หลวงปู่เจิม ปัญญาพโล วัดสระมงคล อ.กำแพงแสน

คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6

หลวงปู่เจิม ปัญญาพโล – “พระครูภาวนาปัญญาดิลก” หรือที่ชาวบ้านเรียกขานว่า “หลวงปู่เจิม ปัญญาพโล” เป็นพระเถระชั้นผู้ใหญ่อีกรูปหนึ่ง ของเมืองนครปฐม ได้รับการยกย่องว่าเป็นพระที่เคร่งครัดระเบียบวินัย

มีนามเดิมว่า เจิม วรรณโมฬี เกิดเมื่อวันที่ 12 ต.ค. 2459 ตรงกับแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ที่บ้านหนองแหน ต.เมืองใหม่ อ.ราชสาส์น จ.ฉะเชิงเทรา

การศึกษาของท่านในวัยเด็ก ต้องศึกษากับวัดที่อยู่ใกล้บ้าน โดยเรียนหนังสือมูลบทบรรพกิจของพระยาศรีสุนทรโวหาร(น้อย อาจารยางกูร) พออ่านออกเขียนได้เท่านั้น เพราะสมัยนั้นยังไม่มีโรงเรียนประชาบาลตั้งอยู่ในวัด และยังต้องย้ายออกจากบ้านมาอยู่ที่วัดตั้งแต่อายุประมาณ 8 ขวบ

จากนั้นได้บรรพชา เมื่อปี พ.ศ.2470 อายุได้ 12 ขวบ กับหลวงพ่อทอง ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดแสนภุมมาวาส ได้อยู่กับท่าน 1 พรรษา

ในปี พ.ศ.2471 เดินทางเข้ามาในกรุงเทพฯ และอยู่จำพรรษาที่วัดบรมนิวาส ถนนรองเมือง เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ โดยคุณย่าอิ่ม รัดสกุล เป็นผู้นำมาฝากฝังกับท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจันโท) และได้ญัตติเป็นธรรมยุต กับท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ด้วย

การศึกษาบาลีและนักธรรม ได้เริ่มศึกษาเมื่อปี พ.ศ.2471 สอบบาลีไวยากรณ์ได้ที่ 4 เมื่อปี พ.ศ.2472 ในปี พ.ศ.2477 สามารถสอบได้นักธรรมชั้นเอก และสามารถสอบได้เปรียญธรรม 4 ประโยค ได้ในปีเดียวกัน

ครั้นเมื่ออายุครบ 20 ปี เข้าพิธีอุปสมบท เมื่อปี พ.ศ.2480 ที่พระอุโบสถวัดบรมนิวาส โดยมีพระพรหมมุนี (อ้วน ติสโส) เป็นพระอุปัชฌาย์, พระครูพินิจวิหารการ (ขำ) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระครูวินัยธร (ดำ) เป็นพระอนุสาวนาจารย์

พ.ศ.2484 ออกปฏิบัติธรรม เดินทางขึ้นสู่ภาคเหนือ จำพรรษาที่วัดเจดีย์หลวง อ.เมือง จ.เชียงใหม่ ก่อนย้ายไปจำพรรษาที่วัดป่าโรงธรรมสามัคคี อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่

พ.ศ.2488 ย้ายจำพรรษาที่วัดทิพย์วนาราม อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ พ.ศ.2490 เดินทางกลับมาอยู่ภาคกลาง พ.ศ.2491 ไปจำพรรษาที่อ่าวหมู กับพระอาจารย์น้อย เกตุโร 1 พรรษา และได้เดินทางลงไปจำพรรษาที่ปักษ์ใต้ โดยได้ไปอยู่กับหลวงปู่เทสก์ เทสรังสี ที่จังหวัดภูเก็ต

พ.ศ.2499 กลับมาจำพรรษาที่วัดแสนภุมมาวาส อันเป็นบ้านเกิด พ.ศ.2503 จำพรรษาที่วัดอรัญญบรรพต จ.หนองคาย กับหลวงปู่เหรียญ วรลาโภ (พระสุธรรมคณาจารย์)

ต่อมา ท่านมาอยู่ที่มูลนิธิพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ซอยจรัญสนิทวงค์ 37 เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ เพื่อรักษาอาการอาพาธ และมาพักฟื้นอยู่กับหลวงปู่เจี๊ยะ จุนโท (พระครูสุทธิธรรมรังษี) ที่วัดป่าภูริทัตตปฏิปทาราม อ.สามโคก จ.ปทุมธานี

พ.ศ.2533 ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดสระมงคล อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม

ทั้งนี้ วัดสระมงคลมิได้เป็นวัดที่มีเสนาสนะพร้อมสมบูรณ์ แม้จะอยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพฯ มากนัก แต่สภาพพื้นที่วัด ใครที่เดินทางไปอาจหาไม่เจอได้ เพราะห่างจากถนนใหญ่พอสมควร ป้ายใหญ่บอกทางก็ไม่มี ถนนคดเคี้ยวเหมือนจะนำไปสู่หมู่บ้านต่างจังหวัดที่กันดาร จนนึกไม่ถึงจริงๆ ว่าจะมีอารามอยู่ในพื้นที่นี้

สร้างคุณูปการแก่วัดไว้เป็นอันมาก ก่อสร้างถาวรวัตถุของวัด อาทิ สร้างหอสวดมนต์, ศาลาการเปรียญ สำหรับหมู่กุฎิของวัด มีความเป็นระเบียบเรียบร้อยสวยงาม อยู่ท่ามกลางความร่มรื่นของแมกไม้ เหมาะแก่การปฏิบัติธรรมยิ่ง

ในเรื่องการจัดสร้างวัตถุมงคล บ่อยครั้งที่มีลูกศิษย์และสาธุชนที่เลื่อมใสหลวงปู่เจิม จะเข้ามากราบขออนุญาต บอกว่า อยากได้วัตถุมงคลของท่านไปบูชา เพื่อความเป็นสิริมงคล

แต่หลวงปู่เจิมเพียงยิ้มรับและไม่เคยอนุญาตให้จัดสร้าง ซึ่งที่ผ่านมามีนักสร้างพระไปขออนุญาตจัดสร้างวัตถุมงคลนับสิบราย แต่ท่านไม่เคยอนุญาตให้ใครเลยสักรายเดียว

แต่ในที่สุด ก็อนุญาตให้จัดสร้างเพียงครั้งเดียวและครั้งสุดท้าย จากนั้นให้เลิกสร้างโดยเด็ดขาด สาเหตุที่อนุญาตให้จัดสร้างวัตถุมงคลในครั้งนี้ เพื่อหาปัจจัยสมทบทุนสร้างพิพิธภัณฑ์บริขารของท่าน ซึ่งต้องใช้งบประมาณในการก่อสร้างสูง

เมื่อวันที่ 23 มิ.ย.2555 เวลา 10.45 น. หลวงปู่เจิมละสังขาร ที่โรงพยาบาลนครปฐม ด้วยโรคชรา สิริอายุ 95 ปี พรรษา 74