หลวงพ่อเปลื้อง วิสัฏโฐ วัดใหญ่ชัยมงคล อยุธยา
คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6
หลวงพ่อเปลื้อง วิสัฏโฐ – “หลวงพ่อเปลื้อง วิสัฏโฐ” หรือ “พระครูภาวนารังษี” อดีตเจ้าอาวาสวัดใหญ่ชัยมงคล ต.คลองสวนพลู อ.พระนคร ศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา อดีตพระเกจิอาจารย์รุ่นเก่าที่เรืองวิทยาคม มีชื่อเสียงโด่งดังด้านเมตตามหานิยม
เกิดในสกุล เริงวิเชียร เมื่อปี พุทธศักราช 2445 ที่บ้านและอำเภอบางบาล จ.พระนครศรีอยุธยา นายแว้ดและนางเปี่ยมครอบครัวประกอบอาชีพทำนาทำสวน
อุปสมบทเมื่ออายุได้ 21 ปี จำพรรษาอยู่วัดบางบาล 1 พรรษา ก่อนย้ายไปอยู่วัดมณฑป 3 พรรษา ด้วยความเป็นผู้มีความมุ่งมั่นที่จะแสวงหาความสงบวิเวกและ โมกขธรรม ท่านจึงได้ย้ายไปสำนักแห่งใหม่ เพื่อมุ่งหวังที่จะได้ศึกษาและปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน คือวัดถ้ำตะโก จ.ลพบุรี
จากนั้นได้กลับภูมิลำเนาเดิม ไปจำพรรษาที่วัดยม อ.บางบาล ซึ่งเป็นวัดร้างไม่มีพระอยู่จำพรรษา แต่ท่านตั้งใจมุ่งมั่นที่จะบูรณปฏิสังขรณ์พัฒนาขึ้นมาอีก และในที่สุดได้รับอนุญาตให้เป็นวัด ที่มีพระสงฆ์อยู่จำพรรษาปีละหลายรูป
ในครั้งนั้น ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตร ในราชทินนาม พระครูภาวนาพิริยคุณ เมื่อจำพรรษาอยู่ที่วัดยมได้ 15 พรรษา ย้ายมาอยู่จำพรรษาที่วัดใหญ่ชัยมงคล ซึ่งเป็นโบราณสถานที่รกร้างมาตั้งแต่เสียกรุงปี พ.ศ.2310
ในปี พ.ศ. 2494 ฟื้นฟูบูรณปฏิสังขรณ์เป็นการใหญ่ จนได้รับอนุญาตจากคณะสงฆ์มณฑลให้เป็นวัดที่มีพระสงฆ์อยู่จำพรรษาซึ่งต่างจากพุทธสถานโบราณอื่นๆ ของเมืองกรุงเก่า
พ.ศ.2500 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ในราชทินนาม พระครูภาวนา รังษี ก่อนจะมาอยู่วัดใหญ่ชัยมงคลแห่งนี้ เริ่มแรกท่านได้รู้จักกับ พระอาจารย์ฉลวย สุธัมโม ซึ่งท่านได้บุกเบิกตั้งสำนักสงฆ์แถบนี้ ก่อนย้ายไปสำนักแห่งใหม่ แต่ก่อนท่านได้ชักชวนหลวงพ่อเปลื้องให้มาอยู่แทน
ในระยะแรก เดินตระเวนสำรวจดูรอบพุทธาวาส ไม่ว่าจะเป็นบริเวณลานวัดหรือลานพระเจดีย์ใหญ่ชัยมงคล เห็นมีแต่เศษอิฐปูนปรักหักพังสภาพเป็นป่ารกเป็นที่อาศัยของสัตว์ เช่น งูเห่า งูจงอาง เสือ ฯลฯ
จึงปรารภว่า วัดต้องพึ่งพระพุทธรูปเป็นประธาน เป็นสัญลักษณ์ เป็นหลักยึด หากไปก็เหมือนเรือขาดหางเสือ จึงได้บูรณะซ่อมแซม ‘พระพุทธรูปชัยมงคล’ หรือชาวบ้านเรียกว่า “หลวงปู่ชัยมงคล” ที่ชำรุดแตกหัก ให้กลับมามีพุทธลักษณะ ที่สวยงดงาม จนได้รับความเลื่อมใสศรัทธาจากผู้คนทั่วไป เข้ามากราบไหว้นมัสการ
ด้านการปฏิบัติธรรม ท่านถือเป็นงานสำคัญ โดยจัดให้มีประชุมพระภิกษุ–สามเณร แสดงธรรมเทศนาทุกเย็นหลังจากสวดมนต์ทำวัตรเย็นเสร็จแล้ว จากนั้นนั่งวิปัสสนากัมมัฏฐาน ครั้นเมื่อถึงวันพระจะต้องถือเนสัชชิธุดงค์ (คือไม่นอนทั้งคืน) มีการเสวนาธรรม ในระหว่างถือปฏิบัติ
ตลอดเวลาในการปกครองพระเณร หลวงพ่อเปลื้องยึดหลักเมตตาธรรม ส่งผลให้พระภิกษุสามเณรในปกครองไม่เคยปฏิบัติตนออกนอกลู่นอกทาง แต่ละปีจึงมีภิกษุ สามเณร มาจำพรรษาที่วัดแห่งนี้จำนวนมาก หลวงพ่อปฏิบัติหน้าที่รับใช้พระพุทธศาสนาโดยไม่เคยขาดตกบกพร่อง
ช่วงปีพุทธศักราช 2513-2517 สำนักเรียนวัดใหญ่ชัยมงคลมีพระภิกษุ–สามเณรมากที่สุดในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา รวมพระภิกษุ–สามเณร 114 รูป มี พระอาจารย์มหาเสเวียน จันทโสภโณ เปรียญธรรม 7 ประโยค เป็นพระอาจารย์ใหญ่ฝ่ายอำนวยการศึกษา มีพระอาจารย์เป็นครูสอนนักธรรม–บาลีรวม 7 รูป มีสอนตั้งแต่นักธรรมชั้นตรี–เปรียญธรรม 6 ประโยค
สร้างคุณูปการมากมาย ทำการพัฒนาทางด้านถาวรวัตถุและพัฒนาด้านจิตใจควบคู่กันไป มรณภาพจากไปอย่างสงบ เมื่อวันที่ 21 ม.ค.2528 สิริอายุ 83 ปี พรรษา 62