ชาวลุ่มน้ำอิง จัดสืบชะตาป่า วันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก ผลักดันขึ้นทะเบียนแรมซาร์ไซต์

ชาวลุ่มน้ำอิง จัดสืบชะตาป่า วันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก ผลักดันขึ้นทะเบียนแรมซาร์ไซต์ ชี้เป็นป่าที่มีอัตลักษณ์พิเศษ มีระบบนิเวศเฉพาะตัว พบได้แห่งเดียวในประเทศไทย

วันที่ 3 ก.พ.65 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันที่ 2 ก.พ.65 ที่บริเวณป่าชุ่มน้ำบ้านทุ่งศรีเกิด ต.ยางฮอม อ.ขุนตาล จ.เชียงราย ชาวบ้านทุ่งศรีเกิด และ สภาประชาชนลุ่มน้ำอิง จัดกิจกรรมสืบชะตาป่าชุ่มน้ำแม่น้ำอิง เพื่อร่วมผลักดันการขึ้นทะเบียนพื้นที่ชุ่มน้ำสู่แรมซาร์ไซต์ เนื่องในวันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก(World Wetland Day )

ทั้งนี้จากการเก็บข้อมูลของสภาประชาชนลุ่มน้ำอิงพบว่า ลุ่มน้ำอิง เป็นลุ่มน้ำสาขาของแม่น้ำโขงในจังหวัดเชียงรายเป็นพื้นที่สำคัญทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม โดยมีป่าชุ่มน้ำกระจายตัวอยู่ในพื้นที่ลุ่มน้ำอิงตอนล่างมากกว่า 10,000 ไร่ ใน 26 ชุมชน และเป็นระบบนิเวศที่เชื่อมกับแม่น้ำข้ามพรมแดนที่กำลังมีการพัฒนาอย่างเข้มข้นขึ้นในพื้นที่ชายแดนพม่า-ลาวเพื่อเชื่อมต่อกับจีนและเวียดนาม อันเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์สำคัญของภูมิภาค

“ป่าชุ่มน้ำในลุ่มน้ำอิงตอนล่าง หรือที่คนท้องถิ่นเรียกว่า “ป่าฮิมอิง” เป็นป่าที่มีอัตลักษณ์พิเศษเป็น “ป่านอกนิยาม” (Forestry outside definition ) ที่อาจจะมีที่เดียวในประเทศไทยคือ เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ (wetland) ประเภทป่าที่มีน้ำท่วมขังบางฤดูกาล (seasonally-flooded forest) โดยท่วมประมาณ 3 เดือนในฤดูน้ำหลากจากน้ำในแม่น้ำอิงผสมกับน้ำจากแม่น้ำโขงที่เอ่อขึ้นมา ทำให้ป่าชุ่มน้ำที่นี่มีระบบนิเวศเฉพาะตัวพบได้แห่งเดียวในประเทศไทย พันธุ์ไม้เด่นที่พบจึงเป็นไม้ที่ทนน้ำท่วมได้เป็นเวลานาน เช่น ข่อย ชุมแสง เป็นต้น ปัจจุบันพบว่าป่าชุ่มน้ำมีอยู่ 26 ป่า กระจายตัวอยู่ในทั้ง 4 อำเภอในลุ่มน้ำอิงตอนล่าง ซึ่งทั้งหมดเป็นป่าที่ชาวบ้านร่วมกันรักษาไว้เป็นป่าของชุมชนอย่างสอดคล้องกับระบบสังคมและวัฒนธรรมท้องถิ่น

ในส่วนของป่าชุ่มน้ำบ้านทุ่งศรีเกิด มีเนื้อที่ประมาณ 138 ไร่จากการสำรวจโครงสร้างป่า พบว่ามีความหลากหลายของชนิดต้นไม้อย่างน้อย 7ชนิด โดยไม้ที่พบมากคือ ข่อย ชุมแสง และหัด ซึ่งเป็นไม้ที่ทนน้ำท่วมซึ่งเป็นป่าที่มีความเป็นเอกลักษณ์ของป่าชุ่มน้ำ โดยมีความหนาแน่นของต้นไม้โดยรวม 90ต้นต่อ

นายฉัตรชัย สอนแก้ว ผู้ใหญ่บ้านทุ่งศรีเกิด กล่าวว่าป่าชุ่มน้ำหรือป่าริมอิงของบ้านทุ่งศรีเกิด รวมทั้งหนองน้ำมีพื้นที่ประมาณ 138 ไร่ ที่คนในชุมชนรักษาไว้ตั้งแต่อดีต เป็นแหล่งอาหาร เก็บผัก แหล่งเลี้ยงสัตว์ พื้นที่หน้าหมู่ของชุมชน ป่ามีกฎระเบียบในการดูแลรักษา จึงจัดพิธีสืบชะตา เพื่อเป็นการอนุรักษ์ป่าไว้ให้คนรุ่นหลัง ให้คนในชุมชนได้ตระหนักถึงความสำคัญของป่า

รวมถึงเรื่องปลา หนองน้ำแหล่งน้ำ ชุมชนอยากจัดมาหลายปีแล้วแต่ว่าติดเรื่องสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด ปีนี้เลยต้องจัดแบบเล็กๆ และปีต่อไปหากสถานการณ์ดีขึ้นก็จะจัดกิจกรรมให้ชุมชนรอบข้างเข้ามาร่วม และทำเป็นประเพณีทุกปีเพื่อให้ชุมชนตระหนักถึงความสำคัญของป่า

นายสายัณน์ ข้ามหนึ่ง รองผู้อำนวยการสมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต กล่าวว่าป่าชุ่มน้ำบ้านทุ่งศรีเกิด เป็น 1 ใน 7 ป่าที่ขอขึ้นทะเบียนพื้นที่ชุ่มน้ำ ที่มีความอุดมสมบูรณ์ซึ่งสวนกระแสจำนวนพื้นที่ชุ่มน้ำของโลกที่ลดจำนวนลง

แต่ในพื้นที่ลุ่มน้ำอิงยังมีพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความอุดมสมบูรณ์หลงเหลืออยู่ ตอนนี้อยู่ในช่วงในการขอขึ้นทะเบียนพื้นที่ชุ่มน้ำ อยู่ในช่วงการกรอกข้อมูล Information sheet การจัดกิจกรรมครั้งนี้เพื่อเป็นการแสดงสัญลักษณ์ความอุดมสมบูรณ์ของป่า โดยนำความเชื่อทางศาสนามาเป็นกุศโลบายในการจัดงานสืบชะตาและรักษาป่า

นายสายัณน์ กล่าวว่า น้ำอิงตอนล่างมีความยาวประมาณ 133 กิโลเมตร พบพื้นที่ชุ่มน้ำจำนวน 26 แห่ง ซึ่งเป็นแหล่งรับน้ำหลากในฤดูฝน และเป็นแหล่งให้น้ำในฤดูแล้งสำหรับการทำการเกษตร และเป็นพื้นที่หากินของนกอพยพมาในช่วงฤดูหนาว ที่สำคัญเป็นแหล่งอาหารของชุมชน โดยมีหลากหลายทางชีวภาพค่อนข้างสูงและเป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำที่สำคัญมากในลุ่มน้ำอิงและลุ่มน้ำโขงซึ่งเป็นแม่น้ำนานาชาติที่มีการอพยพขึ้น-ลงของปลา