น้าชาติ ประชาชื่น
น้องนักฟุตบอลทีมหมูป่าติดถ้ำ ส่งกำลังใจช่วย และอยากรู้จักธรรมชาติชีวิตของหมูป่า รบกวนน้าชาติด้วยครับ
สุระวุฒิ
ตอบ สุระวุฒิ
หมูป่า (Sus scrofa) จัดอยู่ในไฟลัมสัตว์มีแกนสันหลัง ชั้นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอันดับสัตว์กีบคู่ เป็นสัตว์ชนิดเดียวกับหมูบ้านที่นิยมเลี้ยงกันทั่วโลกเพื่อบริโภคเนื้อ แต่รูปร่างลักษณะของหมูป่าก็แตกต่างจากหมูบ้านอย่างเห็นได้ชัด มันมีเขี้ยว 4 เขี้ยวที่งอกยาวตลอดชีวิต มีขนตามลำตัวยาวกว่า เป็นขนหยาบสีดำ เทา หรือน้ำตาลเข้ม ขนบริเวณหัวชี้ยาวออกไปทางด้านหลัง เป็นแผงขนแข็งตามแนวสันหลัง
หัวใหญ่ คอสั้น รูปร่างปราดเปรียว โดยทั่วไปมีความยาวลำตัวและหัว 135-150 เซนติเมตร ความยาวหาง 20-30 เซนติเมตร ความสูงหัวไหล่ 55-110 เซนติเมตร น้ำหนัก 75-200 กิโลกรัม (ขณะที่หมูเลี้ยงอาจมีน้ำหนักได้มากถึง 450 กิโลกรัม) ตีนมี 4 นิ้ว วิ่งได้เร็ว 48 ก.ม./ชั่วโมง
ตัวเมียมีเต้านม 5 คู่ มีลูกครอกละ 10-11 ตัว ปีละ 2 ครอก ลูกที่เกิดใหม่มีสีน้ำตาลเข้มค่อนไปทางดำ มีแถบสีดำพาดผ่านตามยาวลำตัว ดูคล้ายลายของแตงไทย ในธรรมชาติหมูป่ามีอายุขัยเฉลี่ย 10 ปี แต่เคยพบอายุยืนที่สุดถึง 27 ปี
จัดเป็นสัตว์ที่มีเขตกระจายพันธุ์กว้างที่สุดในโลก พบได้ทั้งในอเมริกาเหนือ ยุโรป เอเชีย แอฟริกา รวมถึงหมู่เกาะต่างๆ เช่น บริติชไอเอล หมู่เกาะคอร์ซิกา ซาร์ดิเนีย ญี่ปุ่น ศรีลังกา หมู่เกาะริวกิว ไต้หวัน ไหหลำ สุมาตรา ชวา และอีกหลายเกาะในอินดีสตะวันออก
นอกจากนี้ยังมีประชากรที่เกิดจากการที่มนุษย์นำเข้าไปเลี้ยงในดินแดนอื่นซึ่งพบได้ทั่วโลก โดยเฉพาะที่อเมริกาและออสเตรเลีย ในธรรมชาติหมูป่าชอบอาศัยในป่าชื้น ชอบตีแปลงและคลุกโคลน เพื่อรักษาอุณหภูมิร่างกายและเพื่อป้องกันแมลงรบกวน บางครั้งอาจเกลือกปัสสาวะของตัวเองเพื่อลดอุณหภูมิร่างกาย หมูป่าไวต่ออุณหภูมิแวดล้อมมาก อากาศที่ร้อนเกินไปอาจทำให้หมูป่าเป็นลมแดดได้
หมูป่าอยู่รวมกันเป็นฝูงตั้งแต่ 20 ตัว จนถึง 100 ตัว อายุของสมาชิกในฝูงคละเคล้ากันทั้งหมูเด็ก หมูผู้ใหญ่ เมื่อหมูตัวผู้เติบใหญ่จะแยกตัวออกจากฝูงไปหากินโดยลำพัง เมื่อถึงสภาวะคับขันหมูป่าจะหลบหนีไปตามพุ่มไม้เตี้ยๆ ตามปกติแล้วหมูป่าเป็นสัตว์ที่ ขี้หงุดหงิดและมีอารมณ์ร้าย ศัตรูของหมูป่าได้แก่เสือโคร่งและ เสือดาว เมื่อพบศัตรู ตัวผู้จะออกมาทำหน้าที่ต่อสู้เพื่อปกป้องสมาชิกในฝูง ด้วยการพุ่งชนด้วยเขี้ยวที่ยาวโง้งออกมา
หากินกลางคืน หมูป่ามีจมูกไวมาก ประสาทรับรสก็พัฒนาเป็นพิเศษ แต่สายตาไม่ดีนัก อาหารส่วนใหญ่คือพืช แต่ความจริงหมูป่ากินอาหารแทบไม่เลือกสมกับเป็นหมู กินเห็ด หัวพืช เมล็ดพืช ผลไม้ ไข่ สัตว์เลื้อยคลาน ซากสัตว์ หรือแม้แต่ปุ๋ยคอก
การหาอาหารจะใช้จมูกดุนดินเพื่อขุดหาอาหารใต้ดิน โดยขณะออกหาอาหารจะส่งเสียงร้องดังอยู่ตลอดเวลา ทั้งเป็นสัตว์ที่ว่องไวมาก ไม่อุ้ยอ้ายเหมือนหมูบ้าน วิ่งได้เร็วและหักเลี้ยวเป็นมุมแคบๆ ได้ และไวพอที่จะจับงูกินได้
ประชากรหมูป่าในเขตกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติมีความสำคัญต่อระบบนิเวศหลายอย่าง เป็นผู้พรวนดินธรรมชาติ เป็นการเปิดนำพื้นที่สำหรับต้นไม้รุ่นใหม่ในป่า เป็นผู้แพร่กระจายเมล็ดพันธุ์พืช ลูกหมูก็เป็นอาหารสำคัญของสัตว์ผู้ล่าหลายชนิด แต่สำหรับพื้นที่ที่ไม่ใช่เขตกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติ หมูป่ากลับเป็นตัวก่อปัญหานานาชนิด เพราะมันรุกรานหมูพันธุ์ท้องถิ่น ทำลายพืชไร่ และยังไปจับสัตว์พื้นเมืองกินเป็นอาหาร นอกจากนี้ก็อาจทำร้ายคนด้วย
เขี้ยวเป็นอาวุธสำคัญที่หมูป่าใช้ป้องกันตัว ตัวผู้สามารถลับเขี้ยวให้คมด้วยการขบเขี้ยวบนกับเขี้ยวล่าง
หมูป่ามีฟันทั้งหมด 44 ซี่ เขี้ยวคือฟันหน้าด้านล่างที่ยาว แคบและยื่นออกไปข้างหน้า ทำหน้าที่คล้ายพลั่ว โดยเฉพาะในการ ขุดคุ้ยหาอาหารตามพื้นดินหรือตามโป่ง เขี้ยวของหมูป่าไม่มีรากฟัน โดยเฉพาะในตัวผู้ เขี้ยวจะค่อยๆ เพิ่มขนาดจากเล็กไปใหญ่ ฟันกรามซี่สุดท้ายจะมีขนาดเท่ากับฟันกรามซี่ที่ 1 และ 2 รวมกัน ส่วนของกะโหลกมีความยาวและลาดเอียง โดยที่ส่วนปากและฟันมีความยาวประมาณร้อยละ 70-80 ของกะโหลก
ศัตรูสำคัญที่สุดของหมูป่าก็คือคน ศัตรูในธรรมชาติได้แก่ เสือ หมี จระเข้ อย่างไรก็ตาม จากคำบอกเล่า เมื่อหมูป่าจะทำร้ายคน จะโจมตีด้วยกีบที่แข็งราวกับหินก่อน เมื่อคนล้มลงแล้วจึงค่อยซ้ำด้วยเขี้ยวที่แหลมคม
