นักกฎหมาย เตือน การขู่ประชาชน ไม่โหลด แอปพลิเคชั่น หมอชนะ ไทยชนะ ถือว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญ จำกัดสิทธิ เพิ่มภาระประชาชน
- อ่าน หมอทวีศิลป์ ชี้ป่วยโควิด เจอไม่โหลดแอพ หมอชนะ ผิดตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ
- อ่าน เปิดวิธีใช้-ดาวน์โหลดแอพ ‘หมอชนะ’ และ ‘ไทยชนะ’ สรุปใครชนะ?
จากกรณี ศบค. ได้เตือนให้ประชาชนโหลดแอปพลิเคชั่น หมอชนะ และ ไทยชนะ หลังจาก พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ฉบับที่ 17 เมื่อ (6 ม.ค.) มี 3 ข้อได้แก่ ยกระดับบังคับใช้มาตรการป้องกันโรค ยกระดับพื้นที่ควบคุมสูงสุด และปราบปราม ลงโทษผู้กระทำความผิดอันเป็นเหตุให้เกิดการระบาดของโรค โดยเตือนว่า หากป่วยและพบว่าไม่มีแอปพลิเคชั่น จะถือว่า มีความผิดนั้น
ดร.พรสันต์ เลี้ยงบุญเลิศชัย อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้โพสต์ถึงกรณีดังกล่าว ว่า เป็น”การติดตั้งระบบแอปพลิเคชั่นที่ภาครัฐกำหนด” อาจเป็นมาตรการที่ไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญได้
โดยโพสต์ ระบวุ่า “ว่าด้วยเรื่อง “หมอชนะ” การแพร่ระบาดของโควิดรอบนี้ค่อนข้างกระจายเป็นวงกว้างอย่างรวดเร็ว แน่นอนว่าภาครัฐเองย่อมมีหน้าที่ในการควบคุมดูแลสถานการณ์ดังกล่าวให้บรรเทาเบาบางลงผ่านการออกมาตรการต่างๆ โดยให้ประชาชนปฏิบัติตามอันเป็นสิ่งจำเป็นและเข้าใจได้
ล่าสุด รัฐพยายามยกระดับความเข้มข้นในการยับยั้งการแพร่ระบาดของโควิดโดยได้ประกาศข้อกำหนดฉบับที่ ๑๗ ซึ่งออกตามความ มาตรา ๙ แห่งพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.๒๕๔๘ กำหนดมาตรการต่างๆ ให้ประชาชนปฏิบัติอย่างเคร่งครัดในการป้องกันโรค เช่น การรักษาระยะห่าง การสวมหน้ากากผ้าหรือหน้าการอนามัย การล้างมือ การตรวจวัดอุณหภูมิร่างกาย รวมถึงการติดตั้งระบบแอปพลิเคชั่นที่ภาครัฐกำหนด ทั้งนี้หากผู้ใดฝ่าฝืนถือเป็นความผิด มีโทษจำคุกไม่เกิน ๒ ปี ปรับไม่เกิน ๔ หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (ข้อ ๔ แห่งข้อกำหนด)
อย่างไรก็ดี ส่วนตัวผมเองมีข้อสังเกตในมาตรการข้างต้นที่กำหนดขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “การติดตั้งระบบแอปพลิเคชั่นที่ภาครัฐกำหนด” อาจเป็นมาตรการที่ไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญได้
กล่าวให้ชัดเจนยิ่งขึ้น จริงอยู่ว่า “แอปพลิเคชั่นติดตามตัว” (Tracking Application) จะเป็นมาตรการของภาครัฐที่ถูกออกแบบมาเพื่อมีวัตถุประสงค์ในการสกัดการแพร่ระบาดของโควิดอย่างมีประสิทธิภาพ แต่หากพิจารณาตามข้อเท็จจริงทั่วไป (ยังมิพักที่จะกล่าวถึงกลุ่มคนที่ยังไม่มีโทรศัพท์มือถือ)
เราไม่อาจปฏิเสธได้ว่า ยังมีข้อจำกัดต่างๆ ที่ส่งผลให้ประชาชนหลายกลุ่มหลายท่านไม่สามารถติดตั้งแอปพลิเคชั่นที่ภาครัฐกำหนดในโทรศัพท์มือถือของเขาได้ เช่น ความรู้ความเข้าใจของประชาชนในการติดตั้งแอปพลิเคชั่นในโทรศัพท์ก็ดี ระบบของโทรศัพท์มือถือของประชาชนที่จะรองรับการติดตั้งแอปพลิเคชั่นก็ดี (ความสามารถของโทรศัพท์รุ่นต่างๆ) ฯลฯ
เมื่อทางภาครัฐกำหนดให้ประชาชนต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด โดยมีการกำหนดโทษทางอาญากรณีมีการฝ่าฝืน (คุณหมอทวีศิลป์ กล่าวผ่านการรายงานสถานการณ์โควิดวันนี้อย่างชัดเจนว่าหากปรากฏว่าผู้ติดเชื้อโควิดไม่มีการติดตั้งแอปพลิเคชั่น “หมอชนะ” ถือว่าเป็นการฝ่าฝืนข้อกำหนด) แต่ยังคงปรากฏข้อจำกัดของประชาชนแต่ละคนที่อยู่บนพื้นฐานที่แตกต่างกันออกไปตามที่ผมอธิบายไปข้างต้น
จึงย่อมถือว่า “มาตรการติดตั้งแอปพลิเคชั่น” มีลักษณะเป็นการเพิ่มภาระ หรือจำกัดสิทธิหรือเสรีภาพของประชาชนเกินสมควรแก่เหตุตาม อันเป็นการขัด หรือแย้งต่อมาตรา ๒๖ ของรัฐธรรมนูญ
ภาครัฐต้องไม่ลืมว่า การมีภารกิจในการดูแลความสงบเรียบร้อย ซึ่งรวมถึงการมีหน้าที่ในการดูแลด้านสาธารณสุข หรือสุขภาวะของประชาชน (Public Health) นั้น ไม่ได้หมายความว่า เพื่อแก้ไขปัญหาข้างต้น จะส่งผลให้รัฐสามารถออกมาตรการใดๆ ขึ้นมาก็ได้ตามอำเภอใจโดยมิได้คำนึงการเคารพและพิทักษ์รักษาสิทธิเสรีภาพของประชาชนซึ่งก็เป็นอีกหน้าที่หลักหนึ่งของรัฐที่รัฐธรรมนูญกำหนดไว้ด้วยเฉกเช่นเดียวกัน”
