ส้มโอขาวแตงกวา

ส้มโอขาวแตงกวา เป็นผลไม้เศรษฐกิจขึ้นชื่อของจังหวัดชัยนาท มีลักษณะเด่นประจำพันธุ์คือเนื้อสีขาวอมเหลือง เนื้อกุ้งใหญ่ รสชาติหวานฉ่ำ กรอบนอกนุ่มใน ทำให้เป็นที่นิยมของผู้บริโภคทั้งในและต่างประเทศ ซึ่งส้มโอขาวแตงกวาได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสินค้า GI (Geographical Indication) ของจังหวัดชัยนาท เป็นการรับรองว่าส้มโอขาวแตงกวาที่ผลิตในพื้นที่นี้มีคุณภาพและรสชาติเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว สำหรับการเลือกซื้อส้มโอขาวแตงกวาสำหรับผู้บริโภคทั่วไปนั้น ควรเลือกผลที่สุกจะมีเปลือกสีเหลืองอมเขียว ผิวเรียบ ไม่มีรอยช้ำ พร้อมทั้งสังเกตน้ำหนัก ดูจากผลที่หนักจะมีเนื้อแน่น พร้อมทั้งดมกลิ่นจากผลสุกจะมีกลิ่นหอมอ่อนๆ นับได้ว่าการปลูกส้มโอขาวแตงกวานั้น ได้สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในจังหวัดชัยนาท และยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวในพื้นที่อีกด้วย เพราะส้มโอขาวแตงกวาเป็นผลไม้คุณภาพที่มีรสชาติอร่อยและมีคุณค่าทางโภชนาการสูง วันนี้จะพามารู้จักกับ คุณอำนวย คุ้มชนะ เป็นเกษตรกรที่ปลูกส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวามาหลายทศวรรษ จะมาเรียนรู้เทคนิคการปลูกส้มโอสายพันธุ์นี้กันว่า สวนแห่งนี้มีการปลูกอย่างไรจึงทำให้ได้ทั้งผลผลิตและกิ่งพันธุ์ที่สามา

การเร่งฟื้นฟูการปลูกและผลิตส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพเพื่อให้เพียงพอกับความต้องการของผู้ที่ชื่นชอบ โดยเฉพาะการผลิตส้มโอขาวแตงกวาจีไอ หรือ GI (Geographical Individual) สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ที่เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างมนุษย์และธรรมชาติ ที่มีดิน ลม น้ำ หรืออากาศ มาเกี่ยวข้องกับการปลูกและผลิตให้ได้คุณภาพ ไม้ผลเศรษฐกิจสำคัญให้คงอยู่คู่กับจังหวัดชัยนาทไปยาวนาน คุณลุงธงชัย พลับจีน เกษตรกรผู้ปลูกส้มโอขาวแตงกวา เล่าให้ฟังว่า มุ่งมาทำการเกษตรผสมผสาน ปี 2540 ได้ปลูกส้มโอขาวแตงกวา แต่ต้องประสบกับภัยศัตรูพืช และภัยธรรมชาติทำให้เกิดความเสียหาย ในปี 2541 ได้ปลูกส้มโอขาวแตงกวาขึ้นมาใหม่ และซ่อมแซมในพื้นที่เดิม ได้มีการปฏิบัติดูแลบำรุงรักษา กระทั่งต้นส้มโอเจริญเติบโตดี เนื่องจากสภาพดินค่อนข้างแข็ง จึงได้ขุดหลุมปลูกกว้าง ยาว และลึก ด้านละ 1 หน้าจอบ ตากแดดทิ้งไว้ 7 วัน จากนั้นนำปุ๋ยคอกแห้งคลุกเคล้ากับดินบนใส่รองก้นหลุม นำต้นพันธุ์ลงปลูกเกลี่ยดินกลบรดน้ำให้พอชุ่ม จัดระยะปลูกระหว่างต้นและแถว 4×4 เมตร การดูแลบำรุงรักษา ต้นส้มโอที่ยังไม่ให้ผลผลิต ได้หว่านปุ๋ยคอกรอบทรงพุ่ม 2-3 ครั้งต่อปี เมื่อต้นส้มโออายุ 4 ปีข

ส้มโอขาวแตงกวา ไม้ผลเศรษฐกิจของจังหวัดชัยนาท ที่ปลูกมานานกว่า 100 ปี ปลายปี 2554 เกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ ทำให้พื้นที่ปลูกส้มโอขาวแตงกวาส่วนใหญ่เสียหาย สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท จึงได้ส่งเสริมให้เกษตรกรฟื้นฟูปลูกทดแทนในพื้นที่เดิมหรือพื้นที่ใหม่ ให้ผลิตด้วยระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP (Good Agricultural Practice) เพื่อให้ได้ส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพ แล้วทำให้เกษตรกรมีรายได้และมีคุณภาพชีวิตมั่นคง วันนี้จึงนำเรื่อง ส้มโอขาวแตงกวา ไม้ผลเศรษฐกิจเงินแสนของเกษตรกรที่ศิลาดาน มาบอกเล่าสู่กัน คุณมาโนช เทียนขาว เกษตรอำเภอมโนรมย์ เล่าให้ฟังว่า จุดเด่นของส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพคือ มีเนื้อกุ้งใหญ่ แห้ง สีน้ำผึ้งทอง นุ่มเนื้อ รสหวานซ่อนเปรี้ยว อร่อย เป็นไม้ผลเศรษฐกิจของจังหวัดชัยนาทที่ปลูกมานานกว่า 100 ปี เมื่อปี 2554 เกิดน้ำท่วมใหญ่ ทำให้พื้นที่ปลูกส้มโอขาวแตงกวาส่วนใหญ่เสียหายเกือบทั้งหมด สำนักงานเกษตรอำเภอมโนรมย์ สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท กับหลายหน่วยงานส่งเสริมให้เกษตรกรรวมกลุ่มปลูกส้มโอขาวแตงกวา ในรูปแบบ “แปลงใหญ่ส้มโอขาวแตงกวาตำบลศิลาดาน” เกษตรกรเข้าร่วม 107 ราย พื้นที่ 430 ไร่ วัตถุประสงค์เพื่อให้กลุ

ส้มโอขาวแตงกวา เป็นไม้ผลท้องถิ่นที่สำคัญทางด้านเศรษฐกิจของจังหวัดชัยนาท ขนาดผลกลมโตปานกลาง เนื้อกุ้งใหญ่สีขาวแห้ง หวานฉ่ำ รสอร่อย เป็นไม้ผลที่ปลูกสืบต่อกันมานานกว่า 100 ปี ถึงปัจจุบัน ในด้านการปลูกและผลิตมีการพัฒนาคุณภาพมาต่อเนื่อง กระทั่งได้ผลส้มโอขาวแตงกวาดีมีคุณภาพที่ผู้บริโภคต้องการ ทำให้เกษตรกรมีรายได้สู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่มั่นคง และการปลูกส้มโอขาวแตงกวาในสภาวะเศรษฐกิจฝืดเคืองจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจ วันนี้จึงนำเรื่อง ส้มโอขาวแตงกวา…ไม้ผลเศรษฐกิจคุณภาพเมืองชัยนาท มาบอกเล่าสู่กัน จังหวัดชัยนาทเป็นที่ราบลุ่มมีแม่น้ำไหลผ่าน ดินมีความอุดมสมบูรณ์ที่เอื้ออำนวยต่อการปลูกพืชได้คุณภาพ โดยเฉพาะส้มโอขาวแตงกวาที่มีการปลูกมานานกว่า 100 ปี มีต้นแม่พันธุ์ต้นแรกอยู่ที่อำเภอมโนรมย์ มีการปลูกและพัฒนาคุณภาพมาต่อเนื่อง ทำให้ได้ผลส้มโอดีมีคุณภาพ มีเนื้อกุ้งใหญ่ขาว หวานฉ่ำ รสชาติอร่อยไม่แพ้ใคร เป็นหนึ่งไม้ผลที่สร้างชื่อให้กับจังหวัดชัยนาท ที่นี่ปลูกไม้ผลเป็นหลัก ได้แก่ มะม่วง กล้วยน้ำว้า ส้มเขียวหวาน มะนาว ส้มโอขาวแตงกวา มะละกอ พุทรา กระท้อน มะกรูด และมะปรางหวาน จำนวน 10 ชนิด รวมพื้นที่ 12,89

ส้มโอในประเทศไทยมีทุกรายภาคแล้ว สมัยก่อนมีเฉพาะภาคตะวันตก ได้แก่ นครชัยศรี พันธุ์ขาวน้ำผึ้ง และทองดี สมุทรสงคราม มีพันธุ์ผลใหญ่ ชื่อขาวใหญ่ ภาคตะวันออก ปลูกมากสุดที่ปราจีนบุรี พันธุ์ขาวน้ำผึ้ง ภาคเหนือตอนล่าง ที่จังหวัดพิจิตร ปลูกพันธุ์ท่าข่อย ภาคเหนือ เชียงราย ปลูกมากที่อำเภอเวียงแก่น พันธุ์ทองดี และขาวน้ำผึ้ง ภาคใต้ เป็นพันธุ์ที่มาทีหลังและดังกว่า มีราคาแพง ได้แก่ ส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม ที่มีกุ้งเนื้อแดง หวาน สมราคา แพงกว่าส้มโอพันธุ์ที่กล่าวมาทั้งหมด เหลือภาคกลางเท่านั้นที่จะกล่าวถึง ก็คือจังหวัดชัยนาท แห่งเขื่อนลุ่มน้ำเจ้าพระยา ที่ปลูกพันธุ์ขาวแตงกวา ส้มโอพันธุ์นี้ประชาสัมพันธ์ดี มีงานเทศกาลส้มโอขาวแตงกวาทุกปีจะมีงานประกวดส้มโอและงานรื่นเริง เรียกว่าเรียกเสียงลูกค้าจังหวัดใกล้เคียงมาซื้อส้มโอพันธุ์ดังกล่าวที่มาอุดหนุนหนาแน่นกันทุกปี เพราะพันธุ์ขาวแตงกวา เนื้อกุ้งสีน้ำผึ้ง คล้ายกับพันธุ์ขาวน้ำผึ้งของนครชัยศรี แต่ผลโตกว่า ขายชั่งน้ำหนักเป็นกิโลกรัม ลูกค้าชอบใจ ยุติธรรมดีกว่าขายเป็นผล เพราะคนขายโก่งราคา เอาใจชอบได้ จะว่าไปแล้ว ชัยนาทเป็นจังหวัดเล็ก และไม่ใช่ทางผ่านเหมือนหลายๆ จังหวัด ส

ขาวแตงกวา ส้มโอคุณภาพ เป็นไม้ผลเศรษฐกิจสำคัญหนึ่งเดียวของไทยที่จังหวัดชัยนาท มีลักษณะเนื้อกุ้งใหญ่ สีขาวแห้ง รสหวานฉ่ำ อร่อย จึงเป็นที่นิยมบริโภคของทั้งชาวไทยและเทศ ส้มโอขาวแตงกวาปลูกง่าย โตไว ให้ผลผลิตดก เหมาะที่จะเป็นหนึ่งพืชทางเลือกในอาชีพเพื่อเสริมสร้างรายได้ให้ครอบครัวมีคุณภาพชีวิตที่มั่นคง คุณชมพูนุช หน่อทอง นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท เล่าให้ฟังว่า จังหวัดชัยนาท มีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่ม ดินอุดมสมบูรณ์ มีแหล่งน้ำใช้ตลอดปี ในทุกพื้นที่จึงปลูกพืชได้คุณภาพหลายชนิด ทั้งไม้ดอก พืชผัก พืชไร่ หรือไม้ผล สำหรับพื้นที่การปลูกไม้ผลในจังหวัดชัยนาท ปี 2557/58 ที่ปลูกได้คุณภาพดี มี 10 ชนิด ได้แก่ มะม่วง กล้วยน้ำว้า มะนาว มะกรูด มะละกอ พุทรา มะปรางหวาน กระท้อน ส้มเขียวหวาน และส้มโอขาวแตงกวา รวมพื้นที่ปลูก 12,891 ไร่ และพื้นที่ที่ให้ผลผลิตและเก็บเกี่ยวได้แล้ว 3,615 ไร่ ส่วนการปลูกส้มโอขาวแตงกวา มีพื้นที่ปลูก 1,191 ไร่ ที่เก็บเกี่ยวผลผลิตได้แล้ว 358 ไร่ ได้ผลผลิต 950,200 กิโลกรัม หรือได้ผลผลิตเฉลี่ย 1,327 กิโลกรัม ต่อไร่ ขายส่ง 35-50 บาท ต่อกิโลกรัม และผลส้มโอ

ชัยนาท เป็นอีกหนึ่งจังหวัดที่สามารถทำการเกษตรได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นพืชไร่ เช่น อ้อย นาข้าว รวมทั้งมีการทำสวนไม้ผลที่เป็นเศรษฐกิจสำคัญของจังหวัดอีกด้วย คือ ส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวา ซึ่งมีลักษณะพิเศษคือ ผลกลม ผิวเรียบ เปลือกบาง รสหวานอมเปรี้ยวนิดๆ ไม่มีรสขม จึงทำให้ผลผลิตเป็นที่ต้องการของตลาด สามารถสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในจังหวัดชัยนาทไม่น้อยเลยทีเดียว คุณอำนวย คุ้มชนะ อยู่บ้านเลขที่ 6 หมู่ที่ 8 ตำบลหาดท่าเสา อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท เป็นเกษตรกรที่ปลูกส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวามาหลายทศวรรษ หรือเรียกง่ายๆ ว่า เป็นผู้คร่ำหวอดในการปลูกส้มโอสายพันธุ์นี้ก็ว่าได้ ซึ่งที่สวนของเขาขายทั้งผลผลิตและกิ่งพันธุ์ที่สามารถสร้างรายได้ให้กับเขาได้เป็นอย่างดี ปลูกส้มโอขวาแตงกวา มากว่า 30 ปี คุณอำนวย เล่าให้ฟังว่า เริ่มปลูกสมโอ้มาตั้งแต่ปี 2529 โดยสมัยก่อนที่จะเริ่มมาทำสวนส้มโอได้ทำนามาก่อน ซึ่งเห็นจากราคาข้าวที่ขายได้ในแต่ละปียังไม่ได้ราคาดีเท่าที่ควร ได้เกิดแนวคิดที่อยากจะปรับเปลี่ยนทำเกษตรอย่างอื่น จึงได้เริ่มมาทำสวนในเวลาต่อมา โดยค่อยๆ ปรับจากพื้นที่นาบางส่วนมาแบ่งเป็นพื้นที่ทำสวนสลับกับปลูกพืชแซมอื่นๆ ตามไป

ส้มโอขาวแตงกวา เป็นไม้ผลท้องถิ่นที่สำคัญทางด้านเศรษฐกิจของจังหวัดชัยนาท ปลูกสืบต่อกันมานานกว่า 100 ปี มีต้นแม่พันธุ์ต้นแรกอยู่ที่อำเภอมโนรมย์ มีการปลูกและพัฒนาคุณภาพมาต่อเนื่อง ทำให้ได้ผลส้มโอดีมีคุณภาพ ขนาดผลกลมโตปานกลาง เนื้อกุ้งใหญ่สีขาวแห้ง หวานฉ่ำ รสอร่อย รสชาติอร่อยไม่แพ้ใคร เป็นหนึ่งไม้ผลที่สร้างชื่อให้กับจังหวัดชัยนาท แหล่งที่มา : คุณทวาย มั่นอ่วม ตำบลมะขามเฒ่า อำเภอวัดสิงห์ จังหวัดชัยนาท โทรศัพท์ 088-427-9683

ตัวอย่างเกษตรกรที่ปลูกส้มโอขาวแตงกวา ที่โพธิ์ประทับช้าง ทำรายได้ต่อปีนับล้านบาท ในพื้นที่ปลูก 45 ไร่ คุณสมเจต ซิ้มประดิษฐ์ บ้านเลขที่ 225/3 หมู่ที่ 9 ตำบลโพธิ์ประทับช้าง อำเภอโพธิ์ประทับช้าง จังหวัดพิจิตร โทรศัพท์ (081) 740-0010 สวนส้มโอทุกสวน ต้องมีระบบน้ำทั้งหมด สมัยก่อน เมื่อ 20 ปีที่แล้วระบบน้ำในสวนส้มโอ เป็นของแปลกใหม่มาก เพราะก่อนหน้านี้การนำระบบน้ำมาใช้ในสวนส้มโอไม่มีเลย แต่เมื่อทำสวนส้มโอเชิงพาณิชย์ เรื่องของน้ำและระบบการให้น้ำนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างมาก น้ำจะช่วยเรื่องไม่ให้ต้นส้มโอขาดน้ำในช่วงหน้าแล้ง ต้นส้มโอจะแสดงอาการเหี่ยวชัดเจนมาก ไม่ได้ทนแล้งมากเหมือนพวกมะม่วงอย่างที่บางคนเข้าใจ ยกตัวอย่าง จากการสังเกต ส้มโอที่แสดงอาการขาดน้ำได้เร็วที่สุดจากมากไปหาน้อยคือ ส้มโอท่าข่อย รองลงมาก็ส้มโอขาวแตงกวา ทนแล้งได้ดีที่สุดก็เป็นส้มโอทองดี คุณสมเจต อธิบาย น้ำยังเป็นตัวควบคุมที่นำมาใช้ในการเปิดตาดอกส้มโอหลังจากการอดน้ำ น้ำมาช่วยในการเลี้ยงผลส้มโอ ช่วยเรื่องการขยายผล ทำให้น้ำหนักผลดี ระยะปลูกที่เหมาะสมสำหรับส้มโอ คุณสมเจต เล่าว่า เรื่องของระยะปลูกส้มโอก็คงแล้วแต่ชาวสวนและการจัดการของแต่

ส้มโอ เป็นไม้ผลที่สำคัญทางเศรษฐกิจและมีศักยภาพสูงในการส่งออกไปตลาดต่างประเทศ ตลาดต่างประเทศที่สำคัญของส้มโอไทย ได้แก่ ฮ่องกง แคนาดา และสิงคโปร์ โดยประเทศคู่แข่งของไทยคือ  จีน อิสราเอล และเวียดนาม พันธุ์ส้มโอที่นิยมรับประทานมากทั้งในประเทศจีน ฮ่องกง สิงคโปร์ และหลายประเทศในสหภาพยุโรป คือ ทองดี ขาวน้ำผึ้ง ขาวแตงกวา ซึ่งอย่างจังหวัดพิจิตร มีการปลูกส้มโอกันอย่างแพร่หลายและเป็นไม้ผลเศรษฐกิจอีกชนิดหนึ่งของจังหวัดพิจิตร แต่บางท่านไม่ทราบว่า จังหวัดพิจิตรเป็นแหล่งปลูกส้มโอทองดี ขาวน้ำผึ้ง ขาวแตงกวา ส่งออกเป็นจำนวนมากในแต่ละปีทีเดียว ส้มโอพันธุ์ขาวน้ำผึ้งและพันธุ์ทองดีของจังหวัดพิจิตร จัดเป็นผลไม้ที่มีศักยภาพในการส่งออกมากในตอนนี้ ดูได้จากราคาขายผลผลิตในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา เป็นที่น่าพอใจถึงแม้ว่าจะเป็นไม้ผลที่จะต้องใช้เวลาในการปลูกอย่างน้อย 4 ปี ถึงจะให้ผลผลิตในเชิงพาณิชย์ได้ แต่มีความยั่งยืนทางด้านการตลาดกว่าไม้ผลอีกหลายชนิด ปัจจุบันมีการขยายพื้นที่ปลูกส้มโอจากสภาพการปลูกในที่ลุ่มยกร่องน้ำ ปลูกในเขตพื้นที่ภาคกลางมาปลูกในสภาพไร่ปลูกในที่ดอนกันมากขึ้น และในธรรมชาติต้นส้มโอจะให้ผลผลิตได้ 2 รุ่น ต่