กัมพูชาตั้งข้อหา – วันที่ 22 มิ.ย. บีบีซี รายงานว่า ศาลในกัมพูชาตั้งข้อหาวางแผนต่อต้านรัฐบาล และดูหมิ่นกษัตริย์ ต่อนักเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อม 4 คน ได้แก่ นายยิม เลียงฮี (Yim Leanghy) วัย 32 ปี น.ส.สุน ราธา (Sun Ratha) วัย 26 ปี นาย ลี จันทราวุธ (Ly Chandaravuth) วัย 22 ปี และนายอเลฮานโดร กอนซาเลซ-เดวิดสัน ชาวสเปน
ทั้งหมดมาจากกลุ่มมาเธอร์ เนเจอร์ (Mother Nature) โดยนักเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อมชาวกัมพูชา 3 คน ถูกจับและคุมขังมาตั้งแต่วันที่ 16 มิ.ย. หลังถ่ายทำสารคดีตีแผ่การทิ้งขยะลงสู่แม่น้ำโตนเลสาบใกล้พระราชวังในกรุงพนมเปญ
อัยการบอกกับรอยเตอร์ว่า “หลักฐานที่ตำรวจรวบรวมเป็นการดูหมิ่นกษัตริย์” แม้จะไม่ได้อธิบายอย่างชัดเจนว่าจำเลยละเมิดกฎหมายต่อต้านดูหมิ่นกษัตริย์อย่างไร
ส่วนนายกอนซาเลซ-เดวิดสัน ผู้ก่อตั้งกลุ่มมาเธอร์ เนเจอร์ ซึ่งถูกเนรเทศในปี 2558 และไม่ได้ปรากฏตัวในศาล ถูกตั้งสองข้อหาดังกล่าวเช่นกัน หลังวิจารณ์แผนการก่อสร้างเขื่อนของรัฐบาล
นาลี พิลอร์จ ผู้อำนวยการกลุ่มสันนิบาตกัมพูชาเพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน (LICADHO) บอกรอยเตอร์ว่า รัฐบาลกัมพูชามุ่งเป้าโจมตีกลุ่มมาเธอร์ เนเจอร์ แคมโบเดีย อย่างไม่ลดละ และนี่เป็นการยกระดับการมุ่งเป้าโจมตีด้วยข้อหาอุกอาจอย่าง “วางแผนต่อต้านรัฐบาล”
ขณะเดียวกัน สถานทูตสวีเดนและสหรัฐอเมริกาประจำกรุงพนมเปญต่างวิจารณ์การตั้งข้อหาดังกล่าว
สถานทูตสวีเดนระบุว่า สวีเดนมีความกังวลเกี่ยวกับการดำเนินการทางกฎหมายเมื่อเร็วๆ นี้กับนักเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อมรุ่นใหม่ในกัมพูชา และว่า การมีส่วนร่วมของพลเรือน การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร ความโปร่งใส และองค์ประกอบหลักของการพูดคุยเพื่อการพัฒนายั่งยืน เยาวชนผู้มีส่วนร่วม เป็นส่วนหนึ่งของอนาคต และควรได้รับการสนับสนุน
ขณะที่แพทริก เมอร์ฟี ทูตสหรัฐประจำกรุงพนมเปญ แสดงความรู้สึกไม่สบายใจอย่างยิ่งที่ได้ยินการจับกุมนักเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อมเยาวชน และว่า “การจัดทำสารคดีเกี่ยวกับมลพิษเป็นบริการสาธารณะ มิใช่การก่อการร้าย เราขอเรียกร้องให้ทางการตอบสนองต่อพลเมืองของตน มิใช่ปิดปากพวกเขา”

นายยิม เลียงฮี (Yim Leanghy) วัย 32 ปี น.ส.สุน ราธา (Sun Ratha) วัย 26 ปี และนาย ลี จันทราวุธ (Ly Chandaravuth) วัย 22 ปี (จากซ้าย) TWITTER.COM/USAMBCAMBODIA
ส่วนฟิล โรเบิร์ตสัน รองผู้อำนวยการเอเชีย องค์การสิทธิมนุษยชนฮิวแมน ไรต์ส วอตช์ กล่าวว่า รัฐบาลกัมพูชาเพิ่มการปิดปากนักเคลื่อนไหวที่สนับสนนอย่างสันติเพื่อปกป้องสิ่งแวดล้อม
“รัฐบาลต่างประเทศ ทีมงานสหประชาชาติประจำประเทศ และผู้บริจาคจากต่างประเทศ ควรเรียกร้องให้ทางการกัมพูชายกเลิกข้อกล่าวหาไร้สาระต่อนักเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อม และประณามต่อสาธารณชนเกี่ยวกับการปราบปรามการเคลื่อนไหวอย่างสันติต่อไป ศาลที่มีความเป็นการเมืองสูงของกัมพูชาทำให้นักเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อมที่ถูกตั้งข้อหาโดยไร้โอกาสได้รับการพิจารณาคดีอย่างยุติธรรม” นายโรเบิร์ตสันกล่าว

พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี พระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 114 (รัชกาลที่ 114) ตามพระราชพงศาวดารกัมพูชา AFP
อย่างไรก็ตาม พาย สีพรรณ โฆษกรัฐบาลกัมพูชา ปฏิเสธคำวิจารณ์ข้อกล่าวหาว่า รัฐบาลเพียงบังคับใช้กฎหมาย และว่า จำเลยควร “หาทนายความที่ดีเพื่อแก้ต่างประเด็นนี้ในห้องพิจารณาคดี แทนที่จะสร้างข่าวแบบนี้”
ทั้งนี้ กัมพูชาเป็นราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ ด้วยอำนาจส่วนใหญ่อยู่ในมือของนายกรัฐมนตรีฮุน เซน ผู้ปกครองกัมพูชามาหลายทศวรรษ และขึ้นชื่อในการปราบปรามอย่างรุนแรงทั้งผู้วิพากษ์วิจารณ์และผู้ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาล
ส่วนกฎหมายต่อต้านการดูหมิ่นกษัตริย์กัมพูชาเพิ่งมีผลบังคับใช้มาตั้งแต่ปี 2561 โทษจำคุกอยู่ระหว่าง 5-10 ปี ฝ่ายวิจารณ์เตือนว่า กฎหมายดังกล่าวถูกใช้เป็นเครื่องมือเพื่อปิดปากผู้ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาล
สำหรับกลุ่มมาเธอร์ เนเจอร์ ตกเป็นเป้าของรัฐบาลกัมพูชาหลายครั้ง ก่อนหน้านี้ เมื่อเดือนที่แล้ว นักรณรงค์อีก 3 คนของกลุ่ม ถูกตัดสินโทษจำคุก 18-20 เดือน ในข้อหาจัดการเดินขบวนต่อต้านโครงการทะเลสาบในกรุงพนมเปญที่เต็มไปด้วยทราย
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
กัมพูชาไล่ที่หมู่บ้านประมงลอยน้ำ “ปรับทิวทัศน์” ก่อนซีเกมส์ 2023