พระพุทธไสยาสน์ พระนอนเมืองกุสินารา
คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์ สถาปัตยกรรม
พระพุทธไสยาสน์ พระนอนเมืองกุสินารา – พระพุทธไสยาสน์ ที่เก่าแก่ที่สุดอยู่ที่เมืองกุสินารา สถานที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน อายุการสร้างกว่า 1,500 ปี มีบันทึกชื่อของผู้สร้าง ทวิพลสวามี นายช่างชื่อ ทินะ เป็นพระพุทธรูปปางปรินิพพาน
พระพุทธรูปองค์นี้ ประทับนอนราบตะแคงขวา พระเศียรหนุนพระหัตถ์ขวา ที่วางนอนแบนราบ (ต่างจากพระพุทธรูปไสยาสน์ในประเทศไทยที่มักจะสร้างเป็นพระเศียรหนุน พระหัตถ์ที่ตั้งฉากและ มีหมอนเอียงช่วยรองพระเศียร)
ข้อสังเกตของพระพุทธรูปปางปรินิพพานนี้ก็ คือ รูปปั้น 3 แห่ง ที่ฐานของพระพุทธรูป ทางด้านพระเศียรเป็นรูปปั้นแทนบรรดาวรรณะกษัตริย์มัลละ
องค์กลางที่อยู่กลางองค์พระพุทธไสยาสน์ก็ คือ พระอนิรุทธเถระ เอตทัคคะ ผู้เป็นเลิศในการรู้จิตใจ เป็นประกาศว่า พระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว
พระอานนท์ องค์ที่อยู่ปลายพระบาทพระพุทธเจ้าในท่าร้องไห้คร่ำครวญถึงการจะจากไปของพระพุทธเจ้า
สาระสำคัญสุดท้ายของคำสอนพระพุทธเจ้าที่มี ต่อพระอานนท์ก็คือ “อานนท์ เราเคยบอกเธอแล้วมิใช่หรือว่า บุคคลย่อมต้องพลัดพรากจากสิ่งที่รักที่พึงใจเป็นธรรมดา หลีกเลี่ยงไม่ได้ อานนท์เอย ชีวิตนี้มีความพลัดพรากเป็นที่สุด สิ่งทั้งหลายมีความแตกไป ดับไป สลายไปเป็นธรรมดา จะปรารถนามิให้เป็นอย่างที่มัน ควรจะเป็นนั้น เป็นฐานะที่ไม่พึงหวังได้ทุกสิ่งทุกอย่างดำเนินไป เคลื่อนไปสู่จุดสลายตัวอยู่ทุกขณะ”
โดย…ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
…อ่าน…