พระเจ้าปเสนทิโกศล ทรงสุบินนิมิตเห็นม้าตัวหนึ่งแปลกมาก แทนที่จะมีปากเดียวเหมือนม้าทั่วไปกลับมีสองปาก มีลักษณะอ้าปากค้างไว้ มีน้ำลายไหลอยู่ตลอดเวลา ชายสองคนเฝ้าป้อนหญ้าให้กินทั้งสองปาก แต่ม้านั้นกินเท่าไรไม่มีทีท่า ว่าจะอิ่ม

พระพุทธเจ้าทรงทำนายความฝันของพระเจ้าปเสนทิโกศล จะไม่มีอันตรายใดๆ เกิดขึ้นต่อชีวิตของพระองค์ พระมเหสี และราชสมบัติ แต่ในอนาคตเมื่อมนุษย์ขาด ศีลธรรมและโลกเข้าสู่ยุคเสื่อม ผู้มีอำนาจ มีหน้าที่ตัดสินคดีความ หรือมีหน้าที่ดำเนินการด้านคดีความต่างๆ เช่น ตุลาการ อัยการ ผู้พิพากษา ตำรวจ เป็นต้น จะใช้เล่ห์เหลี่ยมอุบายวิธีซึ่งไม่ถูกต้อง หลอกเอาผลประโยชน์จากโจทก์และจำเลย ตามความหนักเบาของคดีความ โดยไม่รู้จักพอ เหมือนม้าที่มีสองปาก มีชายสองคนป้อนหญ้าให้กิน ไม่รู้จักอิ่ม

กระบวนการยุติธรรมจะไม่สามารถเป็นที่พึ่งของประชาชนได้ จะมีการตัดสินคดีความตามน้ำหนักของสินบนหรือผลประโยชน์ว่าฝ่ายไหนจะให้มากกว่ากัน ถ้าฝ่ายจำเลยให้สินบนมากกว่า จะตัดสินให้ฝ่ายจำเลยชนะ ถ้าฝ่ายโจทก์ให้สินบนมากกว่า จะตัดสินให้ฝ่ายโจทก์ชนะ เป็นต้น

กฎหมายโบราณของอาณาจักรเมโสโป เตเมีย ซึ่งมีบทลงโทษรุนแรง เช่น ผู้ลักทรัพย์ต้องถูกตัดมือ เป็นต้น ถือกันว่าเป็นกฎหมายที่โหดเหี้ยมที่สุดในโลกและเก่าแก่มาก เป็นหลักฐานของมนุษย์ที่ได้ค้นคิดเครื่องมือ แห่งความยุติธรรมมานานแล้ว มนุษย์ เรียกร้องหาความยุติธรรม มีปัญหาเรื่องความยุติธรรม และมีการตัดสินเพื่อให้คดียุติตามความจริง

ปัญหาม้าสองปาก กินไม่รู้จักอิ่ม จะไม่ เกิดขึ้น หากผู้มีอำนาจ มีหน้าที่ตัดสินคดีความ รักษาความยุติธรรม มีจิตใจเที่ยงตรงดุจ ตราชั่ง ไม่เห็นประโยชน์ตนจนลืมความถูกต้อง ที่สำคัญคือไม่ลำเอียงด้วยเหตุสี่อย่าง คือ

ไม่ลำเอียงเพราะรัก ถือว่ารู้จัก เคารพรักนับถือกัน หรือเป็นเครือญาติ เคยช่วยเหลือกันมาก่อน ควรแยกความรัก ความคุ้นเคย กันออก ให้ถือว่าเป็นการทำหน้าที่ด้วยใจเป็น กลางที่สุด

ไม่ลำเอียงเพราะโกรธ เคยเป็นศัตรูกันมาก่อน จึงกลายเป็นทุนเดิมให้ตัดสินลำเอียง ที่ผิดกลับกลายเป็นถูก ที่ถูกกลับกลายเป็นผิด ควรแยกเรื่องส่วนตัวออกจากหน้าที่การงาน

ไม่ลำเอียงเพราะหลง ไม่มีความเข้าใจถ่องแท้ ในแง่กฎหมาย ควรศึกษาให้ถี่ถ้วนก่อนที่จะตัดสิน มิเช่นนั้น จะกลายเป็นบาปติดตัว

ไม่ลำเอียงเพราะกลัว อำนาจอิทธิพล ทำให้การตัดสินถูกบิดเบือนไป หากคำนึงถึงความถูกต้อง ก็ไม่ต้องเกรงกลัวอำนาจใดๆ ทั้งสิ้น

พระศรีศาสนโมลี
(สุทธิวัฒน์ ภูริญาโณ ป.ธ.9)
วัดเทวราชกุญชรวรวิหาร
www.watdevaraj.org

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน