“สอนลูกน้องให้คิดแบบเถ้าแก่” การบริหารสไตล์ “ดองกิ” หนึ่งในกลยุทธ์ยอดขายโตติดต่อกัน 33 ปี ทั้งพนักงานประจำหรือพาร์ตไทม์ ก็สามารถสั่งซื้อสินค้าเข้าร้านเองได้
DONKI (ดองกิ) หรือที่รู้จักกันดีในชื่อ Don Quijote เป็นร้านค้าปลีกชื่อดังจากประเทศญี่ปุ่น ที่โดดเด่นด้วยสินค้าหลากหลายชนิดในบรรยากาศที่คึกคักและมีสีสันสดใส เหมือนเดินเข้าไปในโลกแห่งความสนุกสนาน
แต่ทุกคนรู้หรือไม่ว่า แบรนด์ดองกิ เป็นหนึ่งแบรนด์ที่ผู้บริหารมีแนวคิด หรือกลยุทธ์ในการบริหารพนักงานที่แปลกและแตกต่างไปจากแบรนด์อื่นๆ แต่ในความแปลกนี้ ทำให้ดองกิ มียอดขายเติบโตอย่างต่อเนื่องติดต่อกัน 33 ปี และขยายสาขาไปมากกว่า 600 สาขาทั่วโลก
เป็นร้านค้าที่เปิดให้บริการ 24 ชั่วโมง ก่อตั้งโดย คุณทาคาโอะ ยาสุดะ เมื่อปี 1980 และมีการเปลี่ยนเปลงเกิดขึ้นอีกครั้งในปี 1989 เป็นร้านที่เกิดจากจุดเริ่มต้นเล็กๆ เป็นร้านค้าธรรมดาทั่วไป แต่เล็งเห็นโอกาสว่าในญี่ปุ่นมีซูเปอร์มาร์เก็ตหลายแห่ง จึงอยากหาข้อแตกต่างที่จะดึงดูดลูกค้าได้ โดยมองหาตลาดของคนที่ทำงานกลางคืน เลิกกะดึก จึงผันตัวเองมาเป็นร้านที่เปิด 24 ชั่วโมง และขายในราคาย่อมเยา
ไม่เพียงเท่านั้น สิ่งที่ทำให้ลูกค้าเกิดความสนใจและเลือกเข้ามาใช้บริการคือ การจัดร้าน ด้วยเป็นร้านที่ขายสินค้าราคาถูก จึงจัดสินค้าให้ดูแน่นๆ เวลาเดินสวนกันอาจจะลำบากนิดหนึ่ง แต่รูปแบบการจัดร้านดังกล่าว ทำให้ลูกค้ารู้สึกว่าน่าค้นหาและให้ความรู้สึกว่าที่นี่สินค้าราคาถูกจริงๆ
อีกหนึ่งจุดที่นักการตลาดที่ญี่ปุ่นให้ความสำคัญคือ การทำป้าย POP เวลาไปตามร้านที่ญี่ปุ่น มักจะมีป้ายที่เขียนแนะนำสินค้า โดยบอกรายละเอียดที่ลูกค้าอาจสงสัย อาทิ สินค้าคือชาเขียว ก็จะบรรยายสรรพคุณว่ามีข้อดีอย่างไร ช่วยในเรื่องใดบ้าง ป้ายเล็กๆ นี้จะเป็นตัวช่วยในการโฆษณาสินค้า ทำให้สินค้านั้นๆ เด่นขึ้น และใช้ประกอบการตัดสินใจซื้อของลูกค้าอีกด้วย
จากเนื้อหาข้างต้นเป็นเพียงหนึ่งในกลยุทธ์ที่ทางแบรนด์ใช้ในการดำเนินธุรกิจ แต่ยังมีประเด็นที่ทำให้ดองกิยอดขายเติบโตขึ้นติดต่อกัน 33 ปี สำหรับเคล็ดลับที่แท้จริงที่จะนำมาเสนอในบทความนี้ คือ ดองกิทำอย่างไรให้ลูกน้องคิดแบบเจ้าของเลยจริงๆ โดยมีการบริหารพนักงานดังนี้
ระบบมอบอำนาจ
แบรนด์ดองกิ ได้นำระบบมอบอำนาจนี้เข้ามาปรับใช้ โดยให้พนักงานหน้าร้านทำสิ่งต่างๆ ได้อย่างอิสระ โดยสิ่งที่พนักงานสามารถทำได้มีดังต่อไปนี้
การจัดร้านและการจัดชั้นวางสินค้า จะไม่มีกฎระเบียบตายตัว พนักงานทุกคนมีสิทธิออกความเห็น
สามารถสั่งซื้อสินค้าเข้าร้านเองได้ โดยปกติร้านทั่วไปจะสั่งสินค้ามาทีละเยอะๆ แล้วจะกระจายสินค้าไปตามสาขาต่างๆ ของก็จะเหมือนๆ กัน แต่สำหรับดองกิ แต่ละสาขาจะไม่เหมือนกัน สินค้าจะมีความแตกต่างกันค่อนข้างเยอะ โดยสังเกตลูกค้าว่าโซนนี้จะเป็นลูกค้าแบบไหน ก็จะสั่งซื้อสินค้าต่างๆ เข้าร้านเพื่อให้ตอบโจทย์ลูกค้ามากที่สุด
การตั้งราคาสินค้า พนักงานสามารถตั้งราคาสินค้าเองได้ด้วยหากเห็นว่าเหมาะสม โดยไม่ต้องรอฝ่ายจัดซื้อเข้ามาตั้งราคาให้
พนักงานพาร์ตไทม์ ก็มีโอกาสทำ ไม่เพียงแค่พนักงานประจำเท่านั้น พนักงานพาร์ตไทม์ก็มีโอกาสในการเสนอไอเดียร่วมด้วยเช่นกัน
ดองกิสาขาใน Shibuya 70% ลูกค้าจะเป็นคนต่างชาติ สินค้าที่มีเยอะจะเป็นทางด้านของขนม ของฝากต่างๆ และจะมีโซนที่ใหญ่มากคือ โซนกระเป๋าเดินทาง เพราะบางคนช้อปสินค้าจนต้องซื้อกระเป๋าใหม่ หรือในส่วนของดองกิที่ตั้งอยู่ใน Akabane โดยย่านนี้จะเป็นร้านกินดึกค่อนข้างเยอะ สินค้าขายดีก็จะแตกต่างออกไป
ดังนั้น พนักงานที่นี่จะต้องมีกระบวนการคิดที่มาก เพราะทั้งหมดนี้จะเกิดจากที่พนักงานหน้าร้านคอยสังเกตพฤติกรรมลูกค้าและเลือกสินค้าที่ลูกค้าน่าจะสนใจมาขายในร้าน
หลายคนอาจสงสัยว่า มอบอำนาจให้พนักงานอย่างอิสระอย่างนี้ แล้วจะกระตือรือร้นหรือไม่ ทางดองกิเองก็จะมีระบบการประเมินและให้ผลตอบแทนอย่างชัดเจน โดยจะประเมินในทุกๆ เดือน โดยไม่ใช่เพียงแค่หัวหน้าประเมิน แต่จะให้พนักงานทุกคนประเมินเพื่อนร่วมงานด้วยกัน เพื่อให้เกิดความโปร่งใสและเป็นไปตามความจริง
นอกจากการให้ความอิสระแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่ทางแบรนด์ให้ความสำคัญคือ การวางปรัชญาของบริษัท มีการอบรมให้พนักงานเกิดความเข้าใจถึงแก่นปรัชญาจริงๆ โดยจะแจกหนังสือ 1 เล่มคือ The Source เป็นปรัชญาขององค์กร โดยในเนื้อหามีกฎหลักอยู่คือ
“สิ่งสำคัญพื้นฐานไม่ว่าเราจะสั่งสินค้ามาจัดตั้งราคาอย่างไร ต้องให้ความสำคัญกับลูกค้ามากที่สุด”
สำหรับการคัดคนเข้ามาทำงานในองค์กร เขามองว่า การไม่ต้องทำตามกฎ ไม่ต้องทำตามคู่มือ มันเป็นสิ่งที่ดี มันเป็นการสร้างอนาคตที่สร้างสรรค์ นี่เป็นความเชื่อของแบรนด์ จึงทำให้ได้พนักงานที่ชอบคิดชอบทำเข้ามาร่วมทีม
คุณสมบัติสำคัญของพนักงาน จะต้องมี DNA ที่ตรงกันและเข้าใจในองค์กร โดยดองกิจะมี DNA อยู่ 4 ข้อ คือ
1. ตนเองเป็นต้นเหตุ เวลาเกิดปัญหาอะไรก็ตาม อย่าไปโยนความผิดว่าเป็นคนอื่น แต่ให้เริ่มจากตัวเราก่อนว่าตัวเราเองสามารถลงมือทำอะไรได้บ้าง และมองเห็นถึงปัญหาอะไรแล้วจะมีวิธีการจัดการแก้ไขอย่างไรบ้าง
2. ยอมรับความหลากหลาย พนักงานแต่ละคนอาจจะมีมุมมองที่แตกต่างกัน ให้ยอมรับความหลากหลายกันมากขึ้น
3. มีแนวคิดแบบ AND มองเห็นไอเดียของเพื่อนๆ หากดี ไอเดียนี้เราสามารถนำมาต่อยอดอะไรได้บ้าง
4. ล้มแล้วลุก ที่ดองกิมีการประเมินค่อนข้างโหด พนักงานมีโอกาสที่จะได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นและมีโอกาสที่จะได้รับการเลื่อนลงเช่นเดียวกัน แต่ที่แห่งนี้มองว่าการถูกลดตำแหน่งเป็นเรื่องปกติ ทำให้พนักงานมีความกล้าที่จะทำอะไรใหม่ๆ มากขึ้น
สำหรับแนวคิดในการบริหารองค์กรแบบฉบับของดองกิ ส่งผลให้เกิดผลลัพธ์ต่างๆ ตามมามากมาย อาทิ พนักงานมีความภาคภูมิใจในงานที่ทำ มีความช่างสังเกตมากขึ้น พนักงานมีการพัฒนาปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เมื่อพนักงานทุกคนมีความเชื่อมั่นและพร้อมที่จะพัฒนา จะส่งผลไปยังรายได้หรือผลประกอบการที่ดีนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม ผู้ประกอบการหรือเจ้าของธุรกิจที่มีพนักงานหรือลูกน้อง สามารถนำแนวคิดของดองกิไปพัฒนาหรือต่อยอดให้เหมาะสมกับองค์กร เพื่อให้ธุรกิจเติบโตและประสบความสำเร็จมากยิ่งขึ้น
ขอบคุณข้อมูล สอนลูกน้องให้คิดแบบเถ้าแก่ บทเรียนจากร้านดองกี้ | innovative wisdom
กูรูด้านอาหาร อย่าง อาจารย์ยศพิชา คชาชีวะ เจ้าของคอลัมน์ “ตู้จดหมายพลศรี” มีเรื่องราวน่าสนใจสำหรับ “วงการยำ” มาให้เรียนรู้กัน ดังนี้ … “หนูทำยำไม่เคยอร่อยสักที เดี๋ยวเปรี้ยวไป เดี๋ยวหวานไป อาจารย์มีสูตรไหมคะ ขอหนูหน่อย” คำถามทำนองนี้ผมเจอมาหลายคน หลายครั้ง ทุกครั้งผมเลยให้คาถาสูตรสำเร็จไปท่องให้ขึ้นใจว่า “1-1-ครึ่ง” 1 คือ น้ำปลา 1 ส่วน อีก 1 คือ น้ำมะนาว 1 ส่วน และครึ่ง คือ น้ำตาล ถ้าผสมน้ำยำเริ่มต้นจากสูตรนี้ การปรับเพิ่มเติมอะไรอีกนิดหน่อย ทำให้ลงตัวง่ายขึ้น ยกตัวอย่างเช่น ตวงน้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ ก็ตวงน้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ ส่วนน้ำตาลทรายเหลือ 1 ช้อนโต๊ะ หรือยกตัวอย่างเป็นถ้วย น้ำปลา 1 ถ้วย น้ำมะนาว 1 ถ้วย น้ำตาลครึ่งถ้วย ใช้เป็นชั่งน้ำหนักก็ได้ครับ เช่น น้ำปลา 50 กรัม น้ำมะนาว 50 กรัม น้ำตาลทราย 25 กรัม อาจจะต้องมีการยับยั้งชั่งใจกันเล็กน้อย เช่น ลดน้ำปลาลงนิดหน่อยก่อน เพราะน้ำปลาบางยี่ห้อโคตรเค็ม บางหน้ามะนาวเปรี้ยวมากก็ใส่น้อยลงนิดหนึ่งก่อน แต่ถ้าผสมแล้วเปรี้ยวไปหน่อย เค็มไปนิด ก็เติมส่วนผสมให้พอดีได้ตามใจ น้ำยำ แบบนี้ภาษาการครัวเรียกน้ำยำขาว เป็นยำพื้นฐานของยำไทยๆ เอาไปทำยำหมูยอ ยำวุ้น
“อย่าปล่อยชีวิตหรือลมหายใจของเราออกไปวันๆ หนึ่ง โดยไร้ประโยชน์” เชื่อว่าคนทุกคนไม่อยากที่จะเป็นลูกจ้างของใครไปทั้งชีวิต ต่างหาหนทางในการเป็นเจ้าของธุรกิจ ถึงแม้จะประสบความสำเร็จบ้าง ล้มเหลวบ้าง แต่สิ่งต่างๆ เหล่านั้นล้วนเป็นประสบการณ์ เป็นเสมือนรากฐานตั้งรับให้ตัวเองมีความเข้มแข็งมากขึ้น คุณพรเทพ สกลกาญจนพร วัย 78 ปี เจ้าของร้าน กินติมโฮมเมด ลาดพร้าว 122 อดีตพนักงานบริษัทเอกชนที่ลาออกทิ้งเงินเดือนหลายหมื่น มาเปิดบริษัทเป็นของตนเองกับเพื่อน และสุดท้ายล้มเหลว กลายเป็นหนี้ จนสุดท้ายต้องกลับเข้ามาสู่วงโคจรของการเป็นลูกจ้างอีกห เรื่องราวชีวิตหลังเกษียณ ต้องเผชิญกับปัญหาที่หลายหลากถาโถมเข้ามาไม่เว้นแต่ละวัน ไม่ว่าจะปัญหาทางการเงิน ปัญหาทางครอบครัว จนสุดท้ายจำต้องออกจากบ้านมา พร้อมเงินก้อนสุดท้ายในชีวิต อ่านบทความเพิ่มเติม คลิก
วุ้น ขนมหวานคลายร้อนที่หาทานได้ทั่วไป เมื่อก่อนมีอยู่ไม่กี่รสให้เลือกทาน เช่น วุ้นน้ำแดง วุ้นกะทิ และวุ้นมะพร้าวน้ำหอม แพ็กเกจของวุ้น จะเป็นถ้วยเล็กๆ ทรงเรขาคณิตบ้าง ทรงรูปสัตว์บ้าง ซึ่งเป็นแบบธรรมดาทั่วไป ปัจจุบัน ผู้ประกอบการหลายคน เกิดไอเดียนำส่วนผสมต่างๆ อาทิ ขนมไทย ผลไม้ไทย มาเป็นส่วนผสม เกิดเป็นรสชาติใหม่ๆ ให้ผู้บริโภคได้ลอง อีกทั้งมีการคิดพัฒนาแพ็กเกจให้มีความโดดเด่น เพื่อสร้างความแปลกใหม่ให้แก่ผู้บริโภค และเพิ่มมูลค่าของสินค้า ที่ตลาดนัดแถวศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ หน้าร้านร้านหนึ่ง มีลังโฟมใส่กล่องลูกชิ้น แต่ที่แปลกคือ ทำไมถึงแช่ไว้บนน้ำแข็ง จึงเดินเข้าไปดูใกล้ๆ กลับไม่ใช่ลูกชิ้นอย่างที่คิด เป็นวุ้นเสียบไม้แทนเสียนี่ “วุ้น*ชิ้น*สด” คือชื่อของวุ้นหน้าตาแปลกใหม่นี้ มีสองสามีภรรยาเป็นเจ้าของแบรนด์ คือ คุณนุ่น-วิภาดา มินาลัย อายุ 43 ปี และ คุณก๊อก-เจษฎา โยธาปาน อายุ 44 ปี คุณนุ่นเล่าให้ “เส้นทางเศรษฐีออนไลน์” ฟังว่า เธอจบนิเทศศาสตร์ ส่วนสามีจบบริหารธุรกิจ เมื่อก่อนทำงานประจำ แต่ตอนนี้เป็นฟรีแลนซ์ทั้งคู่ โดยคุณก๊อก สามีของคุณนุ่นเป็นคนชอบทำอาหาร ทำขนมจุกจิก จึงคิดอยากจะทำวุ้นข
อยู่คอนโดฯ ก็มีเงินแสนได้! ด้วยอาชีพ ปั้นขนมขายตามออร์เดอร์ เลี้ยงตัวเองสบายๆ โควิด เข้ามาทำให้ทุกอย่างในชีวิตเปลี่ยนไป ไม่มีข้อยกเว้นแม้กระทั่ง เรื่องงาน จากที่ทำงานประจำอยู่ดีๆ บางคนชีวิตผกผันตกงานฟ้าผ่า บ้างก็กลายเป็นโอกาสให้บางคนเปลี่ยนสายอาชีพ เช่นเดียวกับ คุณพลอย-นวีนา งามละมัย เจ้าของร้าน Nana.sweeties นามะกาชิ คนนี้ คุณพลอย เล่าให้ เส้นทางเศรษฐีออนไลน์ ฟังว่า เธอเปิดร้านขนมนามะกาชิมาได้กว่า 6 เดือนแล้ว โดยขนมนามะกาชิ เป็นขนมที่เธอประยุกต์ขึ้นมาเอง ซึ่งได้แรงบันดาลใจมาจาก ขนมญี่ปุ่นโบราณ อย่าง เนริกิริ {Nerikiri (練り切り)} ซึ่งเป็นขนมหวานที่ทำจากแป้ง ผสมกับถั่วขาวกวนห่อไส้ถั่วแดง ที่ปั้นออกมาให้มีรูปร่างหน้าตาน่ารักๆ อย่าง ดอกไม้ หรือสัตว์ต่างๆ ผนวกกับทางบ้านของคุณพลอย ทำธุรกิจเกี่ยวกับการทำขนมเปี๊ยะอยู่แล้ว เธอจึงได้ช่วยที่บ้านทำมาตั้งแต่เด็กๆ ไม่แปลกที่พอจะมีวิชาความรู้ติดตัว “จริงๆ เรียนจบครุศาสตร์ สาขาออกแบบผลิตภัณฑ์ค่ะ จบมาก็ทำงานประจำอยู่พักหนึ่ง จนเจอโควิด ไปทำงานไม่ได้ เลยคิดว่า ลาออกมาหาอะไรทำดีกว่า ที่บ้านทำพวกขนมเปี๊ยะขายอยู่แล้ว เลยคิดว่า ขนมของแม่ที่ทำขายเลี้ยงเรามา ม
