อ.เจษฎา เฉลยแล้ว! เส้นขาวๆ คล้ายหนอน เกาะบนกระดองปู คือตัวอะไร ชี้ ไม่เป็นอันตรายถ้าเผลอกินเข้าไป ย้ำ ความสะอาดสำคัญ กินอาหารปรุงสุกดีกว่า
หลายคนอาจจะเคยซื้ออาหารที่มีปูดิบเป็นส่วนประกอบมารับประทาน เช่น ส้มตำปูม้า แล้วพบว่ามีเส้นสีขาวๆ เล็กๆ คล้ายหนอนเกาะอยู่บนกระดองปู ซึ่งก็ไม่รู้ว่ามันคืออะไร บางคนก็เดาว่าเป็นพยาธิ ล่าสุด ศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ ได้ออกมาไขข้อสงสัยนี้แล้ว
โดย ศ.ดร.เจษฎา โพสต์เฟซบุ๊กระบุว่า เส้นขาวๆ คล้ายหนอน บนกระดองปู น่าจะเป็นหนอนท่อครับ จากกรณีที่มีสมาชิกของเพจเฟซบุ๊ก “นี่ตัวอะไร” เอาภาพเหมือนเป็นส้มตำปูม้า ที่มีเส้นสีขาวๆ คล้ายๆ หนอน อยู่บนกระดองปูด้วย พร้อมแคปชั่นว่า “อันนี้คือตัวอะไรคะ เผลอทานเข้าไปเป็นอะไรไหมคะ” ก็ได้ลองหาข้อมูลดูครับว่ามีใครพบอะไรคล้ายๆ อย่างนี้มาก่อนหรือเปล่า
แล้วก็เจอกระทู้หนึ่งบนเว็บบอร์ดพันทิป ที่มีคนตั้งกระทู้คำถามไว้ว่า “ส้มตำปูม้า บนกระดองปูมีเส้นสีขาวเหมือนพยาธิ สรุปมันคืออะไรคะ ลักษณะตามภาพเลยค่ะ เห็นทีแรกตกใจมากๆ นึกว่าพยาธิ แต่พอลองจับดูมันแข็งๆ เลยคิดว่าอาจจะเป็นหินปูน หรืออย่างอื่นที่ติดมากับกระดองปู ซึ่งข้างในก็ไม่ได้มีอะไร ใครเคยเจอบอกได้มั้ยคะว่าสิ่งนี้คืออะไร แล้วเป็นอันตรายมั้ย”
ซึ่งคำตอบที่ได้ก็คือ มันน่าจะเป็น “หนอนท่อ” ที่ตัวอ่อนของมัน แทนที่จะไปโตตามพื้นทราย กลับบังเอิญมาเติบโต สร้างท่ออยู่บนกระดองปูครับ ในต่างประเทศก็มีภาพของหนอนท่อ โตอยู่บนกระดองของปูเสฉวนด้วย
จากข้อมูลของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ระบุว่า หนอนท่อ (Tube Worm) มีลำตัวเป็นท่อนยาว ฝังอยู่ในหลอด ที่สร้างขึ้นมาจากดินตะกอนแต่ไม่มีฝาปิด ขนาดความกว้างของหลอดประมาณ 1 ซม. ยาวประมาณ 12 ซม. ทางด้านหน้ามีช่อพู่ขนชั้นเดียวเรียงกันเป็นวง ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของพู่ขนประมาณ 8 ซม. พบอยู่ตามแนวปะการังใต้ระดับน้ำลงต่ำสุด มักฝังตัวอยู่ในปะการังโขด
ซึ่งคล้ายคลึงกับที่แอดมินของเพจ “นี่ตัวอะไร” ได้ตอบคอมเมนต์ไว้ว่า “หนอนท่อครับ ไม่มีอันตราย เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่สร้างท่อจากหินปูนไว้หลบอาศัยครับ ติดกับวัตถุต่างๆ บนหิน เปลือกปู เปลือกหอยนางรม ถ้าปูลอกคราบมันก็จะหลุดออกไปพร้อมเปลือกเก่า ปล.พวกนี้ระยะตัวอ่อนล่องลอยเป็นแพลงก์ตอนในน้ำ ส่วนตัวผมเคยตักน้ำจากแหล่งน้ำกร่อยมาเลี้ยงปลาในตู้ สักพักพวกหนอนท่อนี่เกิดขึ้นเอง เกาะตามกระจกเต็มเลยครับ”
สำหรับคำถามที่ว่า แล้วอย่างนี้จะยังกินส้มตำปูม้าจานนี้ได้หรือเปล่า ผมคิดว่าหนอนท่อมันน่าจะตายตั้งแต่เอาขึ้นจากน้ำทะเลไปแล้วครับ และก็ไม่น่าหลุดออกมาจากท่อมาผสมกับส้มตำนะ ถ้าเอาปูไปทำให้สุกก่อนเอามาทำส้มตำ ก็ยิ่งมั่นใจได้ว่าไม่น่าเป็นอันตรายถ้าบังเอิญกินเข้าไป
ที่สำคัญมากกว่า คือ เรื่องของความสะอาด เชื้อโรคปนเปื้อน ของอาหารที่ไม่ได้ทำให้สุกทั้งหมด อย่างส้มตำครับ เคยมีรายงานการพบเชื้อโรคอันตราย เช่น เชื้อแบคทีเรีย วิบริโอ พาราฮีโมไลติคัส ในพวก “ยำปูม้าดิบ” มาแล้วครับ ทำให้เกิดโรคกระเพาะ ลำไส้อักเสบ ทำให้มีอาการท้องร่วง ท้องเสีย อุจจาระมีเลือดปน คลื่นไส้ อาเจียน ปวดหัว หนาวสั่น มีไข้ต่ำได้ครับ
ทั้งนี้ มีผู้เข้ามาแสดงความคิดเห็นในโพสต์ดังกล่าวจำนวนมาก โดย ศ.ดร.เจษฎา ได้เข้ามาตอบคอมเมนต์ที่ถามว่า “หลักๆ เลย คือ ร้านค้าไม่ทำความสะอาดปูก่อนเลยเหรอ ทำขายมาได้ยังไง” โดยตอบกลับว่า “มันเหมือนท่อปูนติดกับกระดองปูเลยน่ะ ล้างเฉยๆ ไม่ออก”
