เปิดคำวินิจฉัย ศาลรัฐธรรมนูญ ชี้ห้ามคนไทยไม่ให้กลับประเทศ ทำไม่ได้
กรณี นายวิทเตอวีน จิบเบอ ยูลิซ์ซิส ไมเคิล บุตร น.ส.ดาวใจ ขันตะคุต สัญชาติไทย กับ นายเดิร์ก วิทเตอวีน สัญชาติดัตช์ ที่เกิดในประเทศเนเธอร์แลนด์ เป็นผู้ร้องขอให้ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยว่า คำสั่งกระทรวงมหาดไทยที่ให้ตนเป็นบุคลลต้องห้ามในการเข้ามาสู่ราชอาณาจักรไทย และคำสั่งผู้บัญชาการสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง(ตม.) ที่ไม่อนุญาตให้ตนเข้ามาในราชอาณาจักร ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร มาตรา 39 ตลอดจนขอให้ผู้ร้องสามารถเดินทางเข้ามาในราชอาณาจักรไทยในฐานะคนไทย เพื่อเพิ่มชื่อในทะเบียนราษฎรและทำบัตรประจำตัวประชาชนไทย
ศาลรัฐธรรมนูญมีคำวินิจฉัยที่ 7/2563 เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2563 โดยเห็นว่า แม้ข้อเท็จจริงปรากฏภายหลังว่า กระทรวงมหาดไทยมีคำสั่งยกเลิกการไม่อนุญาตให้ผู้ร้องเข้ามาในราชอาณาจักร และสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองได้บันทึกข้อมูลในระบบสารสนเทศ ว่าผู้ร้องเป็นผู้มีสัญชาติไทย และลบรายชื่อผู้ร้องออกจากบัญชีบุคคลต้องห้ามเข้ามาในราชอาณาจักร พร้อมทั้งจัดทำบัตรประจำตัวประชาชนและหนังสือเดินทางไทยแล้ว
เกาะติดข่าว กดติดตามไลน์ ข่าวสด
แต่โดยที่ข้อเท็จจริงตามคำร้อง เป็นกรณีที่บุคคลผู้มีสัญชาติไทย ซึ่งมีสิทธิความเป็นพลเมืองไทย ได้รับความเดือดร้อนหรือเสียหายจากการกระทำของรัฐ และเป็นเหตุที่มีความเกี่ยวเนื่องกับสถานภาพของบุคคลผู้มีสัญชาติไทย ที่ไม่อาจถูกเนรเทศออกนอกราชอาณาจักร หรือไม่อาจถูกห้ามมิให้เข้ามาในราชอาณาจักรได้ตามที่รัฐธรรมนูญรับรองไว้ มีผลให้การพิจารณาคดีนี้ต่อไปจะเป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ และเพื่อเป็นหลักการปฏิบัติของทางราชการในภายหน้า ศาลรัฐธรรมนูญจึงพิจารณาคดีนี้ต่อไป
ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า การเนรเทศบุคคลสัญชาติไทยออกนอกราชอาณาจักร หรือห้ามมิให้ผู้มีสัญชาติไทยเข้ามาในราชอาณาจักร จะกระทำมิได้ ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 39 วรรคหนึ่ง
นายสุรพงษ์ กองจันทึก นักกฎหมายผู้เชี่ยวชาญกฎหมายสัญชาติ เปิดเผยว่า ศาลรัฐธรรมนูญได้วางหลักการปฏิบัติของทางราชการไว้อย่างน่าสนใจ โดยชี้ว่าการมีข้อมูลทะเบียนประวัติราษฎรกับการมีสัญชาติเป็นคนละกรณีกัน เมื่อคนเกิดมามีสัญชาติไทยโดยการเกิดไม่ว่าจะเป็นตามหลักสายเลือดที่มีพ่อหรือแม่เป็นผู้มีสัญชาติไทย หรือหลักดินแดน ย่อมได้รับสัญชาติไทยโดยข้อเท็จจริง แม้ยังไม่ดำเนินการกระบวนการแจ้งเกิด และยังไม่เพิ่มชื่อเข้าสู่ระบบการทะเบียนราษฎร ก็เป็นคนไทยที่มีสิทธิพลเมืองอย่างสมบูรณ์
นายสุรพงษ์ กล่าวเพิ่มเติมว่า กรณีคนไทยที่ประสบปัญหาเผชิญกับโรคโควิด 19 ในต่างประเทศ และต้องการเดินทางกลับประเทศไทย ย่อมสามารถเดินทางกลับได้ ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 39 วรรคหนึ่ง และตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ ซึ่งรัฐหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐไม่สามารถห้ามการกลับเข้าสู่ราชอาณาจักรของผู้มีสัญชาติไทยได้ และเมื่อกลับมาต้องปฏิบัติตามกฎหมายและมาตรการตามกฎหมายที่ประเทศไทยใช้อยู่
