เฉลิมชัยวอน ไทย-เขมร เลิกทะเลาะ ยันมวย เป็นศิลปะ ได้รับอิทธิพลไปมา

อ.เฉลิมชัย วอน ไทย กัมพูชา เลิกทะเลาะ ปมมวย ชี้ต่างได้รับอิทธิพลกันไปมา สร้างสรรค์ใหม่ จนกลายเป็นอัตลักษณ์ มันมีมาก่อนประเทศจะกำเนิดด้วยซ้ำ

วันที่ 6 ก.พ.2566 อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินแห่งชาติ อัดคลิปวิดีโอความยาว 8.11 นาที ผ่านเฟซบุ๊กลูกศิษย์ ‘นรินทร์ ทามาส’ กรณีศิลปะการต่อสู้ มวยไทยและมวยกัมพูชา โดยอธิบายถึงพัฒนาการของศิลปะทุกแขนงต่างได้รับอิทธิพลกันไปมา กระทั่งสร้างสรรค์ใหม่จนกลายเป็น ‘อัตลักษณ์’ ของตัวเอง เช่นเดียวกับศิลปะการต่อสู้อย่างมวย ย้ำว่าอย่าทะเลาะกัน

อาจารย์เฉลิมชัยกล่าวว่า ศิลปะไม่ได้มีเพียงการวาดรูป ปั้นรูป สถาปัตยกรรม นาฏกรรม วรรณกรรม แต่ยังมีเรื่องราวเกี่ยวกับการต่อสู้คือ มวย เห็นว่าพี่น้องไทยและกัมพูชาซัดกันเต็มที่ ศิลปะต่างได้รับอิทธิพลต่อกันไปมาอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นที่ยุโรป อียิปต์ กรีก จนถึงปัจจุบัน ตั้งแต่ยังไม่มีการก่อตั้งเป็นประเทศด้วยซ้ำ

ต่อมาเมื่อมีความเป็นประเทศจึงสร้างสิ่งต่างๆ ให้เป็นของตัวเองภายหลัง ส่งผลทำให้บางครั้งศิลปะ ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรมต่างๆ ของแต่ละประเทศมีความคล้ายกัน แต่มีการพัฒนาให้กลายเป็นอัตลักษณ์ของแต่ละประเทศไป

สำหรับประเทศไทยเริ่มต้นจากอาณาจักรสุโขทัย โดยสุโขทัยได้รับอิทธิพลมาจากลังกาในด้านศาสนา ส่วนจิตรกรรม สถาปัตยกรรม ได้รับอิทธิพลมาจากขอม หรือกัมพูชา แต่เมื่อถึงสมัยอยุธยาถือว่าสุดยอดของศิลปะทุกด้าน ทุกแขนง มีอัตลักษณ์ที่คลี่คลาย ตัดทอน สร้างสรรค์ให้มาเป็นของตัวเอง ดังนั้น ศิลปะของอยุธยาไม่ว่าสถาปัตยกรรม วรรณกรรม รูปปั้น รูปวาด แกะไม้ นาฏกรรม ทุกอย่างเป็นของตัวเองทั้งหมด

ยุคนั้นแม้จะได้รับอิทธิพลมาจากหลายแหล่ง แต่ก็มีศิลปินที่พัฒนาศิลปะให้ถึงสุดยอด รวมถึงเรื่อง ‘มวย’ ที่ได้รับการพัฒนามาเป็นอัตลักษณ์ของชาติ ดังนั้น ในยุคอยุธยาจึงเป็นไทยแท้’ ถามว่ามีเจือปนกับที่อื่นด้วยไหม ก็ต้องยอมรับว่ามี แต่ถูกนำมาสร้างสรรค์ต่อ

เช่นเดียวกับการวาดรูปที่ใหม่ๆ ศิลปินก็จะวาดไปตามที่ได้รับอิทธิพลจากสิ่งที่เคยพบเห็น ต่อมาได้นำมาพัฒนาให้คลี่คลายเป็นของตัวเองไปในที่สุด ส่วนมวยคงได้รับอิทธิพลมาจากขอม แต่นำมาแปลง สร้างสรรค์ คิดค้นใหม่ แต่ก็มีพื้นฐานของเดิมอยู่แล้ว ก่อนจะพัฒนาจนกลายเป็น ‘แม่ไม้มวยไทย’ อันเป็นอัตลักษณ์” อาจารย์เฉลิมชัยระบุ

ประเทศใดมีความเจริญก็จะพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว เหมือนอาณาจักรขอมโบราณ แต่ต่อมาก็อ่อนแอลง ส่วนสุโขทัย อยุธยา กลับเข้มแข็งขึ้น ทำให้ศิลปวัฒนธรรมทุกอย่างของอยุธยามีความยิ่งใหญ่ ต้องยอมรับว่าการมีอิทธิพลต่อกันไปมาเป็นเรื่องธรรมดา ไม่มีผิด หรือถูก เราไม่ได้เกิดมาเก่งเลย คิดเป็นเลยไม่ได้ ต้องมีอิทธิพลส่งเสริมซึ่งกันและกัน สุดท้ายความคิดสร้างสรรค์ต่างหากที่ทำให้เกิดเป็นอัตลักษณ์

ขอมเคยพัฒนามวยของตัวเองจนสูงสุด สุดท้ายก็ถึงจุดเสื่อมตามสภาวะของบ้านเมือง เมื่อบ้านเมืองแย่ลงก็อ่อนแอลง คนเก่งหายสาบสูญ เหมือนอยุธยาล่มสลาย คนเก่งก็หายไปหมด ดังนั้น อย่าได้คิดมากและขอให้ทุกฝ่ายรักกัน เพราะศิลปวัฒนธรรมเป็นของมนุษย์ทั้งโลก ไม่ใช่ของประเทศใดประเทศหนึ่ง อย่าได้ทะเลาะกันเลย เพราะของทุกประเทศก็ดีเหมือนกัน เอื้อกันและกัน อัตลักษณ์สำคัญที่สุด

สุดท้ายก็เป็นอัตลักษณ์ประจำชาติ กลายเป็นงานศิลปะบริสุทธิ์ ซึ่งตัดทอน ลดทอน อิทธิพลอื่นลงให้เหลือน้อยที่สุด แสวงหาความเป็นตัวตนสูงสุดอย่างอยุธยา หรือนานาประเทศที่มีอัตลักษณ์ของเขา เช่น อังกฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี เมียนมา กัมพูชา ไทย นั่นคือสิ่งที่ได้รับการสร้างสรรค์ และเป็นตนตัวของนานาอารยประเทศทั้งหมด