เมืองไทย 25 น.
ทวี มีเงิน
ได้ยินเสียงบ่นเสมอๆ ว่า คนรุ่นใหม่ที่จบมหาวิทยาลัยใหม่ๆ ทำงานไม่เป็น “ขาดทักษะชีวิต” หยิบโหย่งเป็น “โรคกลัวความยากลำบาก” แต่ยังมีสถาบันแห่งหนึ่งชื่อ “สถาบันการเรียนรู้เพื่อปวงชน” หลายคนอาจไม่เคยรู้จักซึ่งเป็น “มหาวิทยาลัยทางเลือก” สอนให้รู้จักคิด วิเคราะห์ เลือกได้ ตัดสินใจได้ พึ่งตัวเองได้ รวมถึงสอนทักษะการใช้ชีวิต
ภายใต้สถาบันนี้ยังมีโครงการ”มหาวิทยาลัยชีวิต”ได้พัฒนาการจากการทำงานกับชุมชน จัดการการเรียนรู้เพื่อชุมชน และมาจากการสังเคราะห์องค์ความรู้เพื่อชุมชน สถาบันแห่งนี้ได้รับการอนุมัติให้ดำเนินการโดย “มูลนิธิสถาบันส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน” มี หมอประเวศ วะสี, ผู้ใหญ่วิบูล เข็มเฉลิม และ ดร.เสรี พงษ์พิศ เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงสำคัญ มี ปตท. ธ.ก.ส., และ สวทช.สนับสนุน
ขณะเดียวกันหลักสูตรก็มาจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์ องค์ความรู้จากประสบการณ์ของประชาชนและชุมชนที่ได้รับผลพวงจากแผนพัฒนาประเทศในหลายๆ ปีที่ผ่านมา ร่วมกับความรู้ของปราชญ์ชาวบ้านในท้องถิ่น แล้วจัดหลักสูตรให้เชื่อมโยงกับชุมชนท้องถิ่นเพื่อให้ผู้เรียนและท้องถิ่นได้พัฒนาวิถีชีวิตร่วมกันให้เกิดระบบเศรษฐกิจสังคมให้เข้มแข็งยั่งยืน
เป้าหมายให้เกิดนวัตกรรมสำคัญอันเดียวกันคือ “การทำให้การศึกษากับการพัฒนาเป็นเรื่องเดียวกัน” นั่นเอง
“ดร.เสรี พงษ์พิศ” ในฐานะอธิการบดี ได้พูดถึงการจัดการศึกษาว่า “เอาชีวิตเป็นตัวตั้ง ไม่ได้เอาวิชาเป็นตัวตั้ง สร้างผู้นำทางปัญญา สร้างปัญญาชาวบ้านเพื่อพัฒนาท้องถิ่นและชุมชนให้เข้มแข็ง เรียนรู้แล้วอยู่อย่างมีศักดิ์ศรี และมีกินในท้องถิ่นตน เรียนแล้วต้องช่วยตัวเองได้ ช่วยผู้อื่นได้ ใช้ชีวิตดีขึ้นตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง”
ปัจจุบันสถาบันการเรียนรู้และโครงการมหาวิทยาลัยชีวิตกระจาย 42 จังหวัด กว่า 200 ชุมชน ปัจจุบันมีนักศึกษาราวๆ 3 พันกว่าคน
คุณจรัญ เทพพิทักษ์ หนึ่งในบัณฑิตที่จบจากที่นี่เล่าว่า “ตอนที่ได้มาเรียนใหม่ๆ ผมไม่ได้คิดอะไรมาก เพื่อนชวนมาและอยากเรียนให้ได้ปริญญา อาจารย์ให้ทำอะไรก็ทำ เช่น การทำบัญชีครัวเรือน แต่เมื่อค่อยๆ ทำงานนั้นงานนี้ไปเรื่อยๆ ก็เริ่มพบว่ามันมีประโยชน์สำหรับชีวิตของผม เริ่มเข้าใจว่าชีวิตคนเรามีเป้าหมาย ต้องมีแบบแผน ไม่ใช่อยู่ไปเรื่อยๆ อย่างนี้ ผมจึงเริ่มมีเงินเก็บจากที่ทำเพื่อเก็บคะแนนก็หันมาทำจริงๆ จังๆ จากที่ไม่เคยมีเงินเหลือ ก็เริ่มมีเงินออม”
มหาวิทยาลัยชีวิตแห่งนี้ ตั้งอยู่ที่ ต.บางคนที อ.บางคนที สมุทรสงคราม นอกจากเป็นแหล่งเรียนรู้แล้วยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวชุมชนที่น่าสนใจ
