หอยมะระ หอยครองแครง หอยหมวกเจ๊ก หอยตาวัว ปูลม ปูแสมหิน แมลงสาบทะเล ดอกไม้ทะเล สาหร่ายทุ่น สาหร่ายเห็ดหูหนู คือสิ่งมีชีวิตที่เราไม่อาจรู้จักหากไปทะเลแล้วมีเพียงกิจกรรมเล่นน้ำขุดทราย
คณะครูโรงเรียนอนุบาลสุดารักษ์ กรุงเทพมหานคร จัดการเรียนรู้สิ่งแวดล้อมและธรรมชาตินอกห้องเรียนในรูปแบบแฟมิลี่ทริปให้เด็กๆ และผู้ปกครองบ่อยครั้ง ไม่ว่าจะเข้าป่า ลงทะเล สำรวจชายหาด ครั้งนี้ไปกันที่หาดเทียนทะเล ในเขตกองทัพเรือ สัตหีบ จังหวัดชลบุรี
หาดหินจะมีอะไรนะ
หาดเทียนทะเลเป็นเวิ้งอ่าวเล็กๆ แต่มีสิ่งมีชีวิตอยู่ร่วมกันนานาชนิด การสำรวจสัตว์ที่หาดหินเป็นประสบการณ์ใหม่ของเด็กๆ และคุณพ่อคุณแม่ที่ไม่เคยรู้มาก่อนว่าหาดหินคืออะไร และมีอะไร
เมื่อลงสำรวจในกิจกรรมนักสืบชายหาดจึงพบว่ามีสัตว์พิเศษหาดูยากและโชคดีมากที่ได้เจอ อย่างเช่นหอยโบราณชนิดหนึ่งที่หน้าตาไม่เหมือนหอย ชื่อว่าหอยแปดเกล็ด หอยอะไรมีเกล็ด เคยรู้แต่ว่าสัตว์จำพวกหอยนั้นมีเปลือก
หอยแปดเกล็ดหรือลิ่นทะเล
ปูเสฉวน
หอยแปดเกล็ด ตามชื่อแล้วแปลว่าเขามีเกล็ด 8 เกล็ด ปกติจะเกาะติดอยู่กับก้อนหิน เกาะแน่นมาก ถ้าเจอหอยแปดเกล็ดแสดงว่าเด็กๆ ตาดีมากและช่างสังเกตมาก หอยแปดเกล็ดมีชื่อเรียกอีกอย่างว่าลิ่นทะเล เป็นนักทำความสะอาดหินที่มีประสิทธิภาพประจำชายหาด
เด็กๆ บางคนไม่ได้เจอเพียงสัตว์เท่านั้น ยังเจอสิ่งอื่นๆ ที่น่าฉงนสนเท่ห์ เช่น บางคนเจอก้อนหินที่มีน้ำหนักเบาหวิว สีเทาๆ ไม่จมน้ำ แท้จริงแล้วมันพิเศษมาก เพราะมันคือ “พิมมัส” เป็นหินที่เกิดจากภูเขาไฟ ลอยน้ำมาไกล อาจจะมาจากฟิลิปปินส์หรืออินโดนีเซียก็เป็นไปได้ คำถามของเด็กๆ คือมาได้อย่างไรตั้งไกล เป็นเรื่องที่ต้องศึกษาต่อ
นักสืบรุ่นจิ๋ว
เด็กๆ หลายคนเจอปูเสฉวนจำนวนมาก ได้รู้ว่าปูเสฉวนมี 10 ขา มีขนด้วย แถมได้ความรู้ที่สำคัญเพิ่มเติมอีกว่า ปูเสฉวนมี 2 กลุ่ม คือ ปูเสฉวนน้ำ กับปูเสฉวนบก ชนิดที่อยู่ในน้ำก็ต้องอยู่แต่ในน้ำ ส่วนตัวที่เจอบนหาดจะเป็นปูเสฉวนบก เอาโยนน้ำไม่ได้ เขาจะจมน้ำตาย บางคนหวังดีเห็นเป็นปูเสฉวนชายหาด อยากช่วยจังเลย จับไปปล่อยน้ำทะเล อาจทำบาปโดยไม่รู้ตัว การเรียนรู้เข้าใจธรรมชาติจึงมีประโยชน์อย่างยิ่ง
น้องอาญ่า
เจอหอยอะไรบ้าง
น้องอาญ่า อนุบาล 2 ด.ญ.วนาพร กันเมือง บอกว่า “หนูเห็นเปลือกหอย พอหยิบมาดูเห็นว่ามันมีชีวิต ขยุกขยิก บางตัวยังเป็นเบบี๋อยู่เลย” เป็นครั้งแรกของเด็กหญิงวัยอนุบาลที่ได้รู้จักชีวิตเล็กที่ชายหาด
ปูเสฉวนชอบอยู่ในเปลือกหอยของคนอื่น เป็นปูที่ตัวเขาไม่มีอะไร ปกติปูชนิดอื่นจะตัวแข็ง แต่ปูเสฉวนตัวเขาจะนิ่มๆ ถ้าอยู่เฉยๆ จะโดนสัตว์ตัวอื่นกินได้ง่าย จึงต้องไปเอาเปลือกหอยคนอื่นมาทำเป็นบ้าน แล้วพอตัวโตขึ้นโตขึ้น อยู่บ้านหลังเดิมไม่ได้แล้ว คับเหลือเกิน เขาก็จะทิ้งเปลือกนั้นไปแล้วไปหาเปลือกที่ใหญ่กว่า เด็กๆ พบว่าบริเวณหาดเทียนทะเลมีปูเสฉวนอยู่ในเปลือกหอยที่สมบูรณ์มากมายเต็มไปหมด
พี่มะเดี่ยว
วรพจน์ บุญความดี หรือ พี่มะเดี่ยว นักธรรมชาติวิทยาผู้ชวนเด็กๆ สำรวจสิ่งมีชีวิตชายหาดครั้งนี้ กล่าวว่า “จริงๆ แล้วชีวิตที่อยู่ในหาดทรายหาดหินเป็นชีวิตที่ไม่ได้โชว์ตัว ไม่เหมือนเสือที่เดินอยู่ในป่า ไม่เหมือนช้างตัวโตๆ ต้องใช้ความพยายามนิดหนึ่งในการสังเกต แต่เมื่อไรก็ตามที่เราได้เห็นได้รู้จักแล้ว เราจะเห็นเขาเรื่อยๆ และเชื่อว่าเด็กๆ ก็จะเห็นสิ่งมีชีวิตเหล่านี้หลังจากนี้เรื่อยๆ แน่นอน และคงมองพื้นที่ตรงนี้เปลี่ยนไปจากเดิม จากที่เคยมาแค่เล่นดินทรายเล่นน้ำ วันนี้ได้รู้ว่าพื้นที่เดียวกันนี้คือบ้านของเพื่อนของเขา”
ห้องเรียนริมหาด
การที่เราได้รู้จักชีวิตอื่นๆ ได้รู้ว่ามีพวกเขาอยู่ในโลกด้วย ไปที่ไหนเราก็จะมีสายตามองเห็นสิ่งมีชีวิตร่วมโลกกับเรา รับรู้ว่ามีสิ่งมีชีวิตร่วมโลกกับเราอีกมากมาย แต่ละตัวมีหน้าที่ในระบบนิเวศและเป็นเพื่อนใหม่ของเรา
ทุ่งแสงตะวันเสาร์นี้ชวนไปรู้จักสัตว์ชายหาดที่หาดเทียนทะเล สัตหีบ จังหวัดชลบุรี 24 กุมภาพันธ์ 2567 เช้าๆ 05.05 น. ที่ช่อง 3 HD หมายเลข 33 และทางเฟซบุ๊กทุ่งแสงตะวัน พร้อมกับยูทูบในเวลา 07.30 น. ตอน นักสืบจิ๋ว ตะลุยชายหาด
วสวัณณ์ รองเดช
