เมื่อวันที่ 29 มกราคม ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ได้รับแจ้งจากชาวบ้านบ้านโคกกระเบื้อง ตำบลโคกกระเบื้อง อำเภอบ้านเหลื่อม จังหวัดนครราชสีมา ว่ามีบางสิ่งเกิดขึ้นกลางทุ่งนา โดยเป็นดินที่ผุดขึ้นมาเป็นเนินสูง ตรงกลางมีรอยแตกของดิน มีโคลนเหลวๆ ผุดขึ้นเหมือนเป็นลาวาค่อยๆ ไหลลงตามพื้นราบโดยรอบ เมื่อมีคนเข้าไปกดดินที่นูนสูงขึ้นมานั้น ปรากฏว่าดินกระเพื่อมเหมือนคลื่นในน้ำ จากการทดลองนำไม้ไผ่ขนาดยาวหลายเมตรใส่ลงไปในหลุม ปรากฏว่าไม้ไผ่ยังไม่ชนกับก้นหลุม แสดงว่าหลุมดังกล่าวมีความลึกมาก ซึ่งจากการตรวจสอบพบว่าพื้นผิวบริเวณดังกล่าวมีดินผุดเกิดขึ้นอีกเป็นจำนวนหลายจุด ซึ่งก็ได้แต่ปิดล้อมพื้นที่ป้องกันเด็กและสัตว์เลี้ยงเข้ามาใกล้เคียงเกรงว่าอาจจะเกิดอันตรายได้
จากการสอบถาม นางเยาว์รัตน์ รวิวรรณ เจ้าของที่นา เปิดเผยว่า สังเกตเห็นดินผุดนี้มาสักระยะแล้ว แต่ยังเป็นแค่แอ่งเล็กๆ แต่ปัจจุบันดินผุดเหล่านี้ขยายตัวออกเป็นวงกว้างออกไปอีกหลายสิบแอ่ง มีทั้งน้ำและโคลนผุดขึ้นมาตลอดเวลา จนกระทบต่อการทำนาเป็นอย่างมาก จึงอยากให้กรมทรัพยากรธรณีเข้ามาสำรวจหาสาเหตุของการเกิดดินผุดในครั้งนี้ พร้อมทั้งหาวิธีการทำให้ดินผุดเหล่านี้หายไป เพื่อที่จะสามารถทำการเกษตรในพื้นที่ต่อไปได้ หรือถ้าชั้นดินด้านข้างใต้นี้เป็นแหล่งที่มีความสำคัญทางธรณีวิทยาก็ขอให้ช่วยผลักดันเป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งของจังหวัดนครราชสีมา เพื่อใช้ในการศึกษาหาความรู้กันต่อไป
ดินที่ดีถือเป็นหัวใจสำคัญของการทำเกษตรที่มีคุณภาพ ซึ่ง “แกลบหมัก” เป็นหนึ่งในตัวช่วยที่เกษตรกรหลายคนเลือกใช้ในการบำรุงดิน เพราะไม่เพียงแต่ช่วยเพิ่มความร่วนซุย ยังเสริมสร้างโครงสร้างดินให้แข็งแรง เพิ่มสารอาหารและความชุ่มชื้นให้กับพืชอย่างยาวนานอีกด้วย ทำความรู้จัก “แกลบดิบ” คืออะไร เป็นวัสดุเหลือทิ้งที่ได้จากกระบวนการสีข้าวเปลือกซึ่งทำให้เกิดเศษของเปลือกข้าวออกมา มีลักษณะสีเหลืองทอง สีเหลืองอ่อน สีน้ำตาลแดงขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ข้าว ในแกลบจะประกอบด้วยสารอินทรีย์ และซิลิกา ปริมาณสารอินทรีย์จะประกอบด้วยธาตุคาร์บอนประมาณร้อยละ 51 ออกซิเจนร้อยละ 42 ส่วนที่เหลือจะเป็นไฮโดรเจน และไนโตรเจน ส่วนซิลิกาจะพบมากบริเวณผิวนอกของแกลบจึงทำให้แกลบมีความแข็งสูงสามารถนำมาใช้เป็นวัสดุขัดผิวได้ แกลบหมักช่วยบำรุงอะไร? แกลบหมักเป็นผลผลิตจากการนำแกลบที่เหลือจากการสีข้าวไปหมักกับสารอินทรีย์ต่างๆ เช่น ปุ๋ยคอก เศษใบไม้ หรือแม้กระทั่งน้ำหมักชีวภาพ กระบวนการหมักนี้จะช่วยย่อยสลายแกลบให้เป็นอินทรียวัตถุที่มีประโยชน์ต่อดินมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะดินที่มีความแข็งกระด้าง หรือดินที่ขาดสารอาหาร แกลบหมักมีธาตุอาหารสำคัญ เช่น ไนโ
ต้นขนุนเป็นพืชที่ออกผลบริเวณโคนต้นและโคนกิ่ง “การตอกลิ่มไม้ฝาง” เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ใช้บังคับให้ต้นขนุนออกผลตามตำแหน่งที่ต้องการ เริ่มจากเลือกต้นขนุนอายุ 3-5 ปี ที่พร้อมให้ผลผลิต จากนั้นเหลาแก่นฝางให้มีขนาดและรูปร่างเช่นเดียวกับไม้จิ้มฟัน ตอกทำมุมฉากกับเปลือกต้นขนุน เมื่อถึงเนื้อไม้ตอกต่อไปไม่ได้แล้ว ให้หักก้านส่วนที่เหลือทิ้ง ทารอยแผลด้วยปูนแดง ป้องกันเชื้อโรคไม่ให้เข้าไปตามรอยแผล วิธีตอกลิ่มไม้ฝางสามารถบังคับให้ขนุนออกดอกติดผลบริเวณดังกล่าวได้ แต่ไม่สามารถบังคับให้ออกผลได้ในเวลาจำกัด ต้องคอยจนถึงฤดูที่ให้ผลคือ ครบรอบของการติดผลเท่านั้น บางครั้งต้องใช้เวลาหลายเดือนก็มี คุณลุงไสว ศรียา ปราชญ์ชาวบ้านในพื้นที่อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก ซึ่งเป็นผู้เผยแพร่องค์ความรู้ดังกล่าว ได้บอกกับผู้คนที่สนใจว่า วิธีตอกลิ่มไม้ฝางบังคับให้ขนุนออกผลนั้นเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ ก่อนหน้านี้ คุณลุงไสวเคยทดลองนำไม้ไผ่เสียบลูกชิ้น และไม้ชนิดอื่นๆ มาทดลองตอกต้นขนุน แต่ก็ไม่ได้ผลเหมือนกับการใช้แก่นฝาง สาเหตุที่แก่นไม้ฝางช่วยให้ขนุนติดลูกได้นั้น เกิดจากในไม้แก่นไม้ฝางมีสารชนิดห
เมื่อสิบกว่าปีก่อน “พี่จอบ” วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์ คอลัมนิสต์ชื่อดัง และ “พี่อ้อย” ดร.สรณรัชฎ์ กาญจนะวาณิชย์ สองสามีภรรยาเริ่มรู้สึกว่าเมืองกรุงไม่น่าอยู่แล้ว พืชอาหารในท้องตลาดปัจจุบันมีสารอาหารน้อยกว่าเมื่อ 70 ปีก่อนหลายเท่า เกิดจากความเสื่อม ดินที่ปุ๋ยเคมีทำลาย ส่งผลกระทบต่อห่วงโซ่อาหาร ทำให้คุณภาพสารอาหารลดลง “พี่จอบ” และ “พี่อ้อย” ตัดสินใจซื้อผืนนาแปลงหนึ่งที่ทุ่งน้ำนูนีนอย ในอำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อเป็นแหล่งผลิตอาหารปลอดภัยเลี้ยงตัวเอง และแบ่งปันให้คนรอบข้าง เมื่อตั้งใจทำเกษตรอินทรีย์ ภาระกิจแรกคือ การฟื้นฟูผืนดินให้ปลอดภัยจากสารเคมี ก่อนจะลงมือปลูกพืชผลทางการเกษตรแบบอินทรีย์อย่างจริงจังกับชาวบ้าน ทุ่งน้ำและไร่นาเกษตรอินทรีย์นูนีนอยเป็นศูนย์ฟื้นฟูความสัมพันธ์กับธรรมชาติ มุ่งอนุรักษ์ธรรมชาติให้อยู่รอดต่อไปถึงลูกหลาน ทุ่งน้ำนูนีนอยเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำสร้างขึ้นใหม่ในปี 2561 ท่ามกลางนาระบบเหมืองฝายโบราณและปล่อยให้ธรรมชาติและสัตว์ป่าฟื้นตัวขึ้นมาเอง เพื่ออนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ผลิตอาหารแล้ว ทุ่งน้ำนูนีนอย ใช้วิธีบำบัดน้ำตามธรรมชาติ ด้วยการขุดบ่อน้ำหล
ปลูกผักสิ่งที่ต้องกังวลทำให้ผลผลิตเสียหายได้ นั่นก็คือ “แมลงศัตรูพืช” ที่สร้างความเสียหายคอยกัดกิน ราก ลำต้น ใบ ดอก ผล ดูดกินน้ำเลี้ยงจนผลและใบหงิกงอ เป็นพาหะนำพาเชื้อไวรัสจากอีกต้นสู่อีกต้นหนึ่ง จนไม่สามารถเก็บเกี่ยวมาบริโภคได้ วิธีธรรมชาติที่ป้องกันแมลงศัตรูพืช โดยไม่ใช้สารเคมีคือ การปลูกพืชหลากหลายชนิดผสมผสานในแปลงเดียวกัน โดยปลูกพืชที่มีกลิ่นฉุน ร่วมอยู่ในแปลงเดียวกัน พื้นที่จำกัดก็สามารถปลูกได้ โดยในแปลงผักที่ปลูกอาจจะมีผักอายุหลายปีเป็นโครงเอาไว้ เช่น เคล โรสแมรี่ และปลูกผักล้มลุกแทรกลงไป เช่น ผักกวางตุ้ง ผักสลัด เป็นต้น พืชที่มีคุณสมบัติช่วยไล่แมลงศัตรูพืชได้ ส่วนใหญ่มักเป็นพืชที่มีกลิ่นฉุน เนื่องจากในพืชเหล่านี้มีน้ำมันหอมระเหยที่สามารถช่วยไล่แมลงศัตรูพืชออกไปได้ โดยจะเป็นพืชตระกูลผักสวนครัว เช่น โหระพา ตะไคร้ สะระแหน่ ฟ้าทะลายโจร เป็นต้น เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น แต่ถึงยังไงเกษตรกรต้องดูแลควบคู่เพื่อให้ผลผลิตมีคุณภาพ หลายๆ คนอาจจะได้ยิน “ผักคู่หู” ปลูกคู่กัน ช่วยไล่ศัตรูให้กันและกัน ปลูกคู่กัน จะส่งผลให้ผักเจริญเติบโต จากงานวิจัยในต่างประเทศที่ทดลองปลูกผักคู่หู พบว่าผักเหล่า
