จิตแพทย์ แนะรู้เท่าทันอารมณ์ ช่วยลดอาการ “หัวร้อน” แจงคนก่อเหตุรุนแรงส่วนใหญ่มีความเปราะบาง เผยสัญญาณบอกความเครียดสูง
วันที่ 23 ส.ค.65 นพ.ยงยุทธ วงศ์ภิรมย์ศานติ์ ที่ปรึกษากรมสุขภาพจิต ให้สัมภาษณ์ถึงกรณี “คนหัวร้อน” และการใช้ความรุนแรง ส่งผลต่อการก่ออาชญากรรมมากขึ้น ว่า ความเครียดเป็นสาเหตุของความรุนแรงในสังคมแบ่งเป็น 2 รูปแบบ คือ 1.ความรุนแรงในครอบครัว และ 2.ความรุนแรงต่อสังคม ส่วนการก่อความรุนแรงมาจาก 2 กลุ่ม คือ กลุ่มผู้ป่วยและกลุ่มไม่ใช่ผู้ป่วย
ขณะนี้ทั่วโลกยังไม่พ้นจากวิกฤตโรคระบาดและความขัดแย้งระหว่างประเทศที่กระทบต่อสุขภาพ เศรษฐกิจ ฉะนั้น ก็จะสะท้อนให้เห็นถึงความเครียดที่ก่อเป็นความรุนแรงมากขึ้น อย่างไรก็ตาม การแก้ปัญหาต้องทำร่วมกันในทุกภาคส่วน เช่น กรมสุขภาพจิต ต้องดูแลโดยเฉพาะกลุ่มผุ้ป่วยเพื่อไม่ให้ก่อความรุนแรงมากขึ้น การสื่อสารให้ประชาชนทั่วไปรู้วิธีรับมือกับอารมณ์และความเครียดของตนเอง
“กลุ่มที่เขารู้อารมณ์ตัวเอง เขาจะไม่ก่อความรุนแรง ส่วนกลุ่มที่ก่อคือ คนที่มีความเปราะบาง ซึ่งจะต้องแก้ไขตั้งแต่สเกลใหญ่ คือปัจจัยที่กำหนดปัญหาความรุนแรงในสังคมต้องดีขี้น เช่น การกระจายรายได้ ดูแลชีวิตความเป็นอยู่ สวัสดิการสังคมให้คนเปราะบาง รวมถึงครอบครัวและคนใกล้ชิดที่เป็นพื้นฐานของสังคม ก็ต้องดูสัญญาณผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการใช้ความรุนแรง” นพ.ยงยุทธกล่าว
นพ.ยงยุทธ กล่าวว่า การที่สังคมมีความรุนแรงเกิดขึ้นบ่อย เราต้องไปศึกษาหาสาเหตุให้ชัดเจนว่าแต่ละกรณีมีปัจจัยสำคัญอย่างไร เพราะนี่ต่างจากการก่ออาชญากรรมทั่วไป เช่น การตั้งใจชิงทรัพย์ แต่การก่ออาชญากรรมที่มีจากความขัดแย้งกัน มีความน่าเป็นห่วงมากกว่า เพราะสาเหตุหลักเกิดจากความบันดาลโทสะ ซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพจิตที่น่าเป็นห่วง
อย่างไรก็ตาม สัญญาณของคนที่มีความเครียดสูง เช่น นอนไม่หลับ มีอารมณ์กระทบกระทั่งกับคนอื่นได้ง่าย เริ่มจากความรุนแรงเล็กๆ ก่อน แล้วก็จะกลายเป็นความรุนแรงมากขึ้น เมื่อไปเจอกับสถานการณ์ที่เขายังไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยตนเอง ฉะนั้น หลักการของคนใกล้ชิดที่ต้องสังเกต 3 ส. คือ 1.สอดส่องมองหา 2.ใส่ใจรับฟัง และ 3.ส่งต่อเชื่อมโยงให้เขาเข้ารับคำปรึกษา เพื่อให้ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม
“ตอนนี้กรมสุขภาพจิตเราดูแลในกลุ่มผู้ป่วยเพื่อลดความรุนแรงให้มากที่สุด ดูแลกลุ่มผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย แต่เราจะก็ตั้งโจทย์โดยนำสัญญาณสังคมนี้เข้าไปหารือในกลุ่มสุขภาพจิต เพื่อเข้าไปดูกลุ่มผู้ก่อความรุนแรงโดยไม่ได้เป็นคดีอาชญากรรม ทั้งนี้ เราต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย
