โคก หนอง นา โมเดล
สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่รักและคิดถึงทุกท่าน หนึ่งเดือนเราได้พบกันหนึ่งครั้ง พร้อมกับหลากหลายเรื่องราวที่ผมได้ไปพบมา และนำมาบอกเล่าสู่กัน ประเด็นหลักก็เกี่ยวกับข่าวคราวชาวเกษตรของเรานั่นเอง จำได้ไหมครับ ก่อนนั้นผมเคยเอ่ยถึงคาถาหัวใจเกษตรกรไว้นั่นคือ ปลูกได้ ขายเป็น เน้นสตอรี่ มีดีที่แปรรูป แต่วันนี้ขอฉีกแนวไปเล็กน้อย เพราะเป็นเรื่องราวของการปรับ ปลูก ประยุกต์ และเปลี่ยนแปลง โดยใช้หลักปฏิบัติตามแนว โคก หนอง นา โมเดล และที่เพิ่มเข้ามาก็คือ บวร (บ้าน วัด โรงเรียน) ในการทำกิจกรรมครั้งนี้ ผมได้รับการประสานงานจากมิตรสหายเพื่อชักชวนไปทำกิจกรรมปลูกป่าครั้งนี้ เริ่มจาก พระครูนาคดิตถ์วรรักษ์ (หลวงพ่อหนึ่ง อุปคุตโต) โทร. 089-241-6462 เจ้าอาวาสวัดท่าโขลง ตำบลเขาสมอคอน อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี ท่านมีที่อยู่แปลงหนึ่ง ประมาณ 10 ไร่ ตอนแรกอยากสร้างโรงเรียน แต่มาเจอวิกฤตช่วงโควิดทำให้ต้องยกเลิกโครงการไป และตั้งใจว่าจะสร้าง โคก หนอง นา สวนป่ากลางทุ่ง สถานปฏิบัติธรรมสวนป่ากลางทุ่ง แปลงที่ดินตั้งอยู่ที่ 111/1 หมู่ที่ 7 ตำบลบ้านชี อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี เป็นพื้นที่อยู่กลางทุ่งนา เหมาะสมที่จะสร้างเป็น
เมื่อเร็วๆ นี้ การยางแห่งประเทศไทย (กยท.) โดย ศูนย์วิจัยยางหนองคาย สถาบันวิจัยยาง จัดพิธีเปิดโครงการ “ขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการใช้ประโยชน์พื้นที่อย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยการจัดทำแปลงต้นแบบโคก หนอง นา โมเดลสำหรับเกษตรชาวสวนยาง ของศูนย์วิจัยยางหนองคาย สถาบันวิจัยยาง การยางแห่งประเทศไทย” หวังสร้างต้นแบบการทำสวนยาง โคก หนอง นา โมเดล ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน โดยมี นายมนต์สิทธิ์ ไพศาลธนวัฒน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดหนองคาย เป็นประธานในพิธี ณ ศูนย์วิจัยยางหนองคาย จังหวัดหนองคาย นายเกษตร แนบสนิท ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยยางหนองคาย สถาบันวิจัยยาง กล่าวถึงที่มาและความสำคัญของโครงการนี้ว่า เพื่อเป็นการสร้างแบบจำลองการใช้ประโยชน์ในพื้นที่สวนยางพาราอย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยบริหารจัดการน้ำ และพัฒนาต่อยอดเป็นหลักสูตรฝึกอบรมให้กับพี่น้องเกษตรกรชาวสวนยางและเจ้าหน้าที่ได้เข้ามาเรียนรู้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งการให้ความสำคัญกับการบริหารจัดการน้ำในแปลงอย่างเป็นระบบ ควบคู่การทำการเกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่ โดยเน้นการสร้างแหล่งน้ำสาหรับเก็บกักน้ำฝนที่ตกในพื้นที่ให้สอดคล้องกับกิจกรรมทางการเกษตร
ด้วยสภาวะการระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้หลายๆ ประเทศทั่วโลกต่างได้รับผลกระทบกันถ้วนหน้า ไม่เว้นแต่ประเทศมหาอำนาจยังใหญ่ยังสั่นคอน ประเทศไทยเป็นหนึ่งประเทศที่กำลังเผชิญกับการระบาดของโรคโควิด-19 ซึ่งส่งผลกระทบไปในหลายๆ ด้าน รัฐบาลต้องแก้ไขปัญหาอย่างเร่งด่วนทั้งเรื่องวัคซีนและเรื่องปากท้องของประชาชน โดยกรมการพัฒนาชุมชนได้ผุด โครงการ “โคก หนอง นา โมเดล” จึงนับว่าเป็นอีกหนึ่งทางรอดที่พลิกวิกฤตเป็นโอกาส !! สร้างความมั่นคงทางด้านอาหาร ยุค โควิด-19 ในปัจจุบัน คุณนวลสรี กองน้อย เป็นอีกหนึ่งคนที่สมัครเข้าร่วมโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ในพื้นอำเภอแกดำ จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 1 ไร่ โดยที่ให้สามี และบุตรชาย คือ คุณหนุ่ย-คุณประมวน กองน้อย เป็นผู้ดูแลบริหารจัดการพื้นที่ที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิดประโยชน์ได้มากที่สุด ภายใต้ชื่อ “ไร่สลิลทิพย์” คุณประมวน กองน้อย เจ้าของไร่สลิลทิพย์ กล่าวว่า อดีตเคยเป็นนักสื่อสารมวลชนมาก่อน ทำงานในสายข่าวกับหลายองค์กรทั้งภาครัฐและเอกชน เก็บสะสมความรู้ประสบการณ์มาบ้าง…เมื่อวงการสื่อสารมวลชนเข้าสู่ยุคดิจิตอ
นายเกียรติศักดิ์ ตรงศิริ ผู้ว่าราชการจังหวัดมหาสารคาม พร้อมด้วย นางพรศรี ตรงศิริ นายกเหล่ากาชาดจังหวัดมหาสารคาม และหัวหน้าส่วนราชการ ได้แก่ นายพงษ์ศักดิ์ คณะมะ พัฒนาการจังหวัดมหาสารคาม นางไคริกา ศิรประภาเดโช ประชาสัมพันธ์จังหวัดมหาสารคาม และ นางสาวทองย้อย แก้วคำไสย์ หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการผลิต สำนักงานเกษตรจังหวัดมหาสารคาม ร่วมลงพื้นที่ติดตามเยี่ยมเยียนให้กำลังใจในการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” แปลงของ นางนวลศรี กองน้อย บ้านเสือกินวัว หมู่ที่ 3 ตำบลมิตรภาพ อำเภอแกดำ จังหวัดมหาสารคาม ซึ่งเป็นแปลงที่ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 จากการประกวดครัวเรือนต้นแบบ โคก หนอง นา พัฒนาชุมชน จังหวัดมหาสารคามที่ผ่านมา โดยมี นายศฎายุช ไชยะลาด นายอำเภอแกดำ พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอแกดำ และเครือข่ายโคกหนองนา อำเภอแกดำ ร่วมให้การต้อนรับ นายศฎายุช ไชยะลาด นายอำเภอแกดำ ได้รายงานถึงการดำเนินงานขับเคลื่อนโครงการของอำเภอแกดำ ซึ่งในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ได้รับการจัดสรรงบประมาณตามโครงการพัฒนาพื้นที่ต้น
“การที่ประชาชนเปิดใจยอมรับเอาเรื่องนี้เข้าไปพิจารณา แล้วเกิดเป็นความเชื่อมั่นว่าโครงการนี้จะเป็นเครื่องมือช่วยพัฒนาชีวิตได้อย่างยั่งยืน ไม่เพียงแค่เรื่องเศรษฐกิจอย่างเดียว แต่ยังช่วยทำให้เกิดสังคมแห่งความรักใคร่ สามัคคี ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ช่วยทำให้สิ่งแวดล้อมในพื้นที่มีสภาวะที่ดีขึ้น ธรรมชาติสวยงาม ก่อให้เกิดความสุข” นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ ปลัดกระทรวงมหาดไทย กล่าวตอนหนึ่งใน Live Streaming งานสัมมนา “ทางรอดเกษตรกรยุคโควิด” หัวข้อ “การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ โคก หนอง นา โมเดล” ทางรอดพลิกฟื้นเศรษฐกิจและสังคม กรณี โคก หนอง นา ถือเป็นตัวอย่างชุมชนต้นแบบ – เกษตรกรต้นแบบ ได้เป็นอย่างดีในการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ โดยกรมการพัฒนาชุมชน ได้ดำเนินการทั้งในส่วนที่เป็นภารกิจและงบประมาณของกรมการพัฒนาชุมชน และได้รับงบประมาณเพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคม ตามบัญชีท้าย พ.ร.ก. ให้อำนาจกระทรวงการคลัง กู้เงินเพื่อแก้ไขปัญหา เยียวยา และฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 โดยยึดแนวทางการพัฒนา “คน” พัฒนา “พื้นที่” ภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเ
โครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา” พช. เพื่อตอบสนองวิสัยทัศน์ ของกรมการพัฒนาชุมชนที่มุ่งหวังว่า จะช่วยทำให้พี่น้องประชาชน มีเศรษฐกิจฐานรากที่มั่นคง ชุมชนพึ่งพาตนเองได้ ตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ในปี 2565 ซึ่งงานพัฒนาชุมชน ถือได้ว่าเป็นประโยชน์กับพี่น้องประชาชน มีความสำคัญต่อการอยู่รอดของประเทศชาติ โดยเฉพาะการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา” จะเป็นหนทางหนึ่ง ที่จะทำให้กรมการพัฒนาชุมชน เดินไปถึงจุดมุ่งหมายที่ได้วางไว้ นำไปสู่สังคมอุดมคติ ร่วมกันได้อย่างประสบผลสำเร็จ จากการน้อมนำเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่มาประยุกต์สู่ โคก หนอง นา กรมการพัฒนาชุมชน
บนเนื้อที่ 11 ไร่ ภายในหน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ (นสร.) ตำบลแสมสาร อำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี ได้จัดสรรพื้นที่จัดทำเป็นศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ตามปณิธาน ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรัชกาลที่ 9 เมื่อ 2 ปีที่แล้ว ปัจจุบันได้ผสมผสานกับโครงการ โคก หนอง นา โมเดล ในการทำเป็น “ศูนย์เรียนรู้เกษตรอินทรีย์วิถีไทย” เพื่อเปิดกว้างให้นักเรียน นิสิตนักศึกษา และประชาชนทั่วไปได้เข้ามาศึกษาหาความรู้ เพื่อนำไปต่อยอดใช้ดำรงชีวิตแบบพอเพียงตามปณิธานในหลวงรัชกาลที่ 9 ทั้งนี้ นาวาตรี ทองสุข ถาวงษ์กลาง รองประธานศูนย์เรียนรู้เกษตรอินทรีย์วิถีไทย และ พันจ่าเอก ทัศ นิลบุตร ผู้ดูแลชุดผู้ปฏิบัติฯ รับผิดชอบศูนย์เรียนรู้เกษตรอินทรีย์วิถีไทยได้พาสื่อมวลชนชมพื้นที่บริเวณโดยรอบศูนย์พร้อมอธิบายในทุกขั้นตอนตั้งแต่เริ่มลงมือปลูกพืชผักต่างๆ กรรมวิธี เทคนิคในการปรุงดินจนถึงนำไปจำหน่ายสร้างรายได้ นาวาตรี ทองสุข อธิบายว่า หลักการของเราคือ ผู้บัญชาการหน่วยสงครามพิเศษทางเรือ ให้การสนับสนุนเต็ที่ดินโดยได้รับนโยบายจากกองทัพเรือ ในการน้อมนำเอาแนวความคิดปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง อันเป็นศาสตร์ความรู้ ความพัฒนา ที่ยั่งยืนของ
คุณกันตภณ สนอุทา นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ ที่ปรึกษาโคก หนอง นา โมเดล ได้รับมอบหมายจาก คุณวิชัย ฤทธิหาร พัฒนาการอำเภอเมืองกาฬสินธุ์ และ คุณอุทัย สิงห์ทอง พัฒนาการจังหวัดกาฬสินธุ์ ทำการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” คุณรัศมี ภูผาสุข อยู่บ้านเลขที่ 176 หมู่ที่ 6 บ้านเริงนาแก ตำบลไผ่ อำเภอเมืองกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ โทร. (081) 059-3555 พัฒนาต้นแบบการเรียนรู้การน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงประยุกต์สู่การปฏิบัติในรูปแบบโคก หนอง นา โมเดล เป็นศูนย์เรียนรู้ชุมชนต้นแบบ ระดับตำบลและครัวเรือน สู่การพัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่นชุมชนผ่านการสร้างรายได้ ให้แก่กลุ่มที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 คุณรัศมี เล่าให้ฟังว่า ตนเองเป็นเกษตรกรโดยสายเลือด ได้รับการพัฒนาจากกรมส่งเสริมการเกษตร กรมปศุสัตว์ กรมประมง ด้านการผลิตทางการเกษตร กรมการพัฒนาชุมชน นำสู่การแปรรูป การตลาด พื้นฐานชีวิตคือมีความขยัน อดทน ใฝ่เรียนรู้ มีการบันทึกและจดจำ เอื้ออาทรต่อชุมชน กิจกรรมทางการเกษตรจากพื้นที่ 20 ไร่ มีข้าว พืช วัว 10 ต
กศน. จังหวัดปัตตานี มีฐานการเรียนรู้เกี่ยวกับศาสตร์พระราชาของรัชกาลที่ 9 สืบสานพระราชปณิธานเพื่อนำศาสตร์พระราชาไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยได้รับการสนับสนุนวิทยากรจากมูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติ คือ นายอิทธิเดช รัตนะ และ จ.ส.อ.กิตติพงศ์ แก้วจัตุรัส มาถ่ายทอดความรู้ แนวคิด หลักการสำคัญในการทำเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล แก่บุคลากร ครู กศน. นักศึกษา กศน. เพื่อขยายผลการเรียนรู้ ต่อยอด และพัฒนาพื้นที่เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ในอนาคต นายอุดร สิทธิพาที ผู้อำนวยการสำนักงาน กศน. จังหวัดปัตตานี กล่าวว่า ในปี 2564 สำนักงาน กศน. ปัตตานี มีนโยบายสืบสานพระราชปณิธาน ในหลวงรัชกาลที่ 9 เศรษฐกิจพอเพียง เกษตรทฤษฎีใหม่ หรือ โคก หนอง นา โมเดล เกษตรผสมผสาน เกษตรทฤษฎีใหม่ กับ ภูมิปัญญาชาวบ้าน เรามีความพร้อมในการดำเนินงาน มอบหมายให้ กศน. อำเภอเมืองปัตตานี ประสานวิทยากรและภาคีเครือข่าย ออกแบบ จัดการพื้นที่ให้เป็นโคก หนอง นา โมเดล คาดหวังเพื่อแหล่งเรียนรู้สำหรับบุคลากรภายใน คณะครู อาจารย์ นักศึกษา กศน. และประชาชนทั่วไป เข้ามาศึกษา เรียนรู้ ดูงาน ขยายผลในระดับครอบครัว พื้นที่ ตำบล สามารถนำความรู้กลับไปใช้ในชีวิตป
บริษัท อีสท์ เวสท์ ซีด จำกัด บริษัทเมล็ดพันธุ์อันดับหนึ่งของประเทศไทย ได้รับรางวัลองค์กรต้นแบบ น้อมนำแนวทางพระราชดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สู่แผนปฏิบัติการ 90 วัน ปลูกผักสวนครัว เพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหาร จาก พลเอกอนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย โดยมี คุณวิชัย เหล่าเจริญพรกุล ผู้จัดการทั่วไป เป็นตัวแทนบริษัทฯ รับมอบรางวัลเชิดชูเกียรตินี้ ในการประชุมเชิงปฏิบัติการสร้างความเข้าใจในการขับเคลื่อนการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ณ ห้องคอนเวนชั่น โรงแรมรามาการ์เด้น กรุงเทพมหานคร “เนื่องจากเราเป็นบริษัทที่ให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรรายย่อยและประชาชนทั่วไป จากสถานการณ์ การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ผ่านมา อีสท์ เวสท์ ซีดฯ ได้ร่วมมือกับกรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ในโครงการปลูกพืชผักสวนครัวรั้วกินได้ทุกครัวเรือนภายใน 90 วัน สร้างความมั่นคงด้านอาหาร ต้านภัยโควิด-19 เราได้มอบเมล็ดพันธุ์ผักสวนครัวคุณภาพจำนวน 45,6000 ซอง ช่วยเหลือประชาชนทั้ง 76 จังหวัดทั่วประเทศ ซึ่งเ