ร้อยปีพันต้น หมื่นคนรักษา
คอลัมน์ สดจากเยาวชน
ลายเส้นจากปลายปากกาหนักแน่นแต่ลื่นไหล ขีดวาดเป็นภาพลำต้น ตามด้วยกิ่ง ก้าน ใบ คนวาดฮัมเพลงเบาๆ ก่อนจะวาดลูกไม้มีปีกกำลังหมุนหล่นจากยอดไม้ แล้วเติมรายละเอียดตรงนั้นตรงนี้โดยไม่ต้องหยุดนึก เพราะสิ่งที่กำลังวาดมาจากภาพในหัวใจ
“ณาวาชอบต้นยางนาที่ถนนเชียงใหม่-ลำพูน มีประวัติยาวนาน อายุร้อยกว่าปี สวยครับ ร่มรื่นดี ต้นไม้ให้ออกซิเจนกับเรา ยิ่งตอนนี้มีฝุ่น PM 2.5 แผ่มา ต้นไม้ก็จะแผ่ออกซิเจนออกมา ทำให้โลกฟื้นฟูอีกครั้ง”
ณาวา ด.ช.ชิษณุพงศ์ วงศ์ปันติ อายุ 6 ขวบ บ้านอยู่ใกล้ถนนเชียงใหม่-ลำพูน หรือถนนสายต้นยาง สองฝั่งถนนระยะทาง 10 กว่ากิโลเมตร มีต้นยางนาสูงใหญ่เรียงรายกันไปสุดตา เวลานั่งรถไปโรงเรียน ณาวาชอบแหงนมองยอดไม้เขียวๆ ตอนเย็นก็วิ่งเล่นเดินเล่นใต้ต้นยางบ่อยๆ ถ้าช่วงหน้าร้อนก็จะไปรอชมลูกยางบินหล่นลงมาจากยอดไม้ แล้วเก็บกลับบ้านเอาไว้โยนเล่นไม่เคยเบื่อ
แล้ววันหนึ่งพ่อก็บอกว่ามีข่าวใหญ่ ต้นยางนาริมถนนหลายต้นหักโค่นทับบ้านและรถ ณาวาเองก็เคยเห็นต้นยางนากลางสี่แยกถูกตัดเหลือแต่ตอ ภาพเหล่านั้นทำให้ณาวาไม่สบายใจ พอมีคนชวนเด็กๆ ให้ไปช่วยเหลือต้นยางนา ณาวาเลยอาสาขอไปด้วยทันที
ณาวาชอบวาดรูปต้นยางนา
วันเสาร์ต้นเดือนมกราคม พ่อพาณาวาไปที่หน้าวัดสารภีและหน้าสุสานปิงห่างที่อยู่ริมถนนสายต้นยาง ณาวาได้เจอเด็กคนอื่นๆ อีก 10 กว่าคน ที่อยากจะมาช่วยดูแลต้นยางนาเหมือนกัน
พี่อ๋อง ทีมหมอต้นไม้อาสา เล่าให้ฟังว่า มีอาสาสมัครช่วยกันประเมินสุขภาพต้นยางนา ทั้ง 947 ต้น ข่าวร้ายคือต้นที่สบายดีมีแค่หนึ่งร้อยกว่าต้นเท่านั้น ที่เหลือคือกำลังไม่สบาย และหลายต้นก็ป่วยหนัก เพราะรากถูกทับด้วยถนนและรอบๆ โคนต้นมีแต่ปูน น้ำลงไปไม่ถึงราก ต้นไม้ขาดน้ำและอาหาร หายใจก็ไม่ออกเลยไม่สบาย
วาดรูปใต้ต้นยางนา
แต่ทุกต้นดูแข็งแรงเหมือนกันหมด จะรู้ได้อย่างไรว่าต้นไหนป่วย
ลุงป้าน้าอาที่เป็นอาสาสมัครพิทักษ์ยางนา หรือ อสย. พาเด็กๆ เดินดูต้นไม้ ชวนให้สังเกตที่สีของสติ๊กเกอร์ที่ติดไว้ตรงหมายเลขประจำต้น ถ้าเป็นสีเขียวคือต้นนั้นสบายดี สีส้มหมายถึงไม่สบาย อย่างเช่นต้นที่มีตะปูตอกอยู่ บางต้นก็มีลวดพัน มีรอยไหม้ เปลือกหลุดเป็นแผล ส่วนสีแดงหมายถึงต้นนั้นกำลังป่วยหนัก ณาวาเคยเห็นต้นยางนาที่มีสติ๊กเกอร์ สีแดงติดอยู่
ภาพวาดฝีมือณาวา
“เป็นต้นที่ป่วยมาก ลำต้นเป็นง่ามตัววี ถ้าขาดการดูแลก็จะแยกออกจากกัน เขาเอาเส้นสีดำๆ หนาๆ มารัดไว้ ต้องรีบรักษาด่วนครับ เพราะถ้าหักลงมาชาวบ้านก็จะเดือดร้อน”
ทีมหมอต้นไม้ช่วยรักษาอาการป่วยด้วยการฟื้นฟูระบบราก เป็นงานของผู้ใหญ่ที่ซับซ้อนและใช้เวลานาน แต่ก็มีบางอย่างที่ให้เด็กๆ ช่วยได้ อย่างเช่น การผสมและเปลี่ยนปุ๋ย ให้รากต้นยางนา ปุ๋ยมีส่วนผสมหลายอย่าง รวมทั้งใบของต้นยางนาเองด้วย คนในชุมชนที่บ้านอยู่ใกล้ถนนจะช่วยกันกวาดใบไม้ใส่ไว้ในสุ่มไก่ที่ทางเทศบาลวางไว้ให้ พอเต็มแล้วก็จะมารวบรวมเอาไปปั่นทำเป็นปุ๋ย
ต้นนี้ไม่สบาย
การดูแลและรักษาต้นยางนาต้องฟื้นฟูให้ถึงรากและตัดแต่งกิ่งไม้ควบคู่กันไป เด็กๆ ตื่นเต้นได้เห็นทีมรุกขกรปีนต้นไม้ด้วยเชือกขึ้นไปตัดกิ่งไม้ใหญ่ที่ไม่แข็งแรงหรือโค้งงอ แล้วก็ได้ตื่นเต้นขึ้นไปอีกเมื่อพี่ๆ ใจดีให้เด็กๆ ฝึกปีนต้นไม้ดูบ้าง หลายคนกลัว ไม่อยากปีน แต่พอลงมาแล้วก็บอกว่าสนุก อยากปีนอีกรอบ
ก่อนกลับบ้าน ลุงป้าน้าอาบอกว่ายังมีกิจกรรมอีกหลายอย่างให้เรียนรู้เกี่ยวกับต้นยางนา เด็กคนไหนจะมาอีกบ้าง
ข้างบนอากาศดี
หนึ่งในคำตอบ คือ รอยยิ้มกว้างของณาวา
ทุ่งแสงตะวันสัปดาห์นี้ เด็กๆ เชียงใหม่จะพาไปเที่ยวถนนสายต้นยาง และช่วยกันรักษาอาการป่วยของคุณปู่ยางนา ติดตามชมวันเสาร์ที่ 15 กุมภาพันธ์ 2563 เวลา 05.05 น. ทางช่อง 3 กด 33
