ค.และประกาศใช้มี.ค.65 ปรับระบบแบ่งเขต การคำนวณปาร์ตี้ลิสต์ และกระบวนการไพรมารีโหวต
เมื่อวันที่ 16 ธ.ค.2564 ที่รัฐสภา พรรคเพื่อไทย(พท.) นำโดยนพ.ชลน่าน ศรีแก้ว ส.ส.น่าน หัวหน้าพรรค นายสุทิน คลังแสง ส.ส.มหาสารคาม ในฐานะประธาวิปฝ่ายค้าน นายจุลพันธ์ อมรวิวัฒน์ ส.ส.เชียงใหม่ รองหัวหน้าพรรค ยื่นร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ(พ.ร.ป.)ว่าด้วยการเลือกตั้งส.ส. (ฉบับที่) พ.ศ. และร่างพ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่) พ.ศ. ต่อประธานสภาผู้แทนราษฎร ผ่านนพ.สุกิจ อัถโถปกรณ์ ที่ปรึกษาประธานสภา
นพ.ชลน่าน กล่าวถึงสาระสำคัญของร่าง พ.ร.ป.ว่าการด้วยเลือกตั้งส.ส.ว่า จากการเปลี่ยนแปลงเขตเลือกตั้งจาก 350 เขต เป็น 400 เขต และบัญชีรายชื่อ จาก 150 คนเป็น 100 คน ในร่างของพรรคเราเน้นให้มีเขตที่ติดต่อกัน ซึ่งจะแตกต่างจากของเดิม รวมทั้งฐานจำนวนประชากรต้องเขียนให้ชัดเจน
รวมทั้งวิธีคำนวณต้องเป็นไปตามมาตรา 91 โดยให้เป็นสัดส่วนโดยตรงกับคะแนนรวมของบัตรเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อของทุกพรรครวมกันทั้งประเทศ แล้วนำมาคำนวณ โดย 100 คนเป็นตัวตั้ง เอามาเฉลี่ยจำนวน ส.ส.ที่จะได้รับในแต่ละพรรค โดยใช้ 100 คนเป็นตัวหาร ส่วนกรณีมีเศษ เราจะดูเศษทศนิยมเป็นหลัก
ตัวอย่างเช่น พท.ได้ 35.8 พรรคอื่นๆ ได้ 30.2 สมมติรอบแรกได้ส.ส.บัญชีรายชื่อ 90 ที่นั่ง เหลืออีก 10 ที่นั่ง ก็มาดูเศษทศนิยม ซึ่งเป็นวิธีที่ตรงไปตรงมา ไม่ซับซ้อน แม้จะเอาเศษไปใช้ แต่ก็ไม่มีการปัดเศษ และการจัดเบอร์ผู้สมัครให้ใช้เบอร์เดียวทั้งประเทศ ทั้งส.ส.เขตและบัญชีรายชื่อ
นพ.ชลน่าน กล่าวต่อว่า ส่วนร่างพ.ร.ป.พรรคการเมือง ทราบว่า ครม.ไม่น่าจะเสนอร่างดังกล่าว แต่พท.เห็นว่ามีความจำเป็นและสำคัญ ซึ่งกฎหมายเดิม เน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างกว้างขวางในการคัดเลือกผู้สมัคร และบังคับให้จัดตั้งตัวแทนพรรคประจำจังหวัดทุกเขตเลือกตั้ง ในร่างของเรายังยืนยันเจตนารมณ์เรื่องการส่งเสริมการเลือกตั้งเบื้องต้นหรือไพรมารี่โหวต เนื่องจากเป็นไปตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 45 จะไปยกเลิกไม่ได้
ดังนั้น จึงเปลี่ยนวิธีให้มีเพียงตัวแทนสาขาพรรคหรือตัวแทนพรรคประจำจังหวัด เพียง 1 เขตก็ส่งผู้สมัครได้ทุกเขต ทั้งจังหวัด และให้มีบทเฉพาะกาลรองรับจังหวัดใดที่มีตัวแทนพรรคอยู่แล้ว ให้ทำไพรมารี่ในเขตของตัวเองและทำในเขตอื่นได้ด้วย และการส่งบัญชีรายชื่อนั้น ส่งได้เลยเมื่อมีผู้สมัคร ส.ส.เขตไปสมัครเพียง 1 เขต ก็ทำได้ ไม่จำเป็นต้องรอให้รับรองคุณสมบัติผู้สมัคร
นพ.ชลน่าน กล่าวด้วยว่า นอกจากนั้นยังแก้ไขค่าบำรุงพรรคของสมาชิกจากเดิม สมาชิกชั่วคราว 100 บาทและ 2,000 บาทสำหรับสมาชิกถาวร ในร่างของพรรค ได้เสนอว่าเพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมกับพรรคมากขึ้น จึงกำหนดว่า อัตราค่าสมาชิกพรรคให้ไปเขียนไว้ในข้อบังคับพรรคของแต่ละพรรคที่จะเป็นผู้กำหนดเอง และยังเสนอเกี่ยวกับการยุบพรรค เพราะกรณีศาลรัฐธรรมนูญจะวินิจฉัยยุบพรรค ต้องชัดเจน และการจัดทำนโยบายของพรรค ต้องบอกแหล่งเงินว่านำมาจากไหนได้ รวมทั้งผลกระทบที่เกิดขึ้นด้วย ทั้งนี้เชื่อว่าร่างกฎหมายทั้ง 2 ฉบับจะประกาศใช้ได้ในเดือน มี.ค.2565
ด้านนายสุทิน กล่าวว่า หลังจากนี้เป็นกระบวนการของสภา จะตรวจสอบความถูกต้องก่อนบรรจุระเบียบวาระการประชุม คาดว่าจะเข้าสู่การพิจารณาของสภาได้ในช่วงเดือน ม.ค. 2565 เพราะขณะนี้หลายพรรคเริ่มทยอยยื่นร่างแก้ไขแล้ว และยืนยันว่าไม่มีร่างแก้ไขฉบับพรรคร่วมฝ่ายค้าน เพราะเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ จึงให้เสรีและอิสระกับทุกพรรค
