ชยา

ตอบ ชยา

“รัตนสูตร” คือพระสูตรที่ว่าด้วยรัตนะ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก (สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร) ทรงอธิบายคำว่า “รัตนะ” แปลว่า “สิ่งที่นำความยินดี คือให้เกิดให้เจริญความยินดี

หมายถึงสิ่งที่กระทำให้เกิดความยำเกรง สิ่งที่มีค่ามาก สิ่งที่ไม่มีสิ่งอื่นเสมอเหมือนหรือว่าชั่งไม่ได้ เปรียบไม่ได้ สิ่งที่หาดูได้ยาก สิ่งที่เป็นของบริโภคของสัตว์ผู้ไม่ต่ำทราม สิ่งที่ทำให้เกิดความยินดีอันมีลักษณะดังกล่าวนี้ ได้ชื่อว่ารัตนะ”

รัตนสูตร หรือ รัตนปริตร จัดเป็นหนึ่งในพระปริตร หรือพระคาถาพรรณนาอานุภาพของพระรัตนตรัย ตำนานรัตนสูตรเกิดในสมัยพุทธกาล เล่าว่า เกิดเภทภัยอุบัติในกรุงเวสาลี แคว้นวัชชี 3 เภทภัย คือทุพขภิกขภัยประการหนึ่ง

เกิดภาวะข้าวยากเพราะฝนแล้งติดต่อกันหลายปี ทำไร่ทำนาไม่ได้ผลผลิตเพียงพอ ชาวเมืองอดอยากจนล้มตายมากมาย ต้องนำศพไปทิ้งนอกเมือง พวกอมนุษย์ที่ได้กลิ่นคนตายก็พากันเข้าพระนคร รบกวนทำร้ายผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ต่างๆ นานาประการหนึ่ง และอหิวาตกโรคระบาดซ้ำเติมอีกประการหนึ่ง เหล่านี้ล้วนทำให้ผู้คนล้มตายกันจำนวนมาก

ชาวเมืองพากันไปกราบทูลพระราชาว่า แต่ก่อนนี้นับได้ 7 ชั่วราชสกุล ไม่เคยเกิดภัยเช่นนี้เลย ชะรอยพระองค์ไม่ทรงตั้งอยู่ในธรรม พระราชาจึงทรงเรียกพระประยุรญาติเจ้าเจ้าลิจฉวีมาประชุมโดยพร้อมกันเพื่อพิจารณาว่าพระองค์ได้ตั้งอยู่ในความบกพร่องหรือไม่ แต่ไม่ปรากฏว่าทรงกระทำบกพร่องแต่อย่างใด จึงถกเถียงกันถึงหนทางที่จะปัดเป่าภยันตรายที่เกิดขึ้น มีผู้เสนอให้อาราธนาศาสดาคณาจารย์เจ้าลัทธิต่างๆ มาประกอบพิธีระงับ สุดท้ายบรรดาเจ้า ลิจฉวีตกลงให้เชิญเสด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาโปรด

เมื่อเจ้าลิจฉวีจากนครเวสาลีได้เข้าเฝ้าและกราบทูลความเป็นไปแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพิจารณาว่า เมื่อตรัสรัตนสูตรในกรุงเวสาลี การอารักขาจักแผ่ไปแสนโกฏิจักรวาล จบสูตร สัตว์ 84,000 จักตรัสรู้ธรรม นับเป็นประโยชน์ถึง 2 ทาง จึงทรงรับอาราธนา

ฝ่ายพระเจ้าพิมพิสาร พระเจ้าแผ่นดินแห่งรัฐมคธที่กรุงราชคฤห์ ผู้ทรงอุปัฏฐากพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทราบเช่นนั้น ก็โปรดให้รีบแต่งทางเสด็จพระพุทธดำเนินระยะทางจากกรุงราชคฤห์ถึงแม่น้ำคงคาอันเป็นพรมแดนแห่งแคว้นทั้งสองนั้น 5 โยชน์ รับสั่งให้ปราบพื้นถมดินทำทางให้เรียบ ให้ปลูกที่ประทับแรมทุกโยชน์ เตรียมให้เสด็จวันละโยชน์ แล้วทูลเชิญเสด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จออกจากกรุงราชคฤห์ พร้อมด้วยภิกษุ 500 รูป มีการส่งเสด็จอย่างเอิกเกริกมโหฬาร

ฉบับพรุ่งนี้ (24 มี.ค.) ติดตามอ่าน เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จถึงกรุงเวสาลี และการตรัสรัตนสูตร

[email protected]