ยูเอ็น แนะเบรก ขึ้นทะเบียนมรดกโลกแก่งกระจาน เสี่ยงละเมิดสิทธิชาวบ้าน

ยูเอ็น แนะเบรก ขึ้นทะเบียนมรดกโลกแก่งกระจาน เสี่ยงละเมิดสิทธิชาวบ้าน หลายเรื่องยังไม่เคลียร์เตือนอย่าสักแต่เขียนเรื่องสิทธิชนเผ่าพื้นเมืองไว้แค่บนกระดาษ

วานนี้ (23 กรกฎาคม 2564) ที่นครเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เว็บไซต์ของสำนักงานข้าหลวงใหญ่ด้านสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ เผยแพร่คำเตือนจากคณะผู้เชี่ยวชาญของยูเอ็น ที่ส่งถึงคณะกรรมการมรดกโลก ให้มีมติ “ยกเลิก” การขอขึ้นทะเบียนกลุ่มป่าแก่งกระจานเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ เหตุมีชนพื้นเมืองกะเหรี่ยงถูกละเมิดสิทธิในเขตอุทยานดังกล่าว

ผู้เชี่ยวชาญฯ ซึ่งประกอบด้วยผู้จัดทำรายงานพิเศษสหประชาชาติด้านชนเผ่าพื้นเมือง ผู้จัดทำรายงานพิเศษฯ ด้านสิทธิมนุษยชนและธรรมชาติ และผู้จัดทำรายงานฯ ด้านนักปกป้องสิทธิมนุษยชน ยกเหตุผลว่า

ที่ผ่านมาชนพื้นเมืองกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในพื้นที่อุทยาน ถูกละเมิดสิทธิอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการบังคับอพยพ การเผาบ้าน รวมถึงแกนนำถูกฆาตรกรรม หลังจากที่ถูกควบคุมตัวไว้โดยเจ้าหน้าที่อุทยาน รวมทั้งยกกรณีการจับกุมชาวบ้าน 28 รายเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ซึ่งในจำนวนนี้มีทั้งเด็กและสตรี ในข้อหาที่บุกรุกแผ้วถางที่ดินดั้งเดิม

นอกจากนี้ ผู้เชี่ยวชาญฯ ยังเห็นว่าที่ผ่านมา (รัฐ) ยังไม่มีความจริงใจที่จะเปิดพื้นที่ให้ชุมชนเข้าไปมีส่วนร่วมในกระบวนการขอขึ้นทะเบียนมรดกโลก หากคณะกรรมการมีมติรับรอง อาจส่งผลให้เกิดการปฏิเสธสิทธิของชาวกะเหรี่ยงที่จะดำรงวิถีชีวิตดั้งเดิมโดยเฉพาะการทำไร่หมุนเวียน และอาจละเลยบทบาทของชุมชนในการปกป้องคุ้มครองความหลากหลายทางชีวภาพในป่าด้วย รวมทั้งแสดงความกังวลถึงนโยบายด้านสิทธิชนเผ่าพื้นเมืองของยูเนสโก้ถูกรับรองแค่ถ้อยคำไว้บนกระดาษ แต่ไม่นำมาปฏิบัติจริง

“เรากังวลเป็นอย่างยิ่งว่าคณะกรรมการมรดกโลกของยูเนสโก้ได้รับรองพันธสัญญาต่อชนเผ่าพื้นเมืองไว้บนกระดาษ แต่ในความเป็นจริง ไม่มีวิธีการทำงานที่เปิดพื้นที่ให้ชนเผ่าพื้นเมืองเข้าไปมีส่วนร่วมอย่างมีประสิทธิภาพ และได้มีสิทธิมีเสียงในกระบวนการขอขึ้นทะเบียนมรดกโลก”

คณะผู้เชี่ยวชาญ เห็นควรให้ยกเลิกการขอขึ้นทะเบียนกลุ่มป่าแก่งกระจานเป็นมรกดกโลก จนกว่าจะมีการแก้ไขข้อกังวลอย่างเต็มที่จากรัฐบาลไทย

ที่มา: OHCHR | Thailand: UN experts warn against heritage status for Kaeng Krachan national park