รางวัลการวิจัยแห่งชาติ
ปัญหาขยะของประเทศไทย ทวีความรุนแรงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนเป็นวาระระดับชาติ นักประดิษฐ์จึงได้คิดค้น ผลงานประดิษฐ์ที่เป็นตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม ที่เป็นนวัตกรรมจากการนำเทคโนโลยีมาสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกให้กับประชาชน ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการทิ้งขยะ จนเป็นผลสำเร็จ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) จึงได้มอบรางวัลการวิจัยแห่งชาติ : รางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น ประจำปี 2564 ระดับประกาศเกียรติคุณ สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศและนิเทศศาสตร์ แก่ผลงานสิ่งประดิษฐ์ “บินบิน : ตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม” แก่ ดร.ปวิตรา เลี่ยมรักษ์ และคณะ แห่งคณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยมหิดล ดร.ปวิตรา เลี่ยมรักษ์ เปิดเผยถึงแนวคิดผลงานสิ่งประดิษฐ์ว่า การจัดการสิ่งแวดล้อม ต้องเริ่มต้นจากการคัด แยกขยะในตอนที่เราจะทิ้ง ต้องทิ้งขยะแต่ละประเภทให้ถูกที่ การรับซื้อหรือการจัดการขยะจึงต้องมีการคัดแยกที่ชัดเจน เพื่อนำไปรีไซเคิลได้ง่ายขึ้น จึงสร้างสรรค์ ผลงานสิ่งประดิษฐ์ “บินบิน : ตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม” ที่มีจุดเด่นในการการนำเทคโนโ
สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) เชิดชูผลงานวิจัยดีเด่น การศึกษา “โรคไวรัสทิลาเปียเลค” โรคไวรัสอุบัติใหม่ที่เป็นสาเหตุการตายของลูกปลานิลในช่วงหนึ่งเดือนแรก โดยพบการแพร่ระบาดทั่วประเทศไทย ทั้งตามแม่น้ำหรือแหล่งน้ำที่มีการเลี้ยงปลาอย่างหนาแน่น ซึ่งงานวิจัยนี้จะนำไปสู่การป้องกันและควบคุมโรคอย่างยั่งยืน ในขณะที่มนุษย์กำลังต่อสู้กับโรคโควิด-19 ที่เกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ ปลานิลและปลานิลแดงซึ่งเป็นปลาที่มีการเพาะเลี้ยงมากที่สุดในประเทศไทย และมีมูลค่าการเลี้ยงสูงถึงปีละประมาณ 10,000 ล้านบาท กำลังถูกคุกคามด้วยไวรัสอุบัติใหม่ ที่ชื่อว่าทิลาเปียเลค (Tilapia Lake Virus) หรือ TiLV ซึ่งในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ปลานิลในหลายประเทศทั่วโลกเกิดการติดเชื้อ และตายเป็นจำนวนมากจนการศึกษาวิจัยพบว่า เชื้อ TiLV เป็นสาเหตุของการตายดังกล่าว ปัจจุบัน เชื้อ TiLV มีรายงานการพบใน 16 ประเทศ จาก 4 ทวีป เชื้อไวรัส TiLV ทำให้ปลานิลที่ติดเชื้อมีอัตราการตายระหว่าง 20 – 90% โดยมีรายงานการค้นพบไวรัสดังกล่าวครั้งแรกที่อิสราเอล เมื่อปี พ.ศ. 2557 หลังจากนั้น อีก 1 ปี ทีมนักวิจัยไทยนำโดย รศ.ดร.น.สพ.วิน สุรเชษฐพงษ์
วช. ให้รางวัลการวิจัยแห่งชาติ ผลงานประดิษฐ์คิคด้น ระดับดีเด่น แก่งานวิจัยโคนมพันธุ์ทรอปิคอลโฮลสไตน์ สายพันธุ์จากอเมริกา-แคนาดา ให้ผลผลิตน้ำนมสูง สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้มอบรางวัลการวิจัยแห่งชาติ รางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น ประจำปี 2563 ระดับดีเด่น สาขาเกษตรศาสตร์และชีววิทยา แก่ผลงานโคนมพันธุ์ทรอปิคอลโฮลสไตน์ โดย ดร. สายัณห์ บัวบาน และสำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ แห่งกรมปศุสัตว์ ที่มีแหล่งกำเนิดพ่อพันธุ์จากประเทศสหรัฐอเมริกา และแคนาดา ที่ให้ผลผลิตน้ำนมสูง ตอบสนองความต้องการในประเทศได้ดี ดร. สายัณห์ฯ เปิดเผยว่า มีการพัฒนาและปรับปรุงพันธุ์โคนมพันธุ์ทรอปิคอลโฮลสไตน์ ระหว่างพ่อโคนมที่มีแหล่งกำเนิดจากประเทศสหรับอเมริกา และแคนาดา กับแม่โคพันธุ์พื้นเมือง หรือลูกผสมบราห์มันพื้นเมืองที่มีคุณสมบัติ ความสมบูรณ์พันธุ์สูง หากินเก่ง ทนร้อน ทนโรคแมลง จนได้พันธุ์แท้ที่สามารถผลิตน้ำนมคุณภาพดีและได้มาตรฐาน เข้าสู่อุตสาหกรรมการผลิตน้ำนม และส่งต่อไปยังผู้บริโภคอย่างดีและปลอดภัย อีกทั้งน้ำเชื้อของพ่อพันธุ์โคนมได้ผ่านการทดสอบว่า ไม่เป็นโรคทางพัน
จากปัญหาราคาสับปะรดตกต่ำในปี 2561 “คุณนุ๊ก หรือ คุณปริศนา คำขอด” คนรุ่นใหม่กลับบ้านพัฒนาถิ่นบ้านเกิดช่วยเหลือชุมชนอยู่ดีกินดี โดยจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน ฮัก ณ เชียงราย รับซื้อผลผลิตและแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มสับปะรด จำหน่ายสินค้าผ่านตลาดออนไลน์ และร้านขายของฝาก จนกลายเป็นสินค้าของดีประจำจังหวัดเชียงราย สร้างรายได้หลักล้านเข้าสู่ท้องถิ่น สับปะรดภูแล พืช GI จังหวัดเชียงราย สับปะรดภูแล เกิดมาจากการที่มีผู้นำสับปะรดพันธุ์ภูเก็ตมาปลูกในบริเวณพื้นที่บ้านนางแล ตำบลนางแล อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย เมื่อ 20 กว่าปีก่อน ปลูกในพื้นที่สูง อากาศดี น้ำดี ดินดำ ไม่ชุ่มน้ำ ทำให้ผลสับปะรดภูแลเนื้อแห้งสีเหลืองทอง มีกลิ่นหอม เนื้อกรอบ เนื้อเนียน ละมุน ไม่มีเส้นใย รสหวาน ผลมีขนาดเล็กตรงกับความชอบของลูกค้า เนื้อกรอบ รสอร่อย ไม่กัดลิ้น ให้ผลผลิตตลอดปี รสชาติ เนื้อผล และขนาดของสับปะรดภูแล มีความพอดีกับความต้องการของผู้บริโภค จึงได้รับความนิยมจากผู้บริโภคในประเทศและต่างประเทศ จนมีกลุ่มแอบอ้างนำสับปะรดพันธุ์อื่นไปหลอกขายสร้างความเสื่อมเสีย จึงได้มีการจดสิทธิบัตรสินค้าที่เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI (G
ในสภาวะการชะลอตัวของเศรษฐกิจช่วงนี้ ผู้ประกอบการ โรงงานที่ปรับลดพนักงาน หรือปิดตัวลงถาวร หลายคนคงคิดแล้วว่า “ไม่มั่นคง” กับการดำเนินชีวิตแน่นอน คงต้องหาอาชีพเสริมทำควบคู่กับอาชีพหลักเป็นแน่แท้ เพื่อให้ผ่านพ้นวิกฤตินี้ไปได้ “สุขใดเล่า จะเท่าบ้านเรา”… คำนี้คงจะโผล่ขึ้นในหัวทันที ยิ่งคนที่ออกไปทำงานต่างจังหวัดด้วยแล้ว ยิ่งไม่ต้องพูดถึงว่าจะคิดถึงท้องถิ่น ที่เราเคยอยู่มามากขนาดไหน อย่าง คุณณัฐรียา จันทะเสน อาศัยอยู่หมู่ที่ 5 บ้านงามวงศ์วาน ตำบลท่าสวรรค์ อำเภอนาด้วง จังหวัดเลย ที่เธอหันมาเพาะเห็ดหูหนูขายเป็นอาชีพเสริม ควบคู่กับการทำสวนยางพารา ไร่อ้อย ฯลฯ ซึ่งก่อนหน้านี้สามีเธอได้ไปทำงานที่ต่างประเทศ ก่อนจะกลับมาช่วยกันดูแลโรงเห็ดด้วยกัน และยังชวนคนในชุมชนมาร่วมกันด้วย โดยยึดคำว่า “หากเราทำได้ ชุมชนต้องเดินไปกับเราได้” คุณณัฐรียา เล่าว่า การเพาะเห็ดหูหนู เราทำกันเป็นครอบครัว ทุกคนช่วยกัน และดึงคนในชุมชนมาร่วมทำกับเราด้วย ลองผิดลองถูกมาเยอะ แต่ไม่ล้มเลิกความตั้งใจ จนปัจจุบันถือได้ว่ารู้หัวใจสำคัญของการเพาะเห็ดชนิดนี้มากพอสมควร ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง อากาศ อุณหภูมิ โรคต่างๆ ที่เกิดกับเห็ด
งานแสดงเทคโนโลยีการผลิตสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มที่ครบวงจรที่สุดในประเทศไทย “GFT 2025” เตรียมยกระดับธุรกิจทุกขนาด ทุกอุตสาหกรรม อาทิ ธุรกิจเสื้อผ้า รองเท้า กระเป๋า ยานยนต์ อุปกรณ์การแพทย์ เฟอร์นิเจอร์ เกษตร ของแต่งบ้าน ฯลฯ ด้วยเทคโนโลยีการผลิตสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มยุคใหม่ พร้อมต้อนรับผู้ประกอบการกว่า 10,000 ราย ที่กำลังมองหาซัพพลายเออร์และโอกาสต่อยอดธุรกิจด้วยเทคโนโลยีและพันธมิตรใหม่ ๆ นางวราภรณ์ ธรรมจรีย์ กรรมการผู้จัดการ อาร์เอ็กซ์ เทรดเด็กซ์ (RX TRADEX) เปิดเผยว่า “อุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มไทยเป็นอุตสาหกรรมที่มีการพัฒนาตลอดเวลา แม้ว่าจะมีการย้ายฐานการผลิตไปยังประเทศเพื่อนบ้าน แต่ก็มีผู้ประกอบการรายใหม่ ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ขนาดกลางและขนาดย่อม เข้ามาเป็นผู้เล่นในอุตสาหกรรม และเข้ามาพร้อมความคิดสร้างสรรค์และดีไซน์ที่เพิ่มคุณค่าให้กับสินค้า ซึ่งการที่อุตสาหกรรมนี้จะพัฒนาต่อเนื่องได้นั้น ผู้ประกอบการควรต้องมีการปรับตัวและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยเทรนด์ที่จะขับเคลื่อนการพัฒนาของวงการได้แก่ Twin Transition หรือการเปลี่ยนแปลงทั้งในมิติของความยั่งยืนและสิ่งแวดล้อมและมิติด้านดิจิทั
วันจันทร์ที่ 14 กรกฎาคม 2568 รองศาสตราจารย์ ดร.ระพีพันธ์ แดงตันกี คณบดีวิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นประธานเปิดตัวโครงการร่วมมือทดสอบการใช้เทคโนโลยีฟิล์มคลุมดินที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพในการปลูกข้าวอินทรีย์แบบยั่งยืน โดยมี Dr.Prakash Murgeppa Bhuyar ผู้ช่วยคณบดีวิทยาลัยนานาชาติ กล่าวรายงาน ทั้งนี้ มี คณาจารย์คณะผลิตกรรมการเกษตร วิทยาลัยนานาชาติ, ผู้อำนวยการสถาบันบริการตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานผลิตภัณฑ์ และนักศึกษาเข้าร่วมการทดสอบ ณ แปลงนาสาธิตคณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่ สำหรับโครงการทดสอบในครั้งนี้ เป็นการต่อยอดจากความร่วมมือในการทำวิจัยร่วมระหว่างกรมการข้าวและบริษัท Dahe Technology Development (Nanjing) Co., Ltd และสถาบันวิทยาศาสตร์การเกษตรเจียงซู สาธารณรัฐประชาชนจีน เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา ในโครงการ “การใช้ฟิล์มชีวภาพ Polylatic acid (PLA) คลุมดินสำหรับการผลิตข้าวที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย” ซึ่งฟิล์มชีวภาพ Polylatic acid (PLA) ผลิตจากวัสดุเหลือทิ้งจากการเกษตร จากการทดสอบในประเทศจีน พบว่า ช่วยลดต้นทุนกำจัดวัชพืชได้กว่า 1,500 หยวนต่อ