จีนส่งข้อมูลให้WHOช้า สื่อระดับโลกเปิดเบื้องลึก ทั้งจีน-สหรัฐพูดไม่ตรง

จีนส่งข้อมูลให้WHOช้า – วันที่ 2 มิ.ย. ฝ่ายข่าวเชิงสืบสวนสอบสวนของ เอพี สำนักข่าวระดับโลกจากสหรัฐอเมริกา เปิดเผยเบื้องลึกเบื้องหลังสถานการณ์ช่วงการค้นพบโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาปี 2019 หรือโควิด-19 ที่นครอู่ฮั่น ประเทศจีน โดยพบว่าบรรดานักวิทยาศาสตร์ขององค์การอนามัยโลก (WHO) ต่างหงุดหงิดกับความล่าช้าของข้อมูลจากทางการจีน

เอพี ระบุว่า ข้อมูลใหม่ที่ทีมสืบสวนเชิงลึกพบนั้นไม่สอดคล้องกับทั้งคำกล่าวอ้างของทางการจีนและข้อกล่าวหาของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ผู้นำสหรัฐ ที่กล่าวหาว่า ทางการจีนและ WHO ร่วมมือกันปิดบังประชาคมโลก แต่สะท้อนให้เห็นถึงการดิ้นรนของ WHO เพื่ออ้อนขอข้อมูลจากจีนมาวิเคราะห์ เพื่อเตือนชาวโลก แม้ตัวเองจะไม่มีอำนาจใดๆ ภายใต้แรงกดดันมหาศาล

จีนส่งข้อมูลให้WHOช้า

Security guards wearing face masks are seen near closed wards inside the Leishenshan Hospital, a makeshift hospital for treating patients with the coronavirus disease (COVID-19), in Wuhan, Hubei province, China April 11, 2020. REUTERS/Aly Song

ย้อนกลับไปเมื่อต้นเดือนม.ค. WHO เคยแถลงแสดงความชื่นชมต่อทางการจีนอย่างต่อเนื่อง อาทิ การรับมือที่รวดเร็วเด็ดขาด และแสดงความขอบคุณที่ทางการจีนรีบส่งมอบข้อมูลด้านพันธุกรรมของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ให้ WHO “ในทันที” รวมทั้งชมเชยทางการจีน ว่ามีความมุ่งมั่นทำงานและโปร่งใส “อย่างน่าประทับใจและไม่มีคำบรรยายใดๆ”

ทว่า เบื้องหลังนั้นเอพีพบว่า บรรยากาศภายใน WHO เต็มไปด้วยความไม่พอใจของเจ้าหน้าที่ที่ยังไม่ได้รับข้อมูลที่จำเป็นเพื่อหยุดยั้งการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส โดยรัฐบาลจีนนั้นส่งมอบข้อมูลรหัสพันธุกรรม หรือจีโนม ช้าไปกว่า 1 สัปดาห์ หลังห้องปฏิบัติการของทางการจีนถอดรหัสของจีโนมเสร็จสิ้นไปแล้วอย่างน้อยถึง 3 แห่ง

จีนส่งข้อมูลให้WHOช้า

แผนที่จีโนมของสายพันธุ์ไวรัสโคโรนา ทั่วโลก

เอพีคาดว่า สาเหตุของความล่าช้ามาจากกระบวนการควบคุมข้อมูลที่แน่นหนา และการแข่งขันแย่งชิงสร้างผลงานภายในหน่วยงานด้านสาธารณสุขของจีน ซึ่งการคาดการณ์นี้ได้มาจากการที่เอพีสัมภาษณ์และตรวจสอบเอกสารจำนวนมากของจีน

การส่งมอบข้อมูลจีโนมของทางการจีนให้กับ WHO เกิดขึ้นหลังจากห้องปฏิบัติการแห่งหนึ่งในจีนนำข้อมูลดังกล่าวไปเผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ด้านไวรัสวิทยาเมื่อ 11 ม.ค. ต่อจากนั้นรัฐบาลจีนยังส่งข้อมูลด้านอาการป่วย และตัวเลขผู้ติดเชื้อ ช้าไปอีกถึง 2 สัปดาห์ จากการตรวจสอบเอกสารภายในของ WHO ซึ่งอาจส่งผลให้นำไปสู่การชะลอการระบาดได้แต่ต้น

รายงานระบุว่า การแสดงความชื่นชมของ WHO ต่อทางการจีนต่อหน้าประชาคมโลกนั้นเป็นไปเพื่อพยายามเอาใจหน่วยงานของจีน เพื่อให้ส่งข้อมูลอื่นๆ ที่ WHO มาเพิ่มโดยเร็วที่สุด ซึ่งเอกสารภายในของ WHO บ่งชี้ว่า ภายในองค์กร WHO นั้นเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องแสดงความไม่พอใจในการประชุมเมื่อ 6 ม.ค. เนื่องจากมองว่า ข้อมูลที่ทางการจีนส่งมานั้นยังไม่เพียงพอต่อการประเมินความสามารถในการแพร่ระบาดจากมนุษย์สู่มนุษย์ และความเสี่ยงของชาวโลก

น.ส.มาเรีย ฟาน เคิร์กโฮฟ นักระบาดวิทยาอเมริกันใน WHO ปัจจุบันมีตำแหน่งเป็นผู้นำทีมรับมือโรคโควิด-19 ของ WHO ระบุว่า ฝ่ายประเมินมีข้อมูลน้อยมาก ไม่เพียงพอที่จะให้วางแผนรับมืออะไรได้

ขวา ดร.มาเรีย

“อารมณ์แบบ ได้ เราจะส่งข้อมูลให้คุณ 15 นาที ก่อนข้อมูลนั้นถูกรายงานผ่านสถานีข่าวจีน CCTV อะไรแบบนั้น” นพ.กัวเดน กาเลีย จาก WHO ในจีน ระบุ

รายงานเบื้องลึกนี้เกิดขึ้นในช่วงที่ WHO กำลังเผชิญกับเสียงวิพากษ์วิจารณ์รุนแรง โดยเพิ่งยอมรับการการตั้งคณะกรรมการอิสระเพื่อตรวจสอบการดำเนินการของทุกฝ่าย ซึ่งการกล่าวชื่นชททางการจีนของ WHO ถูกประณามอย่างรุนแรงจากประธานาธิบดีทรัมป์

ว่าเข้าข้างและร่วมมือกันกับทางการจีน กระทั่งเมื่อ 29 พ.ค. ผู้นำสหรัฐประกาศตัดขาดกับ WHO ส่งผลให้ WHO ขาดเงินบริจาคจากสหรัฐถึง 450 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 1.4 หมื่นล้านบาท เรียกเสียงคัดค้านจากบรรดาชาติพันธมิตรของสหรัฐ

ตรงกันข้ามกับ ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้นำจีน ประกาศว่าจีนจะส่งมอบเงินสนับสนุนให้ WHO จำนวนถึง 2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 6.3 หมื่นล้านบาท ภายในเวลาไม่เกิน 2 ปี พร้อมอ้างว่า จีนดำเนินการตามพันธกิจเพื่อสนับสนุน WHO และประชาคมโลกอย่างตรงเวลาเสมอ

US President Donald Trump speaks during a press conference on China in the Rose Garden of the White House in Washington, DC on May 29, 2020 (Photo by MANDEL NGAN / AFP)

ทั้งนี้ WHO เป็นองค์กรที่ถูกตั้งขึ้นเพื่อเป็นศูนย์กลางบัญชาการหลักของประชาคมโลกในการรับมือกรณีเกิดการระบาดใหญ่ แต่ไม่มีข้อบังคับใดให้อำนาจ WHO บีบบังคับชาติสมาชิกได้ ต้องอาศัยความสมัครใจร่วมมือล้วนๆ

เอพี มองว่า ข้อมูลดังกล่าวบ่งชี้ว่า WHO ไม่ได้ร่วมมือกับทางการจีนตามข้อกล่าวหาของผู้นำสหรัฐ ทว่า ไม่สามารถทำงานได้เต็มที่เนื่องจากการส่งมอบข้อมูลที่น้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ของทางการจีนตามข้อบังคับเท่านั้น

กรณีที่เกิดขึ้นส่งผลให้ WHO ต้องพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อออดอ้อนขอข้อมูลจากทางการจีนเพิ่มเติม แต่ข้อเท็จจริงหนึ่งที่ชัดเจนที่สุด คือ ความชื่นชมของผู้เชี่ยวชาญและบรรดานักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกต่อนักวิทย์และผู้เชี่ยวชาญของจีนที่ทำงานได้อย่างรวดเร็ว แม่นยำ

++++

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง :

ทรัมป์ขู่ตัดขาดWHO หุ่นเชิดจีน องค์การอนามัยโลกขานรับทบทวนบทบาท

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน