ปางโปรดสุภัททะ : คติ-สัญลักษณ์สถาปัตยกรรม

ปางโปรดสุภัททะ – พระพุทธรูปนอนตะแคงขวา ลืมพระเนตร พระเศียรหนุนพระเขนย พระกรซ้าย ทอดทาบไปตามพระวรกาย พระหัตถ์ขวายกตั้งพาดพระอุระ จีบนิ้วพระหัตถ์เป็นวงกลม (คล้ายกับแสดงธรรมเรื่อง ธัมมจักกัปปวัตนสูตรอันเป็นธรรมที่แสดงครั้งแรก การแสดงธรรมครั้งนี้เป็นการแสดงธรรมต่อสุภัททะ ซึ่งขอเข้าเฝ้าเพื่อถามปัญหาต่อพระพุทธเจ้า เป็นเหตุให้พระพุทธเจ้าเทศนาให้ฟังเป็นองค์สุดท้าย

เรื่องที่พระพุทธเจ้าเทศนาสุดท้ายเป็นส่วนหนึ่งของพระสูตรนาม ปรินิพพานสูตร ที่มีคติของคำเทศนา โดยที่สุภัททะมีความประสงค์จะรู้ว่าบรรดาครูทั้ง 6 ในสมัยนั้นมีความรู้จริงหรือไม่รู้จริงตามที่กล่าวอ้าง

ภาพ ig : buddhaimages

พระพุทธเจ้าทรงตอบพระสุภัททะว่า

“สุภัททะ ในธรรมวินัยที่ไม่มีอริยมรรคมีองค์ 8 ย่อมไม่มีสมณะที่ 1 ย่อมไม่มีสมณะที่ 2 ย่อมไม่มีสมณะที่ 3 ย่อมไม่มีสมณะที่ 4 ในธรรมวินัยที่มีอริยมรรคมีองค์ 8 ย่อมมีสมณะที่ 1 ย่อมมีสมณะที่ 2 ย่อมมีสมณะที่ 3 ย่อมมีสมณะที่ 4 สุภัททะ

ในธรรมวินัยนี้มีอริยมรรคมีองค์ 8 สมณะที่ 1 มีอยู่ในธรรมวินัยนี้เท่านั้น สมณะที่ 2 มีอยู่ในธรรมวินัยนี้เท่านั้น สมณะที่ 3 มีอยู่ในธรรมวินัยนี้เท่านั้น สมณะที่ 4 ก็มีอยู่ในธรรมวินัยนี้เท่านั้น

ลัทธิอื่นว่างจากสมณะทั้งหลายผู้รู้ทั่วถึง สุภัททะ ถ้าภิกษุเหล่านี้เป็นอยู่โดยชอบ โลกจะไม่พึงว่างจากพระอรหันต์ทั้งหลาย”

สมณะ แปลว่า ผู้สงบกิเลสแล้ว ผู้ระงับบาป ภิกษุ

ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์