ทรายแมวเป็นของใช้สำคัญสำหรับแมว ผู้คนในปัจจุบันเลี้ยงแมวเป็นสัตว์เลี้ยงภายในที่พักอาศัยมากขึ้น ส่วนหนึ่งมาจากวิถีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปโดยเฉพาะการไม่มีบุตรหรือมีบุตรน้อยลง การเลี้ยงแมวเป็นสัตว์เลี้ยงในบ้านจึงช่วยให้ผู้เลี้ยงมีกิจกรรมผ่อนคลายจากการทำงาน มีเพื่อนไว้คลายเหงา แต่ผู้คนที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ที่มีประชากรแออัด มักพักอาศัยอยู่ในอาคารชุด แฟลต คอนโดมิเนียมที่มีพื้นที่จำกัด การเลี้ยงแมวในห้องสี่เหลี่ยมบนอาคารชั้นสูงจึงต้องแก้ไขปัญหาพื้นที่ฉี่และอึตามพื้นดินธรรมชาติของแมวมาเป็นทรายแมวในกระบะทรายแมวที่ไม่เปลืองพื้นที่ ไม่มีกลิ่นรบกวน จัดเก็บและกำจัดมูลที่เกิดขึ้นได้ง่ายด้วยการทิ้งลงในชักโครกได้ ส่วนความสิ้นเปลืองทรายแมวที่ผู้เลี้ยงแมวต้องจัดหา คือปริมาณทรายแมวต่อแมว 1 ตัว ต้องใช้ประมาณ 5-10 กิโลกรัมต่อเดือน จึงทำให้ปัจจัยเรื่องคุณสมบัติที่พึงพอใจและปัจจัยด้านความประหยัดทรายเป็นสิ่งที่คนรักแมวใช้ในการตัดสินใจเลือกซื้อทรายแมวแต่ละประเภทมาไว้ใช้ในที่พักอาศัย
ทรายแมวที่มีการขายในท้องตลาดปัจจุบันมีหลายประเภทและมีคุณสมบัติเด่นที่แตกต่างกันออกไป เช่น ทรายแมวเบนโทไนท์ เป็นทรายแมวที่ทำจากหินและแร่จากดินหรือหินภูเขาไฟ คุณสมบัติเด่นคือจับตัวเป็นก้อนได้ดีและราคาถูก ข้อเสียคือทิ้งลงชักโครกไม่ได้เพราะอาจส่งผลให้ท่อตัน รวมทั้งการเกิดฝุ่นจากสารอนินทรีย์ที่ลอยขึ้นมาขณะที่เททรายแมวใส่กระบะทราย ส่วนทรายแมวชีวภาพ เช่น เต้าหู้ ไม้สน มันสำปะหลัง ก้านธูปฤาษี ฟางข้าว มีข้อดีในด้านที่สามารถย่อยสลายได้และทิ้งลงชักโครกได้เลย แต่ยังคงมีการผลิตในประเทศไทยน้อยและการใช้วัสดุเหลือใช้ส่วนใหญ่ไม่ค่อยจับตัวเป็นก้อน จำเป็นต้องมีส่วนผสมอื่นๆ ที่ช่วยจับตัวเป็นก้อนได้ดีร่วมด้วยและยังมีราคาที่สูงกว่าทรายแมวเบนโทไนท์ นอกจากนี้ยังมีทรายแมวประเภทคลิสตัลที่ผลิตจากโซเดียมซิลิเกตซึ่งดูดซับน้ำและกลิ่นได้ แต่ไม่จับเป็นก้อน ข้อดีคือเมื่อใช้งานแล้ว สามารถล้างน้ำ ตากแห้งและนำกลับมาใช้ใหม่ได้ แต่มีข้อควรระวังเรื่องประสิทธิภาพการดูดซับที่ลดลงเรื่อย ๆ หากทรายไม่แห้งสนิทหรือล้างไม่สะอาดอาจมีผลต่อสุขภาพอนามัยของแมวได้
.
“นักเรียนประถม โรงเรียนสาธิต ม.อ.ปัตตานี คิดค้นทรายแมวชีวภาพจากเปลือกกล้วยหิน”
ด.ญ.ปวรกมล หมื่นประเสริฐดี และ ด.ญ.ปภาวรินท์ ทองศรีจันทร์ นักเรียนโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ฝ่ายประถมศึกษา) พร้อมทั้งนางสาววรรณวิสา มะแซ ครูที่ปรึกษา และ นายพิสิฐ์พงษ์ หมื่นประเสริฐดี คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ได้พยายามค้นหาแหล่งวัสดุที่เหลือทิ้งจากการเกษตรและชุมชนที่ตอบโจทย์ทรายแมวทุกด้านเพื่อใช้ผลิตทรายแมวชีวภาพที่ช่วยลดต้นทุนการผลิตลงและเพิ่มคุณสมบัติหลักคือการจับตัวเป็นก้อนที่ดี ซึ่งการใช้วัสดุเหลือใช้ช่วยลดขยะของเหลือทิ้งทางการเกษตร ชุมชนและอุตสาหกรรมอาหารตามหลักการของ SDGs (Sustainable Development Goals, เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน) โดยทรายแมวชีวภาพเป็นทรายแมวที่ย่อยสลายเองได้ตามธรรมชาติ ตอบโจทย์ BCG (Bio-Circular-Green Economy) ช่วยสร้างสมดุลระหว่างสังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม ซึ่งทีมนวัตกรได้มีความพยายามค้นหาวัสดุเหลือทิ้งในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อให้เกิดประโยชน์กับชุมชนที่อาศัย ลดต้นทุนการขนส่ง และเป็นการชูอัตลักษณ์ท้องถิ่นได้ไปในตัว
กล้วยหินเป็นพืชที่จดทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI (Geographical Indication) ของอำเภอบันนังสตา จังหวัดยะลา และมีการปลูกแพร่หลายในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ คือ ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส ปัจจุบันมีกล้วยหินที่ผลิตได้มากกว่า 1,000 ตันต่อปี จากการศึกษาเบื้องต้นพบว่าเปลือกกล้วยที่เป็นวัสดุเหลือทิ้งจำนวนมากไม่มีการนำไปใช้ประโยชน์อื่นนอกจากทำปุ๋ยหรืออาหารสัตว์ ยังไม่มีรายงานการนำมาใช้ผลิตเป็นทรายแมว และที่สำคัญเปลือกกล้วยหินมีคุณสมบัติพิเศษบางอย่างที่ทำให้ผลิตทรายแมวชีวภาพได้ดี มีแป้งปริมาณสูงพร้อมด้วยเซลลูโลส เฮมิเซลลูโลสที่สามารถใช้ในการดูดซับน้ำได้ตรงตามความต้องการในการผลิตทรายแมว รวมทั้งยังมีสารแทนนิน ลิกนิน เพกติน สารประกอบฟีนอลิก ซึ่งมีฤทธิ์ในการต้านจุลชีพที่จะมีผลพลอยได้ในการยับยั้งเชื้อบางชนิดได้ด้วย
.
“เปลือกกล้วยหินสู่ทรายแมวชีวภาพ Green Kitty Litter”
การนำเปลือกกล้วยหินดิบมาใช้เป็นวัตถุดิบหลักในส่วนผสมของทรายแมวเป็นการทดลองวิจัยที่ใหม่และท้าทาย โดยเฉพาะการใช้ร่วมกับวัสดุเหลือใช้ในชุมชนอื่นๆ ได้แก่ ชานอ้อย แป้งมันสำปะหลัง กากกาแฟ กากชาเขียวจากร้านคาเฟ่และขี้เถ้าจากโรงงานไฟฟ้าชีวมวลในพื้นที่จังหวัดปัตตานี ซึ่งทีมนวัตกรได้ใช้เวลาในการพัฒนาอัตราส่วนผสมและกระบวนการขึ้นรูปจนได้นวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์ที่มีคุณสมบัติดีทั้งการจับตัวเหนียวเป็นก้อน การดูดซับกลิ่นดี ปริมาณฝุ่นน้อย และต้านการเกิดเชื้อราได้ดีเมื่อเปรียบเทียบกับทรายแมวที่มีการขายในท้องตลาด สิ่งสำคัญของการจับตัวเป็นก้อนได้ดีเมื่อสัมผัสกับฉี่ของแมวทำให้ประหยัดทรายแมวที่ใช้ในแต่ละครั้ง ช่วยลดปริมาณทรายแมวที่ใช้และลดค่าใช้จ่ายได้ด้วย โดยผลงานทรายแมวชีวภาพจากเปลือกกล้วยหินได้รับรางวัลเหรียญทองระดับชาติ จากงาน “วันนักประดิษฐ์” ประจำปี 2568 ในกลุ่มโครงการสิ่งประดิษฐ์รุ่นจิ๋ว I – New Gen Junior Award 2025 ที่จัดขึ้นโดยสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ร่วมกับกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ณ ศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค บางนา กรุงเทพฯ ระหว่างวันที่ 2 – 6 กุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา
.
ดังนั้น ทรายแมวชีวภาพจากเปลือกกล้วยหินแบรนด์ Green Kitty Litter จึงเป็นนวัตกรรมที่ใหม่ทั้งวัตถุดิบหลักและกระบวนการผลิตที่ไม่เหมือนกับทรายแมวที่มีการขายในท้องตลาดในปัจจุบัน รวมทั้งมีรางวัลการันตีถึงคุณภาพและความมุ่งมั่นทุ่มเทในการพัฒนาสิ่งประดิษฐ์ ซึ่งสิ่งสำคัญที่สุดคือการสร้างผลิตภัณฑ์ที่ใช้วัสดุเหลือทิ้งในชุมชนที่ตอบโจทย์ BCG และ Zero waste ช่วยสนับสนุนผลผลิตของเกษตรกร และทีมนักประดิษฐ์วางแผนพัฒนาสูตร Premium ต่อเพื่อนำไปสู่การจำหน่ายเชิงพาณิชย์ต่อไป
ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบข่าว จาก นายพิสิฐ์พงษ์ หมื่นประเสริฐดี คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี
ต้นขนุนเป็นพืชที่ออกผลบริเวณโคนต้นและโคนกิ่ง “การตอกลิ่มไม้ฝาง” เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ใช้บังคับให้ต้นขนุนออกผลตามตำแหน่งที่ต้องการ เริ่มจากเลือกต้นขนุนอายุ 3-5 ปี ที่พร้อมให้ผลผลิต จากนั้นเหลาแก่นฝางให้มีขนาดและรูปร่างเช่นเดียวกับไม้จิ้มฟัน ตอกทำมุมฉากกับเปลือกต้นขนุน เมื่อถึงเนื้อไม้ตอกต่อไปไม่ได้แล้ว ให้หักก้านส่วนที่เหลือทิ้ง ทารอยแผลด้วยปูนแดง ป้องกันเชื้อโรคไม่ให้เข้าไปตามรอยแผล วิธีตอกลิ่มไม้ฝางสามารถบังคับให้ขนุนออกดอกติดผลบริเวณดังกล่าวได้ แต่ไม่สามารถบังคับให้ออกผลได้ในเวลาจำกัด ต้องคอยจนถึงฤดูที่ให้ผลคือ ครบรอบของการติดผลเท่านั้น บางครั้งต้องใช้เวลาหลายเดือนก็มี คุณลุงไสว ศรียา ปราชญ์ชาวบ้านในพื้นที่อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก ซึ่งเป็นผู้เผยแพร่องค์ความรู้ดังกล่าว ได้บอกกับผู้คนที่สนใจว่า วิธีตอกลิ่มไม้ฝางบังคับให้ขนุนออกผลนั้นเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ ก่อนหน้านี้ คุณลุงไสวเคยทดลองนำไม้ไผ่เสียบลูกชิ้น และไม้ชนิดอื่นๆ มาทดลองตอกต้นขนุน แต่ก็ไม่ได้ผลเหมือนกับการใช้แก่นฝาง สาเหตุที่แก่นไม้ฝางช่วยให้ขนุนติดลูกได้นั้น เกิดจากในไม้แก่นไม้ฝางมีสารชนิดห
ขึ้นชื่อว่าต้นไม้ ให้ทั้งความร่มรื่นและร่มเงา ทุกๆ บ้านต้องมีต้นไม้ปลูกกันแน่ๆ แต่สำหรับมือใหม่ที่กำลังมองหาต้นไม้มาปลูกในบ้าน ต้องศึกษาข้อมูลจำเพาะ ลักษณะลำต้น ระบบรากก่อนว่าต้นไม้ชนิดนั้นๆ เหมาะจะปลูกในบริเวณบ้านหรือไม่ เนื่องจากต้นไม้บางต้น มีรากที่แข็งแรง โดยเฉพาะบ้านที่มีพื้นที่รอบบ้านน้อยๆ 2-4 เมตร ที่มักจะมีปัญหารากไม้ที่ปลูกใกล้บ้านชอนไชทำให้บ้านร้าวเสียหาย วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านจะมาแนะนำต้นไม้ที่ให้ร่มเงา รากไม่ชอนไช แต่ก่อนอื่นควรเลือกต้นไม้ที่มีขนาดเหมาะสมกับตัวบ้าน ไม่เล็กและไม่ใหญ่จนเกินไป เป็นคุณสมบัติที่ดี และน่าเลือกมาปลูกนั่นเอง 🌿ต้นล่ำซำ ต้นล่ำซำ เป็นต้นไม้มงคลอีกชนิดหนึ่งที่หลายบ้านนิยมปลูก ทางฮวงจุ้ยถือว่าการปลูกต้นล่ำซำจะช่วยนำพาความเจริญรุ่งเรืองและความสำเร็จในหน้าที่การงานหรือธุรกิจต่างๆ มาให้แก่ผู้ปลูกและคนในบ้านด้วย ยังเป็นต้นไม้จัดสวนฟอร์มสวยที่นิยมปลูกในบริเวณบ้านเพื่อให้ร่มเงา อีกทั้งยังเป็นไม้ยืนต้นที่ใบไม่ค่อยร่วง ไม่ต้องคอยทำความสะอาดพื้นบ่อยๆ และลักษณะเป็นไม้เนื้อแข็ง ยืนต้นขนาดไม่ใหญ่มาก สูงได้ถึง 25 เมตรเลยทีเดียว ควรปลูกห่างจากบ้านประมาณ 5-6 เมตร ป้อง
เป็ด เป็นสัตว์ปีกที่ผู้คนให้ความสนใจนำมาเลี้ยงไม่แพ้ “ไก่” แถมให้ผลผลิตไข่จำนวนมาก และราคาขายดีอีกด้วย ไข่เป็ดมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทั้งสีของไข่แดงจะมีออกส้ม มีรสชาติดี หอม มัน เป็นแหล่งรวมโปรตีนชั้นดีที่หาบริโภคได้ง่ายที่สุด และเป็ดไข่ไม่จำเป็นต้องดูแลเยอะหากเทียบกับไก่ไข่ เหมาะสำหรับการทำเป็นอาชีพเสริมที่ผู้ดูแลมีเวลาจำกัด ใครที่กำลังมองหา “เป็ดไข่” มาเลี้ยงแต่ไม่รู้ว่าจะเลือกสายพันธุ์ไหนมาเลี้ยงดี🤔 เลี้ยงยากไหม แล้วต่างกันยังไง เลี้ยงเพื่อเก็บไข่มาจำหน่าย เลี้ยงเพื่อบริโภคเนื้อ หรือเลี้ยงเพื่อความสวยงาม วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านจะมาแนะนำ 5 สายพันธุ์ เป็ดไข่น่าเลี้ยง ก่อนจะลงทุน ไปดูกันเลย 🐤เป็ดกากีแคมเบลล์ เป็ดพันธุ์นี้พัฒนาพันธุ์โดย Adele Campbell ในประเทศอังกฤษตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 18 จนได้เป็นเป็ดพันธุ์ที่ให้ไข่ดกที่สุดในโลกพันธุ์หนึ่ง โดยให้ไข่ประมาณ 300 ฟองต่อปี เป็นเป็ดที่ให้ผลผลิตไข่ดี ไข่ดก ไข่ใหญ่ และเป็นพันธุ์ที่ทนต่อโรค เป็ดกากีแคมเบลล์ มีขนสีน้ำตาล แต่ขนที่หลังและปีกมีสีสลับอ่อนกว่า ปากสีดำ ค่อนข้างไปทางเขียว จะงอยปากต่ำ ตาสีน้ำตาลเข้ม คอส่วนบนสีน้ำตาล แต่ส่วนล่างเป็นสีกากี ขา
ผักเป็นอาหารที่กินกันทุกบ้าน แต่คนไทยปลูกผักสวนครัวกันน้อยลง หันมาซื้อผักตลาดเป็นส่วนใหญ่ คุณสำรวย แตงขาว ชาวสวนมืออาชีพที่มีประสบการณ์ปลูกผักมานานกว่า 10 ปี ได้แบ่งปันประสบการณ์ว่า ควรปลูกผักชนิดไหนที่ได้เงินไว และตลาดมีความต้องการสูงตลอดทั้งปี ปัจจุบัน คุณสำรวยวัย 57 ปี ปลูกผักบนเนื้อที่ 3 ไร่ อยู่บ้านเลขที่ 30 หมู่ที่ 3 ตำบลทวีวัฒนา อำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี. เบอร์โทร. (091) 409-4337 คุณสำรวยเคยปลูกพืชมาหลายชนิด แต่ตัดสินใจปลูกผักเป็นตัวเลือกสุดท้าย เพราะปลูกดูแลง่าย อายุเก็บเกี่ยวสั้น ทำเงินไว อาศัยทักษะบริหารจัดการวิธีปลูกแบบหมุนเวียน ให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาด ทำให้มีรายได้ ต่อเนื่องตลอดทั้งปี “ อาชีพชาวสวนผมว่ายั่งยืนนะ ทุกวันนี้ ผมปลูกผักขายมีรายได้วันละพัน เดือนหนึ่งก็หลายหมื่นบาท รายได้ดีไม่แพ้อาชีพมนุษย์เงินเดือน ยิ่งช่วงหน้าแล้ง คนใช้ผักเยอะ แต่ผักมีน้อย ” คุณสำรวย กล่าว ผักทำเงิน 6 ชนิดที่ขายดีตลอดทั้งปี คุณสำรวยบอกว่า ผักสวนครัวที่ขายดี ตลาดมีความต้องการตลอดทั้งปี ได้แก่ โหระพา กะเพรา มะระจีน ถั่วฝักยาว แตงกวา มะละกอ สำหรับโหระพา ลงทุนครั้งแ
