กรมสุขภาพจิต เผย คนเครียดสูงขึ้น โดยเฉพาะพื้นที่แบ่งโซน สีแดงกลัว ติดเชื้อ สีส้ม-สีเหลือง กลัวคุมไม่อยู่ ห่วงกระทบใช้ชีวิตประจำวัน อยากให้มั่นใจการควบคุมโรคของเจ้าหน้าที่
กดติดตามไลน์ ข่าวสด official account ได้ที่นี่
วันที่ 3 ก.พ.2564 พญ.พรรณพิมล วิปุลากร อธิบดีกรมสุขภาพจิต เปิดเผยว่า จากอัตราการฆ่าตัวตายสำเร็จของคนไทยอยู่ที่ 6 ต่อแสนประชากรคงที่มา 5-6 ปี แต่ในปี 2563 พบว่าไต่ระดับขึ้น โดยเมื่อนำใบมรณะบัตรที่ระบุสาเหตุการเสียชีวิตเป็นฆ่าตัวตาย พบว่าอยู่ที่ 7.3 ต่อแสนประชากร ส่วนภาวะอ่อนล้าทางอารมณ์หรือภาวะหมดไฟในคนทั่วไปอยู่ที่ 6% แต่ในกลุ่มเปราะบางคือคนที่มีปัญหาสุขภาพจิตอยู่แล้ว คนที่ต้องกักกันตัว และญาติ จะอยู่ที่ 19% นอกจากนี้ พบว่า การโทร.ปรึกษาผ่านสายด่วนสุขภาพจิต 1323 ปัญหาความเครียดส่วนใหญ่เกี่ยวกับโควิด 19 ช่วง ม.ค.2564 จำนวน 1.8 แสนคน จากที่ในปี 2563 ทั้งปีมีการโทรปรึกษาอยู่ที่ราว 7 แสนคน
- อ่าน อนุทินยันคำเดิมกระจอก ใช้ทุกวิธีดันวัคซีนโควิดติดปัญหาขนส่ง มาให้ไทย
- อ่าน ผู้ว่าฯห่วงงาน! ได้ยินคุย”โควิด”ตัวกระสับกระส่าย แพทย์คุมติดเชื้อได้แล้ว
- อ่าน มอบพระปลุกใจ! ส่งนักรบชุดขาวลำปางไปแนวหน้า ช่วยสมุทรสาครสู้โควิด
เมื่อถามถึงสาเหตุที่การฆ่าตัวตายสำเร็จไต่ระดับขึ้น พญ.พรรณพิมล กล่าวว่า เหตุปัจจัยยังคงเรียงลำดับ 3 กลุ่มไม่แตกต่างจากปีที่ผ่านมา คือ 1.ปัญหาความสัมพันธ์ส่วนบุคคล กับคนใกล้ชิด หรือคนในครอบครัว ยังเป็นเหตุปัจจัยส่วนใหญ่ 2.ภาวะเจ็บป่วยทางกายเรื้อรัง หรือมีปัญหาสุขภาพจิต เช่น ซึมเศร้าอยู่เดิมแล้ว และ 3.ผลกระทบจากภาวะเครียดเรื่องเศรษฐกิจ และค่าใช้จ่ายต่างๆ แต่น่าสังเกตว่าในช่วงปี 2563 กลุ่มที่ 3 ที่มีผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจเริ่มมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และเป็นกลุ่มที่ต้องเพิ่มการเฝ้าระวังมากขึ้น
เมื่อถามว่า ระบุได้หรือไม่ว่าสถานการณ์โควิด 19 มีผลต่อการฆ่าตัวตายที่สูงขึ้น พญ.พรรณพิมล กล่าวว่า ไม่ได้ เนื่องจากเวลาเกิดเหตุปัจจัยในการฆ่าตัวตายมาจากหลายเหตุปัจจัยของแต่ละบุคคล เพียงแต่ในปี 2563 มีการไต่ระดับขึ้นของการฆ่าตัวตาย จึงทำให้ต้องมีการเฝ้าระวัง เพราะว่าโดยทั่วไปเวลาอยู่ในสถานการณ์ที่มีภาวะวิกฤตก็มีความเสี่ยงต่อกลุ่มที่เดิมมีความเสี่ยงเดิมๆอยู่แล้ว ก็จะกลายเป็นเปราะบางมากขึ้น จึงเป็นมาตรการที่จะต้องเตรียมในการเฝ้าระวังดูแล
พญ.พรรณพิมล กล่าวต่อว่า สำหรับสภาวะสุขภาพจิตคนไทยขึ้นลงตามสถานการณ์ของโรคโควิด 19 โดยช่วงการระบาดใหญ่เมื่อปลายเดือนมี.ค.2563 พบว่ากลุ่มที่มีความเครียดสูงอยู่ที่ 8 % ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ปกติ เพราะโดยทั่วไปมีความเครียดจากการใช้ชีวิตปกติอยู่แล้ว โดยกลุ่มที่มีความเครียดสูงอยู่ที่ 2-3 % แต่เมื่อมีการระบาดของโรคกลุ่มเครียดมากเพิ่มเป็น 8 % หลังจากนั้นสถานการณ์ค่อยๆลดลงมา
“ส่วนการระบาดของโควิด 19ในรอบใหม่ สถานการณ์ความเครียดเริ่มกลับมาอีกครั้ง แต่ตามมาด้วยภาวะตื่นตระหนก เพราะหลายคนคุ้นเคยกับตัวเลขผู้ติดเชื้อในประเทศเป็น 0 ราย โดยพบว่าสอดคล้องกับการแบ่งพื้นที่ในการควบคุมโรคเป็นสีแดงเข้ม สีแดง สีส้ม สีเหลือง และสีเขียว ซึ่งกลุ่มที่มีความตระหนกสูงอยู่ในคนพื้นที่สีส้ม ทั้งนี้เมื่อไปดูว่ากลัวและกังวลเรื่องใด พบว่า พื้นฐานมี 2 เรื่องเป็นไปตามลักษณะของโรค ได้แก่ 1.กลัวติดเชื้อ พบมากในพื้นที่ที่เป็นจังหวัดสีแดง โดยเครียดมากในเรื่องที่ตัวเองจะติดเชื้อ ส่วนจ.สีส้ม และสีเหลือง เครียดเรื่องกลัวควบคุมไม่อยู่
อยากให้ทุกคนมีความมั่นใจตามลำดับ เรื่องการควบคุมโรคยังมีมาตรการที่สามารถควบคุมได้ และ 2.ทุกคนเริ่มกังวลใจว่าเมื่อมีการระบาดโรค ก็จะตามด้วยมาตรการที่จะกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การทำงาน โอกาสด้านเศรษฐกิจ นำสู่การตึงเครียดและความวิตกกังวล ทุกคนมีวัคซีนในการปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโรคส่วนบุคคล ที่จะลดความเสี่ยงตัวเองให้ปลอดภัยต่อการติดเชื้อ ลดความเสี่ยงลงมาก ก็จะลดความวิตกกังวลต่อการติดเชื้อ เมื่อทุกคนร่วมมือก็ไม่ต้องกังวลที่จะมีการระบาดในวงกว้าง ”
พญ.พรรณพิมล ระบุด้วยว่า กลุ่มเป้าหมายที่ระบบสาธารณสุขจะต้องเข้าไปดูแลเรื่องสุขภาพจิต คือ กลุ่มผู้ที่ถูกกักกันในสถานที่กักกันของรัฐและผู้สัมผัสเสี่ยงสูงที่ต้องกักตัวเองอยู่กับบ้าน โดยพบว่าช่วง 2 วันแรกเครียดมากที่สุด เพราะรอผลตรวจว่าจะติดเชื้อหรือไม่ และเมื่อเข้าสู่สัปดาห์ที่ 2 จะเครียดมากขึ้น เพราะอยู่กับที่ ไปไหนไม่ได้ต้องลดกิจกรรมลง แนะนำให้ทำตารางกิจกรรมให้ตัวเองตลอด 14 วัน และสื่อสารกับคนอื่นผ่านเครื่องมือที่ไม่ไปพบปะเพื่อลดความตึงเครียด
ส่วนผู้ที่ต้องกักตัวเองในสถานที่กักกันของรัฐ ส่วนใหญ่จะมีการสื่อสารความเครียดผ่านญาติ จึงอยากให้ญาติให้ข้อมูลกับเจ้าหน้าที่ในสถานที่กักกันด้วย ซึ่งบางคนอาจมีปัญหาสุขภาพจิตเดิมก่อน ถ้าญาติพบว่ามีการตึงเครียดขึ้น ขอให้แจ้งบุคลากรเพื่อที่ระบบจะเข้าไปดูแล
ทั้งนี้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าประเมินตรวจเช็คสุขภาพใจตนเองได้ https://checkin.dmh.go.th/ หรือปรึกษาสายด่วนสุขภาพจิต 1323
