ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย หรือภาคอีสาน มีพื้นที่มากถึง 106.4 ล้านไร่ หรือ 170,218 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 33.1 ของพื้นที่ทั้งประเทศ ในอดีตประสบกับปัญหาดินเค็ม ขาดความอุดมสมบูรณ์ของแร่ธาตุ ไม่อุ้มน้ำ ขณะที่แหล่งน้ำและป่าไม้ตามธรรมชาติมีน้อย ทำให้ดินขาดความชุ่มชื้นไม่เหมาะสมต่อการเพาะปลูก ขณะเดียวกัน มีการแผ้วถางป่าเพื่อการทำกินอย่างต่อเนื่องทำให้แหล่งต้นน้ำและระบบนิเวศถูกทำลาย ตลอดจนราษฎรขาดความรู้พื้นฐานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต โดยเฉพาะเทคนิควิชาการเกษตรในการทำกินที่ถูกต้อง
จากสภาพภูมิประเทศและทรัพยากร ตลอดจนขนบธรรมเนียมประเพณีในการดำรงชีพที่แตกต่างจากภาคอื่น จึงมีการศึกษาถึงปัญหาตามสภาพของภูมิสังคมและภูมิประเทศ เพื่อจัดหารูปแบบการพัฒนาที่เหมาะสมกับภาคอีสานโดยรวม ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงคัดเลือกพื้นที่จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาด้วยพระองค์เองที่เป็นตัวแทนของภาคอีสานทั้งหมด
ด้วยลักษณะภูมิศาสตร์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงวงจรทางชีวภาพที่คล้ายคลึงกับพื้นที่โดยทั่วไปของภาคอีสาน ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร จึงถือกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2525 เพื่อเป็นแบบจำลองหรือพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิตของภาคอีสาน ซึ่งสะท้อนคำตอบในการแก้ไขปัญหาของพื้นที่ด้วยวิธีการต่างๆ และพัฒนาภูมิภาคนี้ให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ สร้างความอยู่ดีกินดีให้แก่ประชาชนในภูมิภาคอย่างยั่งยืน
นายนรินทร์ ประทวนชัย รองอธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เปิดเผยในโอกาสครบรอบ 41 ปี ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร ว่า ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ มีส่วนงานที่ร่วมสนองพระราชดำริหลากหลายหน่วยงานซึ่งรวมถึงกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช และกรมป่าไม้ด้วย เนื่องจากในอดีตช่วงที่มีการจัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ ขึ้นมา พื้นที่มีความแห้งแล้ง ป่าไม้เสื่อมโทรม ดินไม่สามารถใช้ประโยชน์เพื่อการทำกินได้
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช มีภารกิจหลักในการฟื้นฟูสภาพป่าที่เสื่อมโทรมให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เอื้อต่อการเจริญเติบโตของต้นไม้เพื่อให้เกิดป่าตามธรรมชาติ เมื่อป่าไม้อุดมสมบูรณ์ความชุ่มชื้นของพื้นที่มีมาก ทำให้น้ำต้นทุนจากป่าก็มีมากพอสำหรับบริหารจัดการในระบบชลประทานได้ สามารถจัดทำฝายชะลอน้ำในพื้นที่ป่า เพิ่มพื้นที่การปลูกป่าโดยใช้พันธุ์ไม้ท้องถิ่นเป็นหลักหรือเป็นไม้เบิกนำ จากนั้นก็ปล่อยให้ป่าฟื้นฟูตัวเองตามธรรมชาติ
“เมื่อก่อนชาวบ้านจะไปหาของป่าเพื่อเลี้ยงชีพ ทำให้มีปัญหาตามมาอย่างต่อเนื่อง เช่น หลงป่าบ้าง การก่อกองไฟในป่าแล้วดับไม่สนิททำให้เกิดไฟป่าสร้างความเสียหายในวงกว้าง ดังนั้น เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าแบบพึ่งพาอาศัย คนดูแลป่า ป่าให้อาหารแก่คน กรมอุทยานแห่งชาติฯ จึงศึกษาวิจัยเพื่อหาคำตอบให้คนสามารถอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างยั่งยืน ซึ่งมีหลายแนวทางที่นำมาใช้ คือการเพาะเชื้อเห็ดกับไม้ในวงศ์ยาง โดยการนำเชื้อเห็ดตามธรรมชาติมาเพาะแล้วใส่บริเวณโคนต้นไม้ในวงศ์ยางที่นำมาปลูกในพื้นที่ป่า ทำให้เกิดเห็ดที่เจริญเติบโตตามธรรมชาติ ซึ่งประชาชนสามารถเก็บมาบริโภคและจำหน่ายได้ อีกทั้งยังนำมาเพาะในพื้นที่ป่าชุมชน หรือใต้ต้นไม้วงศ์ยางของประชาชนบริเวณข้างบ้านได้ ทำให้มีแหล่งทำมาหากินโดยไม่ต้องเข้าป่า และเป็นอาหารที่นิยมบริโภคในปัจจุบัน เช่น เห็ดระโงก เห็ดเผาะ ก็ตรงกับแนวคิดที่ว่า ป่าอยู่ได้ คนก็อยู่ได้ ชาวบ้านก็มีรายได้” นายนรินทร์ กล่าว
สำหรับศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร นั้น ครบรอบ 41 ปี ที่ได้น้อมนำแนวทางการพัฒนาควบคู่กับการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระราชปณิธานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการสืบสาน รักษา และต่อยอดโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มาดำเนินงานจนก่อเกิดผลสำเร็จ และขยายผลไปสู่ประชาชนในพื้นที่เป้าหมายอย่างเป็นรูปธรรมและกว้างขวางมากยิ่งขึ้น มีผลสัมฤทธิ์เป็นที่ประจักษ์
นอกจากนี้ ยังเข้าไปช่วยต่อยอดวงจรการประกอบอาชีพภายใต้บริบทคนกับป่าอยู่ร่วมกันได้ กลุ่มงานศึกษาและพัฒนาป่าไม้ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ได้พัฒนาการเพาะเลี้ยงหนอนนกสำหรับเป็นอาหารโปรตีนให้แก่สัตว์ปีก และที่ผ่านมา ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริมีส่วนร่วมในการพัฒนาระบบชลประทาน การปลูกพืชเศรษฐกิจ การรักษาระบบนิเวศวิทยาของป่า การปรับปรุงบำรุงดิน และการส่งเสริมด้านปศุสัตว์ การประมง เป็นตัวอย่างแห่งความสำเร็จด้านการสร้างน้ำ เพิ่มป่า พัฒนาชีวิตที่พอเพียงให้แก่ผู้คนในพื้นที่ภาคอีสานได้อย่างสมบูรณ์แบบ
คุณพีระพล เศรษฐพลอย หรือ พี่โจ๊ก อยู่บ้านเลขที่ 20 หมู่ที่ 3 ตำบลบ้านกุ่ม อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี ประกอบอาชีพหลักเป็นพ่อค้าขายอุปกรณ์โทรศัพท์ ผันตัวเป็นเกษตรกรสร้างรายได้เสริมยุคโควิด ดัดแปลงพื้นที่รอบบ้าน ปลูกพืชผักสวนครัว และผักสลัดอินทรีย์ สร้างรายได้เสริมจุนเจอครอบครัว ในขณะที่อาชีพหลักต้องหยุดไป ก็ยังมีรายได้จากการขายผักเข้ามาทุกวัน จนตอนนี้ผลิตไม่ทันขาย พี่โจ๊ก เล่าถึงจุดเริ่มต้นการทำเกษตร ว่า เกิดขึ้นเมื่อ 3 ปีที่แล้ว ตนได้ลาออกจากงานประจำแล้วกลับมาอยู่ที่บ้านกับภรรยา ซึ่งในตอนที่ย้ายมาอยู่ที่บ้านกับภรรยา ก็ยังไม่ได้มีอาชีพอื่นใดมารองรับ อาศัยเพียงความเป็นนักสู้ของตนเอง เริ่มต้นชีวิตใหม่ด้วยการเป็นพ่อค้า เปิดท้ายขายอุปกรณ์โทรศัพท์ตามตลาดนัดในตัวเมืองเพชรบุรี จนกระทั่งได้มีโรคระบาดไวรัสโควิด-19 เกิดขึ้น ส่งผลกระทบถึงรายได้ที่หดหาย เพราะออกไปขายของไม่ได้ จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ตนได้มาสวมบทเป็นเกษตรกรเพื่อความอยู่รอด โดยอาศัยความรู้ที่เรียนจบมาทางด้านพืชศาสตร์ มาประยุกต์ดัดแปลงพื้นที่รอบบ้านที่มีอยู่มาใช้เพื่อทำงานเกษตร บนแนวคิดปลูกเพื่อกิน และลดรายจ่ายในครอบครัว เหลื
นายพงศ์ไท ไทโยธิน รองเลขาธิการสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ เผยว่า การใช้งานระบบตามสอบสินค้าเกษตรบนระบบคลาวด์ (QR Trace on Cloud) และเว็บไซต์สินค้าเกษตรมาตรฐาน-ออนไลน์ (DGTFarm) และโครงการอบรมมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการใช้งานระบบตามสอบสินค้าเกษตรบนระบบคลาวด์ (QR Trace on Cloud) และเว็บไซต์สินค้าเกษตรมาตรฐาน-ออนไลน์ (DGTFarm) ให้แก่เกษตรกรที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน เช่น GAP, Organic มีการนำระบบไปใช้งานเพื่อสร้างความเชื่อมั่นในสินค้าเกษตรแก่ผู้บริโภค และเพิ่มช่องทางในการจัดจำหน่ายสินค้าเกษตรในรูปแบบออนไลน์ “สวนลุงแดงมะพร้าวน้ำหอม” อำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้รับแนวทางการขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านการสร้างความเชื่อมั่นให้กับสินค้าเกษตรผ่านระบบตามสอบสินค้าเกษตรบนระบบคลาวด์ (QR Trace on Cloud) และเว็บไซต์สินค้าเกษตรมาตรฐาน-ออนไลน์ (DGTFarm) ทั้งนี้ “สวนลุงแดงมะพร้าวน้ำหอม” ได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP และได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) ถือเป็นหนึ่งในสวนที่ผลิตมะพร้าวน้ำหอมคุณภาพเยี่ยม การันตรีจากการชนะประกวดพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมระดับประเทศตั้งแต่ปี 2507 ซึ่
กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) ชี้เป้าผู้ส่งออกไทย ขายปลาสวยงามเจาะตลาดจีน หลังผลสำรวจพบตลาดโตต่อเนื่อง ผู้บริโภคนิยมเลี้ยงบรรเทาเครียดและเพื่อความสวยงาม เผยจีนนำเข้าจากไทยอันดับ 3 รองจากอินโดนีเซียและมาเลเซีย ระบุปลากัดมาแรงสุด ตามด้วยปลาเสือตอ และปลาทองหัวสิงห์ นางสาวสุนันทา กังวาลกุลกิจ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า กรมได้มอบนโยบายให้ทูตพาณิชย์ที่ประจำอยู่ในประเทศต่างๆ ทำการสำรวจลู่ทางการค้าและโอกาสการส่งออกสินค้าไทยไปยังประเทศที่ประจำอยู่ ตามนโยบาย นายพิชัย นริพทะพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ล่าสุดได้รับรายงานจาก นางสาวอรนุช วรรณภิญโญ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองกวางโจว สาธารณรัฐประชาชนจีน ถึงการสำรวจตลาดปลาสวยงามในจีน และโอกาสในการส่งออกปลาสวยงามของไทยเข้าไปจำหน่าย เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ ทูตพาณิชย์ได้รายงานข้อมูลว่า อุตสาหกรรมปลาสวยงามของจีน ได้พัฒนาและเติบโตจนกลายเป็นอุตสาหกรรมระดับหมื่นล้านหยวน (4.76 หมื่นล้านบาท) โดยปลาสวยงามแบ่งออกปลายปลาสวยงามน้ำจืด
บริษัท อีสท์ เวสท์ ซีด จำกัด (เมล็ดพันธุ์ตราศรแดง) ร่วมกับมูลนิธิเมเจอร์แคร์ สานต่อ “โครงการปลูกผัก สร้างสุข สร้างรายได้” ณ โรงเรียนวัดวังน้ำขาว (จินดาประชานุกูล) จังหวัดนครปฐม มุ่งเสริมสร้างความรู้ด้านการปลูกผักปลอดสารพิษแก่เยาวชน เพื่อสร้างแหล่งอาหารกลางวันอย่างยั่งยืน พัฒนาทักษะต่อยอดสู่อาชีพในอนาคต และถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ครอบครัวและชุมชน ภายในงานมีการส่งมอบโรงเรือนปลูกผัก โดยมี คุณรานีวรรณ รามศิริ ผู้จัดการทั่วไป บริษัท อีสท์ เวสท์ ซีด จำกัด และ คุณอรุโณชา ภาณุพันธุ์ กรรมการมูลนิธิเมเจอร์แคร์ ร่วมส่งมอบให้กับโรงเรียน ผ่าน คุณปรีชา ดิลกพรเมธี รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครปฐมผู้แทนจากจังหวัดนครปฐม พร้อมด้วยตัวแทนจากภาคการศึกษาและท้องถิ่นเข้าร่วมงาน เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา โครงการนี้อีสท์ เวสท์ ซีด ให้การสนับสนุนเมล็ดพันธุ์คุณภาพและองค์ความรู้ด้านการปลูกผัก พร้อมทั้งกับมอบแตงโม คริมสันเรดให้กับน้องๆ นักเรียน โดยโครงการนี้ดำเนินการแล้วใน 4 จังหวัด ได้แก่ พระนครศรีอยุธยา นครราชสีมา สระแก้ว และนครปฐม การวางรากฐานให้เยาวชนของชาติเติบโตอย่างมีคุณภาพ เริ่มต้นมาจากการมีสุขภาพกายและ
