วันหยุดเขื่อนโลก
น้าชาติ 14 มีนาใช่ไหมครับ วันต่อต้านเขื่อน
ทูล
ตอบ ทูล
วันที่ 14 มีนาคม ของทุกปี ถูกกำหนดให้เป็น “วันหยุดเขื่อนโลก” (International Day of Actions for Rivers : against Dams)
ความเป็นมาย้อนไปในเดือนกันยายน พ.ศ.2538 ขบวนการคัดค้านเขื่อนแห่งบราซิล (Movimento dos Atingidos por Barragens) ได้รวมตัวกันเพื่อหารือถึงปัญหาและต่อต้านความหายนะที่เกิดขึ้นจากการสร้างเขื่อน พวกเขาตระหนักถึงความสำคัญของภาคพลเมือง และเล็งเห็นว่าปัญหานี้ย่อมไม่ได้เกิดขึ้นแค่ประเทศบราซิลที่เดียว แต่ยังเกิดขึ้นในลุ่มแม่น้ำต่างๆ ทั่วโลก ที่ประชุมจึงเสนอให้มีการจัดประชุมสำหรับประชาชนผู้ได้รับผลกระทบจากเขื่อนในระดับนานาชาติ
หลังจากนั้น แต่ละภูมิภาคก็ได้จัดประชุมประชาชนผู้ได้รับผลกระทบจากเขื่อน รวมถึงภูมิภาคทวีปเอเชียซึ่งจัดประชุมขึ้นที่เขื่อนนาร์มาดา ประเทศอินเดีย ในปี 2539 และมีตัวแทนจากประเทศไทยเข้าร่วมด้วย
ต่อมาช่วงวันที่ 11-14 มีนาคม พ.ศ.2540 ผู้แทนจากเครือข่ายประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อนจาก 20 ประเทศ อาทิ ขบวนการคัดค้านเขื่อนแห่งบราซิล, เครือข่ายหยุดเขื่อนแห่งชิลี, ขบวนการปกป้องนาร์มาดาแห่งอินเดีย, เครือข่ายแม่น้ำแห่งยุโรป, เครือข่ายแม่น้ำนานาชาติ และตัวแทนองค์กรสิ่งแวดล้อมและชาวบ้านจากประเทศไทย เป็นต้น ร่วมประชุมที่เมืองกูริติบา รัฐปารานา ประเทศบราซิล เพื่อหาแนวทางจัดการปัญหาที่มาจากการสร้างเขื่อนในลุ่มน้ำต่างๆ อันส่งผลกระทบต่อป่าไม้ สิ่งแวดล้อม รวมถึงการใช้ชีวิตของผู้คนในพื้นที่นั้นๆ
และครั้งนั้น นอกจากการแลกเปลี่ยนประสบการณ์การต่อสู้ต้านเขื่อน ที่ประชุมได้ตกลงตั้งประกาศกูริติบา เพื่อ “ยืนหยัดการมีสิทธิความเป็นมนุษย์ และวิถีชีวิตของประชาชนผู้ได้รับผล กระทบจากเขื่อน” และกำหนดให้วันที่ 14 มีนาคมของทุกปี เป็น “วันหยุดเขื่อนโลก” โดยมีคำขวัญที่จะใช้ร่วมกันว่า “น้ำเพื่อชีวิตไม่ใช่เพื่อความตาย”
หลังจากนั้นเป็นต้นมา วันที่ 14 มีนาคม จึงเป็นวันแห่งการลุกขึ้นมาต่อสู้ให้ยุติการสร้างเขื่อน หรือการพัฒนาน้ำในรูปแบบต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อลุ่มน้ำ พร้อมเรียกร้องให้ใช้วิธีการพัฒนาอย่างเป็นธรรมและยั่งยืน เพราะน้ำคือสิ่งที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนหลายล้านคนในทุกๆ วัฒนธรรมทั่วโลก น้ำให้กำเนิดป่าที่อุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งประมงธรรมชาติ และแหล่งน้ำของการทำเกษตรกรรม การอนุรักษ์แม่น้ำจึงไม่ได้มีแค่จุดประสงค์เพื่อความอยู่รอดของมนุษย์ในปัจจุบัน แต่เพื่อธรรมชาติ เพื่อโลก และเพื่ออนาคต
