เหมา ในมือ ของหมินถวน(92) – ข้อมูลจาก เชาวน์ พงษ์พิชิต บอกให้รู้ว่า หลังการประชุมด่วนที่นครฮั่นโข่วเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 1927 เหมามุ่งหน้าไปที่เหมืองถ่านหินอันหยวน ปลุกระดม ก่อตั้งกองกำลังกรรมกรชาวนากองแรก
กองป้องกันตนเองของชาวนาแถบผิงเซียงและหลี่หลิง
โดยมีเหมาเจ๋อถาน น้องชาย อีกทั้งนายทหารและนายสิบจำนวนหนึ่งจากกองทัพปราบขุนศึกภาคเหนือ ตลอดจนผู้เห็นใจและนักเรียนจำนวนหนึ่งเข้าร่วมด้วย
ให้ชื่อกองกำลังนี้ว่า กองพลที่ 1 กองทัพที่ 1 แห่งกองทัพปฏิวัติกรรมกรชาวนา
มีกำลัง 4 กรม โดยกรมที่ 1 มาจากกรรมกรอันหยวนและผิงเซียง กรมที่ 2 มาจากกองป้องกันตนเองของชาวนา กรมที่ 3 และ 4 มาจากกรมรักษาการณ์นครหวู่ฮั่น รวมทั้งสิ้นมีกำลังพล 8,000 คน
บนผืนธงของกองทัพมีตราค้อนเคียวไขว้กับดวงดาวอีก 1 ดวง
ต้นเดือนกันยายน 1927 เหมาเรียกประชุมที่จางเจียโขว่ เหมืองอันหยวน วางแผนลุกฮือขึ้นสู้หลังเก็บเกี่ยวฤดูใบไม้ร่วง
นี่ย่อมเป็นการลุกฮือขึ้นสู้ครั้งที่ 2 หลังการลุกขึ้นสู้ที่หนานซาง
ยิ่งอ่านรายละเอียดจาก ทวีป วรดิลก ยิ่งน่าตื่นเต้น การยึดอำนาจในหน้าเกี่ยวข้าวฤดูใบไม้ร่วงนี้มุ่งที่จะอาศัยประโยชน์จากฤดูเกี่ยวข้าวเพื่อเร่งเร้าการต่อสู้ทางชนชั้นตามหมู่บ้านต่างๆ ในชนบท
นโยบายของเหมามี 5 ประการคือ
1 ตัดขาดก๊กมินตั๋งออกไปจากคอมมิวนิสต์ประจำมณฑลโดยเด็ดขาด 1 จัดตั้งกองทัพปฏิวัติชาวนา คนงานขึ้น 1 ริบทรัพย์เจ้าที่ดินใหญ่ กลางและเล็ก 1 จัดตั้งเขตโซเวียตขึ้น
1 จัดตั้งอำนาจปกครองของพรรคขึ้นในหูหนาน เป็นอิสระจากก๊กมินตั๋ง
เหมาเดินทางไปถึงหูหนานราวกลางเดือนสิงหาคมและก็เริ่มจัดตั้งกองทัพขึ้นเป็นครั้งแรก กำลังหลักได้จากคนงานเหมืองอันหยวน หน่วยป้องกันตนเองของชาวนาหลิวหยาง
และกองทหารก๊กมินตั๋งที่หนีทัพจากหวู่ฮั่นอีกจำนวนหนึ่ง
เหมาตั้งชื่อกองทัพนี้ว่า “กองพลที่ 1 แห่งกองทัพที่ 1 ของชาวนาและคนงาน” เหมาแบ่งกองทัพออกเป็น 4 กองพลน้อย ทหารทั้ง 4 กองพลน้อยมีกำลังพลประมาณ 8,000 คน
ในระหว่างการเคลื่อนไหวก็มีเรื่องตื่นเต้นบังเกิดขึ้น
ในระหว่างที่เหมาออกเดินทางไปติดต่อหากำลังเพิ่มจากคนงานเหมืองแร่ วันหนึ่ง ก็ถูกพวกหมินถวนซึ่งเป็นกองกำลังรับใช้เจ้าที่ดินจับตัวได้ โดยที่ระหว่างนั้น หมินถวนร่วมมือกับก๊กมินตั๋ง
จึงนำตัวเหมาไปยังที่ทำการของพวกตน
ซึ่งไม่มีปัญหาเลยว่าเหมาจะต้องถูกประหารในทันทีที่ไปถึง เหมามีเงินที่ยืมมาจากเพื่อนหลายสิบเหรียญจึงพยายามติดสินบนให้ปล่อยตัว พวกหมินถวนธรรมดาๆ นั้นเป็นทหารรับจ้างไม่สนใจเรื่องอื่นใด
เมื่อรู้ว่าได้เงินก็จะปล่อยเหมา
แต่ตัวหัวหน้าซึ่งเป็นผู้บังคับหมวดไม่ยินยอม เหมาจึงตัดสินใจหนีแต่ยังไม่สบโอกาสจนกระทั่งเดินเข้าไปใกล้ที่ทำการของหมินถวนในระยะเพียง 200 หลาเท่านั้นตอนนี้เองเหมาเกร็งข้อมือ
จนเชือกที่มัดอยู่ขาดออก แล้วจึงออกวิ่งหนีไปตามทุ่งนา
เหมาซ่อนตัวอยู่ในบริเวณที่หญ้ารกสูงท่วมศีรษะ พวกหมินถวนตามค้นหาไม่พบทั้งๆ ที่บังคับชาวนาให้มาช่วยค้นหาด้วย
และมีหลายครั้งที่เดินเข้ามาจนแทบจะถึงตัวเหมา
ตราบจนกระทั่งพลบค่ำพวกที่ติดตามหาตัวเหมาจึงกลับกัน เหมาก็ออกเดินข้ามภูเขาไป เนื่องจากถูกถอดรองเท้าออก เมื่อต้องเดินทั้งคืนยังผลให้เท้าบวมช้ำหมด
เหมาต้องไปอาศัยนอนที่บ้านชาวนาแห่งหนึ่ง
ทั้งเนื้อทั้งตัวเหลือเงินอยู่เพียง 7 เหรียญ ต้องซื้อรองเท้า ร่มและอาหาร เมื่อหวนกลับไปพบหน่วยป้องกันตนเองของชาวนา เหมาเหลือเงินอยู่เพียง 2 อีแปะเท่านั้น
เหมาสรุปเรื่องเล่าให้ เอ็ดการ์ สโนว์ ฟัง
“ถ้าถูกส่งตัวไปถึงกองบัญชาการผมถูกยิงเป้าแน่ ผมจึงขอยืมเงิน 10 หยวนจากเพื่อนเตรียมติดสินบนคนที่นำส่งตัวผม พวกพลทหารยอมแล้วแต่ตัวหัวหน้าไม่ยอมเลยต้องวางแผนหลบหนี”
ถือได้ว่าเป็นความตื่นเต้นก่อนการลุกขึ้นสู้ในอีกไม่กี่วันข้างหน้า