จับตา‘คดีเลือกตั้ง’บาน – ถือเป็นการเลือกตั้งในประเทศไทยที่ได้รับความสนใจมากที่สุด สำหรับการเลือกตั้งทั่วไปเมื่อวันที่ 24 มี.ค.2562

ที่ไม่ใช่เพียงแค่คนไทยจะตื่นตัว กระตือรือร้น ให้ความสนใจ แต่ต่างชาติก็จับตามองไม่แพ้กัน

เพราะถือเป็นการเลือกตั้งที่จะเริ่มต้นประชาธิปไตย ในไทยที่ชะงักงันไปนานกว่า 5 ปี หลังการรัฐประหารเมื่อ วันที่ 22 พ.ค.2557

อย่างไรก็ตาม เมื่อการเลือกตั้งครั้งนี้ผ่านไป แนวทาง ที่ประเทศจะเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตยที่แท้จริงก็ยัง ไม่เห็นเด่นชัดนัก

เพราะผลจากการทำหน้าที่ของคณะกรรมการการ เลือกตั้ง ที่ต้องทำให้การเลือกตั้งบริสุทธิ์ ยุติธรรม

กลับมีข้อกังขา และข้อสงสัยอยู่มากมาย

ไล่ตั้งแต่การบริหารจัดการเลือกตั้งนอกราช อาณาจักร และการเลือกตั้งนอกเขต ที่มีปัญหามากมาย แย่สุดก็คือคะแนนจากประเทศนิวซีแลนด์ ที่ไม่ถูกนับไปรวม เพราะอ้างว่ามาไม่ทันการนับคะแนน ทั้งที่จริงแล้วไม่มีเจ้าหน้าที่เดินทางไปรับ

หรือกระทั่งเรื่องสายรัดหีบที่ไปตกอยู่ในถังขยะปั๊มน้ำมันเมืองชุมพร

เรื่องการประกาศผลก็ล่าช้า ตัวเลขไม่ตรงกับการประกาศเมื่อครั้งนับคะแนนหน้าหน่วย มีบัตรงอกขึ้นมากว่า 5 ล้านใบ ผู้ใช้สิทธิ์เพิ่มขึ้นอีก 4.6 ล้าน

บัตรเลือกตั้งไม่ตรงกับผู้ใช้สิทธิ์ หรือที่กกต.ใช้คำว่า บัตรเขย่ง

สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัญหาที่เชื่อได้ว่าคดีความจะตามมาเป็นหางว่าว

แต่ครั้งนี้ กกต.อาจจะไม่ได้วินิจฉัย แต่อาจจะตกอยู่ในฐานะจำเลย

• กกต.ทิ้งคะแนนนิวซีแลนด์

เป็นปัญหาถูกวิพากษ์วิจารณ์ทันทีที่มีการ ปิดหีบเลือกตั้งในเวลา 17.00 น. ของวันที่ 24 มี.ค. เมื่อนายอิทธิพร บุญประคอง ประธานกกต. แถลงสรุปการจัดการเลือกตั้ง ว่า มีปัญหาจากการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร คือ กรณีคัดแยกซองใส่บัตรเลือกตั้ง ซึ่งซองบรรจุบัตรจากสถานกงสุล กรุงเวลลิงตัน ประเทศนิวซีแลนด์ส่งมาไม่ทัน

ส่งผลให้อาจจะกลายเป็นบัตรเสีย!??

ขณะที่การบินไทยชี้แจงเรื่องถุงบัตรเลือก ตั้งจากนิวซีแลนด์ทันที โดยระบุว่า ขั้นตอนการขนย้ายบัตรเลือกตั้ง จากประเทศนิวซีแลนด์ ประกอบด้วย เมื่อเวลา 17.45 น. 18 มี.ค. บัตรเลือกตั้งจากเมืองเวลลิงตัน มายังเมืองโอ๊กแลนด์ ขนส่งโดยสายการบินแอร์นิวซีแลนด์ เที่ยวบิน NZ448

จากนั้นเวลา 18.44 น. วันที่ 18 มี.ค. บัตรเลือกตั้งมาถึงเมืองโอ๊กแลนด์ วันที่ 18-21 มี.ค. บัตรเลือกตั้งอยู่ในคลังสินค้าสายการบินแอร์ นิวซีแลนด์ เวลา 06.37 น. วันที่ 21 มี.ค. สายการบินแอร์นิวซีแลนด์ ส่งต่อบัตรเลือกตั้งให้กับ Menzies Aviation บริษัทเอาต์ซอร์สของการบินไทย

ต่อมาเวลา 10.00 น. วันที่ 22 มี.ค. Menzies Aviation ได้ทวงถามกับสายการบินแอร์นิวซีแลนด์ เรื่องบัตรเลือกตั้งของไทย และเวลา 12.00 น. วันที่ 22 มี.ค. Menzies Aviation ได้รับมอบบัตรเลือกตั้ง ในที่สุดเวลา 14.50 น. วันที่ 23 มี.ค. บัตรถูกขนส่งมากับการบินไทย เที่ยวบิน TG492

เมื่อเวลา 20.50 น. วันที่ 23 มี.ค. บัตรเลือกตั้งเดินทางมาถึงคลังสินค้าการบินไทย ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ วันที่ 23 มี.ค. 17.00 น. ทางการบินไทยแจ้ง จนท.ของกระทรวงการต่างประเทศว่าบัตรจะมาถึง 20.50 น. สามารถมารับได้ในเวลา 22.00-22.30 น.

แต่ จนท.แจ้งว่าไม่สะดวกมารับ จะมารับเช้าวันที่ 24 มี.ค. จนกระทั่งเวลา 19.30 น. วันที่ 24 มี.ค. จนท.กระทรวงการต่างประเทศถึงมารับบัตรเลือกตั้ง

บัตรมาถึงก่อนแต่ไม่ยอมไปรับเอง!??

ขณะที่ กกต.มีมติเมื่อวันที่ 26 มี.ค. ระบุว่า บัตรทั้งหมด 1,542 ใบ ถือเป็นบัตร ที่นำมานับคะแนนไม่ได้ เพราะมาไม่ทันการคัดแยก และการนับคะแนนได้ดำเนินการไปจนแล้วเสร็จ

ด้าน น.ส.ธัญกร ปิยะพัฒนกุล อายุ 20 ปี นักศึกษาคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยโอ๊กแลนด์ ประเทศนิวซีแลนด์ หนึ่งใน ผู้ใช้สิทธิเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร ระบุว่า ตนเรียนอยู่ที่เมือง โอ๊กแลนด์ ซึ่งกว่าจะเดินทางไปยังสถานที่เลือกตั้งที่วัดไทย ลำบากมาก ต้องนั่งรถบัส เดินเท้าเข้าไป หรือไม่ก็ต้องเรียกอูเบอร์ แต่ก็ยังมีคน มาใช้สิทธิกันล้นหลาม ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าดีใจ

แต่กลายเป็นว่าบัตรดังกล่าวกลายเป็นบัตร เสีย ทั้งที่ทุกคนไม่ได้เพิกเฉยต่อการใช้สิทธิ แถมยังเป็นคะแนนบริสุทธิ์ ไม่ได้ทำผิดขั้นตอนหรือกฎหมาย เรื่องนี้กกต.ควรจะแสดงความรับผิดชอบมากกว่านี้ เพราะเกิดจากความไม่มีประสิทธิภาพของกกต.เอง ทำให้รู้สึกว่าการเลือกตั้งครั้งนี้ไม่โปร่งใส

จากนี้จะหารือกับกลุ่มนักศึกษาไทยใน นิวซีแลนด์ ว่าจะเขียนจดหมายอธิบายเหตุการณ์เป็นภาษาอังกฤษ เพื่อส่งให้กับสื่อต่างประเทศ ให้เผยแพร่ไปทั่วโลกว่าคะแนนเสียงของพวกเราถูกเมิน

ฟ้องให้โลกรับรู้

• ตะลึงบัตรงอก-บัตรเขย่ง

ไม่เพียงแค่นั้น ยังมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ถึงพิรุธหลายอย่างที่เกิดขึ้นในการเลือกตั้งครั้งนี้

อาทิ การนับคะแนนที่เขต 2 จ.สระแก้ว ที่ผู้สมัครของพรรคพปชร. ชนะเลือกตั้ง แต่มีการบันทึกคลิปวิดีโอ ว่าเจ้าหน้าที่ขานคะแนน เมื่อขานแล้วกลับไม่ได้โชว์บัตรลงคะแนนให้เห็นต่อสาธารณะ นำมาซึ่งความไม่มั่นใจว่าทุกอย่างจะถูกต้องโปร่งใส

หรือกระทั่งการเลือกตั้งที่หน่วยเลือกตั้ง ที่ 2 โรงเรียนวัดอุทัยธาราม เขตเลือกตั้งที่ 5 กทม. พบเจ้าหน้าที่ขานบัตรที่กากบาทตรงหมายเลข โดยขานให้บัตรที่กาหมายเลขพรรคพปชร. เป็นบัตรดี แต่บัตรที่ กาหมายเลขพรรคอนาคตใหม่ กลับเป็นบัตรเสีย

นอกจากนี้ยังพบการลงคะแนนที่หน่วยคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงไปอีกหลายหน่วย

ส่วนที่ จ.ชุมพร มีคนพบสายรัดหีบเลือกตั้งของกกต. และกระดาษปะหน้า ที่มีลายเซ็นเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบเป็นหน่วยเลือกตั้งที่ 16 เขตเลือกตั้งที่ 1 ถูกทิ้งไว้ในถังขยะภายในปั๊มน้ำมันปตท. ริมถนนเลียบทางรถไฟในเขตเทศบาลชุมพร

แม้ว่า ร.ต.อ.หญิง ฐาปนีย์ มหาพชราอรุณ ผอ.กกต.ชุมพร จะชี้แจงว่า เป็นสายรัดที่ใช้ในขั้นตอนเก็บรักษาหีบบัตรก่อนลงคะแนน ไม่ใช่สายรัดหีบที่ใช้ในการลงคะแนน ทุกอย่างโปร่งใส สุจริต

ก็ยังไม่ได้สร้างความเชื่อมั่น และยังตอบคำถามไม่ได้ว่าแล้วทำไมสายรัดหีบถึงไปตกอยู่ในถังขยะปั๊มน้ำมัน

ไม่เพียงแค่นั้น เมื่อ กกต.โดย นายกฤช เอื้อวงศ์ รองเลขาธิการกกต. แถลงผลการนับคะแนนอย่างไม่เป็นทางการครบ 100 เปอร์เซ็นต์ เมื่อวันที่ 28 มี.ค. หลังการเลือกตั้งถึง 4 วัน ยิ่งทำให้ข้อมูลสับสนมากยิ่งขึ้น เมื่อตัวเลขผู้มาใช้สิทธิ์มีถึง 74.69 เปอร์เซ็นต์ เพิ่มขึ้นจากที่ประธาน กกต.แถลง เมื่อวันปิดหีบที่ระบุว่า มีผู้มาใช้สิทธิ์ 65.96 เปอร์เซ็นต์ เพิ่มขึ้นถึง 8.73 เปอร์เซ็นต์

นอกจากนี้ยังระบุว่ามีผู้มาใช้สิทธิ์ 38,268,375 คน ขณะที่บัตรเลือกตั้งถูกใช้ไป 38,268,366 ใบ น้อยไป 9 ใบ

รองเลขาฯ กกต.ก็พัลวันว่าที่ไม่ตรงกันนั้นอาจเกิดจากเขย่งในจำนวนผู้มาใช้สิทธิ์ อาจเป็นการแสดงตนใช้สิทธิ์ แต่ไม่ได้รับบัตร แล้วเดินออกจากหน่วย ซึ่งเป็นความผิดพลาดที่เกิดขึ้นได้เพราะหน่วยเลือกตั้งมีกว่า 92,000 หน่วยทั่วประเทศ

ขณะที่คุณหญิงสุดารัตน์ เกยุราพันธุ์ ประธานยุทธศาสตร์เลือกตั้ง พรรคเพื่อไทย ระบุว่า 4 วันมีบัตรเกิดใหม่ในหีบ 4,493,145 ใบ แบบนี้ก็ได้เหรอคะ

เป็นวาทกรรมเรื่อง ‘บัตรเกิดใหม่ในหีบ’ และ ‘บัตรเขย่ง’

สร้างคำถามถึงความโปร่งใสในการจัดการเลือกตั้ง

• ทั่วโลกรุมจี้เลือกตั้งโปร่งใส

และแน่นอนว่าไม่ได้มีแค่คนไทยเท่านั้นที่เห็นความไม่ชอบมาพากลของการเลือกตั้งครั้งนี้

จันดานี วาตาวาลา รักษาการ ผอ.เครือข่ายเอเชียเพื่อการเลือกตั้งเสรี(อันเฟรล) ซึ่งเป็นองค์กรสังเกตการณ์การเลือกตั้งระหว่างประเทศ แถลงรายงานเบื้องต้นสรุปผลการสังเกตการณ์เลือกตั้งทั่วไปของไทย ว่า การบริหารจัดการมีปัญหา การนับและรวมคะแนนล่าช้า มีความคลาดเคลื่อนของตัวเลข

ไทยอยู่ในสภาพสังคมที่ไม่เป็นประชาธิปไตย กระบวนการเลือกตั้งไม่ได้เป็นไปตามมาตรฐานสากล และคนในประเทศ ไม่เชื่อมั่นระบบ มีความผิดพลาดปรากฏตามสื่อต่างๆ มาก สะท้อนถึงความจำเป็นที่ต้องให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูล โดย กกต.ต้องเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินการเลือกตั้ง สู่สาธารณะ นอกจากนี้กฎหมายไทยออกแบบให้มี ส.ว. 250 คนจากการแต่งตั้งและมีอำนาจมาก

แสดงถึงกติกาที่ไม่ได้ทำให้คนสามารถเลือกผู้แทนตามต้องการได้ 100 เปอร์เซ็นต์

เว็บไซต์สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกา ประจำประเทศไทย เผยแพร่คำแถลงจากนายโรเบิร์ต พาลาดิโน รองโฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ เกี่ยวกับการเลือกตั้งในประเทศไทย เมื่อวันที่ 24 มี.ค. ระบุว่า ยินดีกับพลเมืองไทยหลายสิบล้านคนที่ออกมาแสดงพลังในการเลือกตั้งที่รอคอยกัน มาเป็นเวลานานเมื่อวันที่ 24 มีนาคมที่ผ่านมา เพื่อให้ประเทศไทยกลับมามีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งอีกครั้ง

ไม่เพียงแค่นั้น ยังเริ่มเกิดความเคลื่อนไหวของประชาชน ที่ร่วมลงชื่อในเว็บไซต์ www.Change.org เพื่อขอถอดถอน กกต.กว่า 8 แสนชื่อ

ขณะที่นิสิตนักศึกษาหลายมหาวิทยาลัย ทั้งธรรมศาสตร์ จุฬาฯ ม.ขอนแก่น ม.เชียงใหม่ และอีกหลายที่ที่กำลังตามมา ที่พุ่งเป้าไปที่การทำหน้าที่ของ กกต.ทั้ง 7 คน

บรรยากาศหลังการเลือกตั้ง ภายใต้ยุคที่สังคมยังไม่เป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริง กำลังเป็นปัญหาที่ยังต้องจับตากันต่อไป