รู้ไปโม้ด - เตาอั้งโล่

เตาอั้งโล่มาจากไหน

นินจา

ตอบ นินจา

ข้อมูลคำตอบนำมาจากบทความ “ตามรอยเตาไฟแบบโบราณ จากเตาก้อนเส้า ถึงเตาอั้งโล่ และเตามหาเศรษฐี” เว็บไซต์ www. silpa-mag.com

“เตาไฟ” เป็นสิ่งอยู่คู่ครัวไทยที่ขาดเสียไม่ได้ แม้ว่า เตาแก๊ส จะเข้ามาทดแทนด้วยความที่สะดวกกว่า จุดไฟก็ง่ายกว่า แถมยังไร้ควันอีกด้วย แต่เตาไฟแบบโบราณ เช่น เตาก้อนเส้า เตาเส้าเหล็ก เตาวง เตาเชิงกราน ที่เป็นเตาไฟอย่างไทย หรือ “เตาอั้งโล่” อย่างจีนนั้น ก็ยังมีความจำเป็นไม่น้อย โดยเฉพาะสำหรับการประกอบอาหารจำพวกปิ้งหรือย่าง ที่ทำให้อาหารนั้นมีกลิ่นหอมกว่าการใช้เตาแก๊ส

เตาอั้งโล่ เป็นเตาไฟแบบจีน คนจีนนำเข้ามาใช้ในดินแดนประเทศไทย เมื่อใดไม่ทราบแน่ชัด แต่ด้วยความที่เตาอั้งโล่สะดวกต่อการใช้งาน ปลอดภัย ไม่ทำให้ครัวสกปรก ไม่สู้มีควันไฟและเขม่ามากนัก จึงได้รับความนิยมมาก

คนจีนแต้จิ๋วเรียกเตาประเภทนี้ว่า “ฮวงโล้ว” หมายถึง เตาลม ส่วนคนจีนฮกเกี้ยนเรียกว่า “ฮังหลอ” หมายถึง เตาปิ้ง เตาย่าง ขณะที่ภาษามลายูและอินโดนีเซียเรียกว่า “อังโล” (Anglo) ซึ่งยืมมาจากภาษาจีนฮกเกี้ยนคือ “ฮังหลอ” จึงอาจสรุปได้ว่า เตาอั้งโล่น่าจะเพี้ยนมาจากภาษาจีนฮกเกี้ยน

เตาอั้งโล่ ทำจากดินเผา ลักษณะทรงกระบอก ส่วนก้นสอบเข้าเล็กน้อย ด้านหน้าเตาเจาะเป็นช่องสำหรับใส่ฟืนหรือถ่าน บริเวณปากเตาทำเป็นเส้าคล้ายลูกป้อมที่ตั้งรายบนกำแพงเมืองโบราณ มีทั้งหมดสามเส้าไว้สำหรับรองรับภาชนะ นอกจากนี้ ภายในเตาอั้งโล่จะมี “ตะกรับ” หรือ “รังผึ้ง” ภาษาจีนเรียก “โล่เท็ง” เป็นแผ่นดินเผาลักษณะกลม เจาะรูเต็มแผ่น เอาไว้รองรับเชื้อเพลิง ส่วนช่องว่างข้างใต้ตะกรับนั้นช่วยระบายอากาศ และช่วยถ่ายขี้เถ้าลงไว้ด้านล่างเตา

ด้วยประสิทธิภาพที่เหนือกว่าเตาไฟแบบโบราณประเภทอื่นๆ ทำให้เตาอั้งโล่เข้ามาแทนที่และประจำอยู่คู่ทุกครัวเรือนคนไทย ก่อนสมัยเปลี่ยนแปลงการปกครอง ปรากฏว่ามีการทำเตาอั้งโล่ขายอย่างเป็นล่ำเป็นสัน มีโรงงานผลิตตั้งอยู่ที่หลังตลาดเจริญผล ติดคลองแสนแสบ

เตาอั้งโล่มีพัฒนาการต่อเนื่องมาโดยตลอด ล่าสุดกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน กระทรวงพลังงาน แนะนำให้ประชาชนใช้ “เตามหาเศรษฐี” เตาซูเปอร์อั้งโล่ โดยระบุว่าประสิทธิภาพสูง พัฒนาขึ้นมาทดแทนเตาอั้งโล่ที่มีขายอยู่ตามท้องตลาด

นับเป็นวิวัฒนาการอีกขั้นหนึ่งของ “เตาอั้งโล่” สะท้อนให้เห็นว่า การใช้เตาไฟด้วยเชื้อเพลิงจากฟืนและถ่านยังคงมีอยู่โดยทั่วไป และได้รับความนิยม