แก่งกระจาน ส่อวืดมรดกโลก หลังโดนแฉข้อมูล ละเมิดสิทธิกะเหรี่ยงในพื้นที่
เมื่อวันที่ 4 ก.ค ผู้สื่อข่าวรายงานบรรยากาศการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกครั้งที่ 43 ที่เมืองบากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน ซึ่งมีขึ้นระหว่างวันที่ 29 มิ.ย.-10 ก.ค. โดยประเทศไทยมีนายสีหศักดิ์ พวงเกตุแก้ว อดีตเอกอัครราชฑูตประจำกรุงปารีส เป็นหัวหน้าคณะ พร้อมตัวแทนจากสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(สผ.) กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช เข้าร่วมประชุม ซึ่งในการประชุมครั้งนี้ประเทศไทยได้นำเสนอพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจาน ให้คณะกรรมการมรดกโลกขึ้นทะเบียนเป็นพื้นที่มรดกโลกด้วย
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ตลอด 3-4 วันที่ผ่านมา นายสีหศักดิ์ และนางรวีวรรณ ภูริเดช เลขาธิการสผ.สามารถเจรากับผู้แทนจากประเทศเมียนมา ซึ่งก่อนหน้านี้เคยติดใจในประเด็นเส้นเขตแดนในพื้นที่ ที่ประเทศไทยนำเสนอเป็นมรดกโลก และเบื้องต้นนั้นผู้แทนจากประเทศเมียนมาไม่ติดใจในเรื่องนี้แล้ว รวมทั้งผู้แทนจากประเทศจีน ซึ่งเป็น 1 ใน 21 ประเทศที่เป็นคณะกรรมการมรดกโลก ก็ระบุว่า หากตัวแทนจากประเทศเมียนมาไม่มีปัญหาเรื่องนี้ จีนก็ไม่มีปัญหา และพร้อมจะสนับสนุนให้กลุ่มป่าแก่งกระจานเป็นมรดกโลกเช่นเดียวกัน
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า อย่างไรก็ตามได้มีเหตุการณ์ที่กลุ่มผู้สังเกตการณ์ในที่ประชุมคณะกรรมการมรดกโลกครั้งนี้ได้ส่งข้อมูลเรื่องการคุกคามสิทธิมนุษยชนชนเผ่ากะเหรี่ยง ให้ผู้แทนจากองค์กรระหว่างประเทศเพื่อการสงวนทรัพยากรธรรมชาติ(ไอยูซีเอ็น) พิจารณา และทางตัวแทนของไอยูซีเอ็นได้นำข้อมูลดังกล่าวมาพิจารณาอีกครั้ง ทำให้กลุ่มคณะผู้แทนไทย โดยเฉพาะนายสีหศักดิ์ค่อนข้างเป็นกังวลในเรื่องนี้อย่างมาก อย่างไรก็ตามต้องรอลุ้นว่าประเทศสมาชิกจะโหวตให้หรือไม่ คาดเป็นวันที่ 6 ก.ค. นี้
ไม่พลาดข่าวสำคัญ แค่กดเป็นเพื่อนกับ ไลน์@ข่าวสด ที่นี่
แหล่งข่าวที่เข้าร่วมประชุมในครั้งนี้ด้วย กล่าวว่า คาดว่ามีกลุ่มภาคประชาสังคมส่งเรื่องไปยังกลุ่มผู้สังเกตการณ์ และส่งต่อไปยังไอยูซีเอ็น ซึ่งทุกคนก็งงว่า ไอยูซีเอ็นเอาเรื่องนี้มาพิจารณาอีกครั้งได้อย่างไร เพราะเป็นข้อมูลเก่า ซึ่งก่อนหน้านี้ประเทศไทยก็ได้ชี้แจงไปแล้ว รวมทั้งส่งข้อมูลใหม่เกี่ยวกับเรื่องการจัดการพื้นที่ การแก้ปัญหาในเรื่องนี้ ที่สำคัญประเทศไทยได้ออกกฏหมายทั้งเรื่องการคุ้มครองชาติพันธุ์ และเรื่องให้คนสามารถอยู่กับป่าได้ แต่ไอยูซีเอ็นกลับเอาข้อมูลเก่าเมื่อ 5-6 ปีมาพูดอีกรอบ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในการประชุมครั้งนี้ กรมอุทยานแห่งชาติฯได้เตรียมคลิปวิดีโอสัตว์ป่าหายาก คือ สมเสร็จ เสือลายเมฆและหมี ในอิริยาบทต่างๆที่ไม่ค่อยเห็นบ่อยนักในพื้นที่ป่าแก่งกระจาน เพื่อเปิดให้ทางคณะกรรมการดูให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ในพื้นที่ แต่คาดว่าคลิปดังกล่าวนี้ไม่น่าจะถูกเปิดแล้ว เพราะกรรมการไม่น่าจะเปิดโอกาสให้นำเสนอเรื่องนี้อีกแล้ว
ด้าน นายสุรพงษ์ กองจันทึก ประธานมูลนิธิผสานวัฒนธรรม กล่าวตอนหนึ่งระหว่างเปิดตัวหนังสือ “ใจแผ่นดิน แผ่นดินกลางใจกะเหรี่ยงแก่งกระจาน” ว่า ในวันที่ 5 ก.ค.ที่จะถึงนี้ จะมีการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 43 ประเทศอาเซอร์ไบจาน โดยไทยเสนอให้ผืนป่าแก่งกระจาน และป่าข้างเคียงเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ แห่งที่ 3 ของประเทศ
แต่ที่ผ่านมาชาวกะเหรี่ยงบ้านโป่งลึก-บางกลอย 120 คน ได้ทำหนังสือเมื่อเดือน มี.ค.62 แสดงความกังวลในเรื่องนี้ เนื่องจากที่ผ่านมาชาวบ้านไม่ได้มีส่วนร่วมกับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก พร้อมกันนี้ชาวบ้านยังได้ทำข้อเสนอให้รัฐไทยยอมรับในวิถีชีวิต วิถีวัฒนธรรมชุมชนกะเหรี่ยงอย่างแท้จริง
โดยก่อนหน้านี้ เครือข่ายกะเหรี่ยงเพื่อวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมเขตงานตะนาวศรี เคยยื่นหนังสือถึงคณะกรรมการมรดกโลก เมื่อวันที่ 12 ก.พ.2559 โดยถือเป็นคำประกาศที่ชาวบ้านในพื้นที่แก่งกระจานจะใช้ยึดถือในการเคลื่อนไหวประเด็นนี้ ความว่า
1. ต้องให้ชุมชนชาวกะเหรี่ยง คือผู้กำหนดพื้นที่ทางวัฒนธรรมการทำกินโดยระบบไร่หมุนเวียน ในวงรอบ ไร่หมุนเวียน 10 ปีด้วยตนเอง
2. ต้องกำหนดให้พื้นที่ห้วยกระซู่ ซึ่งเป็นพื้นที่ของชาวกะเหรี่ยงในผืนป่าแก่งกระจานเป็นพื้นที่ศึกษาวิจัย ไร่หมุนเวียนร่วมกัน ระหว่างรัฐกับชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่
3. ต้องให้ชาวกะเหรี่ยงเป็นผู้เลือกพื้นที่อาศัยด้วยตนเอง
4. ต้องให้ชาวกะเหรี่ยงเป็นผู้บริหารดูแลจัดการพื้นที่อยู่อาศัยและไร่หมุนเวียนด้วยตนเอง ในรูปแบบคณะกรรมการชุมชน
5. ต้องยอมรับวิถีวัฒนธรรม สิทธิชุมชน และสิทธิมนุษยชนของชาวกะเหรี่ยง
6. ในการเสนอพื้นที่กลุ่มผืนป่าแก่งกระจานเพื่อเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ ต่อคณะกรรมการมรดกโลก ต้องเป็นการเสนอร่วมกันโดยรัฐบาลไทยกับเครือข่ายกะเหรี่ยงเพื่อวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมเขตงานตะนาวศรี
7. หากไม่สามารถยอมรับและดำเนินการตามข้อเสนอเหล่านี้ทั้งหมดได้ ชาวกะเหรี่ยงก็ไม่ยอมรับการประกาศกลุ่มผืนป่าแก่งกระจานเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม ของคณะกรรมการมรดกโลกและประเทศไทย
