จำนำข้าวไม่จบ : บทบรรณาธิการ
คำแถลงล่าสุดว่าด้วยแผนเคลียร์หนี้สินของรัฐบาลในโครงการจำนำข้าวของรัฐบาลชุดก่อนรัฐประหาร สรุปว่ายังต้องจ่ายคืนให้ธ.ก.ส. 1 แสนล้านบาท
จากตัวเลขเบื้องต้นที่คำนวณค่าความเสียหายหรือขาดทุนจากโครงการราว 5 แสนล้านบาท
แต่ละปีรัฐบาลตั้งงบเฉลี่ยชำระหนี้ที่ประมาณร้อยละ 10-20 โดยปีงบประมาณ 2565 ตั้งไว้ใช้หนี้ให้ ธ.ก.ส. 69,000 ล้านบาท และคาดว่าอีก 3-5 ปีจะใช้หมด
นอกจากนี้ยังเหลือข้าวเสื่อมคุณภาพที่รอระบายอีก 220,000 ตัน
การดำเนินงานทั้งเงินและข้าวทั้งหมดนี้ก่อให้เกิดเสียงวิจารณ์และการถกเถียงทางการเมืองอย่างต่อเนื่องเช่นกัน
การโจมตีโครงการของรัฐบาลเก่าโดยรัฐบาลใหม่เป็นเรื่องปกติทางการเมืองของนานาประเทศ โดยเฉพาะโครงการใหญ่ที่รัฐต้องใช้งบประมาณสูง
แต่สิ่งที่ประเทศไทยเผชิญไม่เหมือนกับประเทศอื่นคือ โครงการจำนำข้าวถูกยุติด้วยรัฐประหาร
ด้วยเงื่อนไขนี้ทไให้ไม่สามารถประเมินผลความสำเร็จหรือความล้มเหลวใดๆ ได้เลย เพราะรัฐบาลเก่าหมดโอกาสที่จะจัดการใดๆ ได้
ที่สำคัญที่สุดคือประชาชนโดยเฉพาะจากเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ไม่มีส่วนร่วมและไม่มีโอกาสตัดสิน
โครงการจำนำข้าวที่เริ่มต้นจากการทำตามนโยบายที่หาเสียงของพรรคการเมือง จึงไม่ได้จบอย่างที่ควรจะจบ
แม้รัฐบาลชุดนี้จะพยายามโจมตีโครงการจำนำข้าว ด้วยจุดอ่อน ข้อด้อย ผลเสีย รวมถึงการดำเนินคดีทุจริตมากเพียงใด
กระแสโต้กลับทางสังคมยังคงมองว่าใช้อคติด้วยเป้าหมายทางการเมืองที่ต่อเนื่องมาจากคณะรัฐประหาร
ขณะที่พรรคเจ้าของนโยบายยังคงยกจุดดี จุดเด่นของโครงการในด้านการอุดหนุนชาวนา มาโต้แย้ง พร้อมกับตั้งคำถามกลับถึงการบริหารจัดการของรัฐบาลในเรื่องข้าว ที่มีราคาตกต่ำเป็นประวัติการณ์
โครงการจำนำข้าวจึงกลายเป็นปมการเมืองที่ตัดสินด้วยตอนจบไม่ได้
