สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่รักและคิดถึงทุกท่าน ในช่วงที่ลมร้อนพัดผ่านผิวกาย อดมิได้ที่จะส่งผลให้เกิดปฏิกิริยาขนลุกซู่ ด้วยกระอายไอร้อนจากแสงแดดที่แผดกล้า หันไปมองต้นไม้ก็หดหู่ใจยิ่งนัก ใบเหี่ยวหรุบรู่ ครั้นจะหาน้ำมารดก็อาจเป็นภาระที่หนักหนา ด้วยว่าน้ำในแหล่งน้ำตามธรรมชาติก็ลดน้อยลง จะเข้าโครงการปลูกพืชดูจะเป็นการยากไปเสียทุกอย่าง
ปัจจัยหลายๆ ปัจจัยที่ส่งผลต่อการปลูกพืช ขยายพันธุ์พืช กระทั่งการให้ผลผลิตจากพืชนั้นๆ นอกจากดิน น้ำ ปุ๋ย แสงแดดที่พอเหมาะแล้ว สภาพอากาศก็ส่งผลอย่างหนัก ดูง่ายๆ มะละกอในช่วงนี้ดอกร่วง ติดผลน้อย หรือแทบไม่ติดผล ส่อเค้าว่าในช่วงเดือนกรกฎาคม-สิงหาคมของปีนี้ มะละกอผลสุกอาจราคาแพงกว่าทุกปี
ในวงการไม้ดอก ดาวเรืองก็เป็นอีกหนึ่งชนิดที่มีการปลูกเพื่อการค้า ที่สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรพอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้โดยไม่ขัดสนนัก กิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องตั้งแต่ผู้จำหน่ายเมล็ดพันธุ์ ผู้จำหน่ายปุ๋ย ผู้จำหน่ายยารักษาโรค ไปจนถึงพ่อค้าแม่ค้าขายดอกไม้สด ขายพวงมาลัยในงานพิธีต่างๆ กระทั่งในการหาเสียงของผู้สมัคร สส. ที่ผ่านมา หรือในงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกที่กำลังจะมาถึง ด้วยชื่อของดาวเรือง ที่มีเสียงพ้องกับความรุ่งเรือง และเป็นไม้ดอกสีเหลืองสำหรับผู้ที่เกิดวันจันทร์อีกด้วย
ปัจจุบัน เมล็ดพันธุ์ดาวเรืองถูกพัฒนาขึ้นให้ดอกมีสีเหลืองหลายเฉด เช่น เหลืองทอง เหลืองอมแดง และพัฒนามาเพื่อการปลูกในช่วงฤดูกาลก็ต่างกัน หน้าแล้งก็สายพันธุ์หนึ่ง หน้าฝนก็สายพันธุ์หนึ่ง หน้าหนาวก็อีกสายพันธุ์หนึ่ง หรือกระทั่งการปลูกลงดินก็สายพันธุ์หนึ่ง ปลูกเป็นไม้กระถางหรือไม้ในถุงดำก็อีกสายพันธุ์หนึ่ง ที่สำคัญก็คือเมล็ดพันธุ์มีราคาค่อนข้างสูงและไม่สามารถเก็บเมล็ดไปปลูกต่อได้ ทำให้ต้นทุนในการปลูกแต่ละรอบจะต้องมีค่าเมล็ดพันธุ์อยู่เสมอ
ผมได้นัดพบกับ พี่วโรชา จันทโชติ เจ้าของสวนและสายพันธุ์มะนาวแป้นวโรชาอันโด่งดังแห่ง อำเภอวิเศษชัยชาญ จังหวัดอ่างทองนั่นเอง ก่อนนั้นพี่วโรชาก็คลุกคลีอยู่กับมะนาวเป็นหลัก วันๆ ทั้งตอนกิ่ง ชำกิ่ง ปลูก ดูแล และเปิดอบรมให้ผู้ที่สนใจเข้ามาไม่ขาดสาย แต่ยังมีอีกหนึ่งอาชีพที่เคยทำจนสอนลูกศิษย์ไปได้มากมาย นั่นก็คือการทำไม้ถุง ทั้งไม้ดอกและไม้สวนครัว และดาวเรืองก็เป็นศาสตร์วิชาการเกษตรที่หารายได้พิเศษอยู่เสมอ
“ไม้พวกนี้ทำเงินให้เราไว ต้นทุนไม่มากนัก และเป็นสินค้าที่ใช้แล้วหมดไป เราสามารถทำมาขายได้ทั้งปี”
“ยังไงครับพี่”
“ก็ดูดาวเรืองนี่แหละ คนซื้อไปตอนดอกตูมๆ ให้ไปบานที่บ้านหรือจุดตั้งโชว์ รดน้ำบ้าง ใส่ปุ๋ยบ้าง แต่ด้วยขนาดพื้นที่อันจำกัด รากไม้แน่นถุงหมดแล้ว เขาให้ดอกหมดก็ทิ้งต้น คนก็หาซื้อใหม่มาทดแทน เป็นแบบนี้ตลอด”
ดาวเรืองสายพันธุ์ที่พี่วโรชาปลูกก็เป็นสีเหลืองทอง ทรงดอกซ้อนเป็นพุ่มสวยงาม มีอายุตั้งแต่เริ่มเพาะเมล็ดจนถึงให้ดอกอยู่ที่ 70 วัน เริ่มจากการเพาะเมล็ดในถาดเพาะด้วยวัสดุพีทมอสส์ รดน้ำพอชุ่ม ปักเมล็ดลงไปตามหลุมเพาะ จากนั้นนำกระดาษหนังสือพิมพ์มาปิดหน้า ใช้สเปรย์พ่นน้ำให้ชุ่มกระดาษอีกครั้ง เก็บไว้ในที่ร่มประมาณ 3 วัน ก็เริ่มงอก เปิดกระดาษได้ ในช่วงนี้ก็จะให้ปุ๋ยด้วยการพ่นโชยเบาๆ ด้วยสูตรเสมอ 16-16-16 และรดน้ำซ้ำ เมื่ออายุครบ 20 วัน หรือต้นมีขนาดความสูงไม่ต่ำกว่า 10 เซนติเมตร แล้วก็เด็ดยอดเอาไปชำต่อไป
การเด็ดยอดชำ เป็นการขยายพันธุ์โดยไม่ใช้เมล็ด โดยเราจะเลือกยอดจากต้นแม่ที่มีความยาวไม่น้อยกว่า 2 นิ้ว และมีใบเลี้ยงตั้งแต่ 2 ใบขึ้นไป เด็ดให้ขาดในครั้งเดียวยอดจะได้ไม่ช้ำ หรือหากเรายังมือใหม่ก็แนะนำให้ใช้มีดคมๆ ตัดไปก่อน จากนั้นนำไปปักชำในถาดชำที่ใช้วัสดุพีทมอส ปักชำไว้ในร่มไม่ให้ถูกแสงแดด วันแรกที่ปักชำให้เราใช้ยาฆ่าเชื้อราสเปรย์ที่โคนต้น เพื่อป้องกันเชื้อโรคที่จะติดมาในช่วงที่เราเด็ดหรือตัดออกมาจากต้นแม่ ซึ่งวิธีนี้ยังใช้ได้กับการขยายพันธุ์มะเขือเทศ พริก มะเขือ โหระพา ได้อีกด้วย เรียกว่าเมล็ดเดียวสามารถขยายพันธุ์ต่อไปได้อีกมากมาย ที่สำคัญคือประหยัดต้นทุนค่าเมล็ดและประหยัดเวลา โดยต้นใหม่ที่เราเด็ดหรือตัดมาจากต้นแม่ เมื่อปักชำแล้ว จะนับวันต่อเพื่อรอดอกได้เลย ไม่ต้องนับหนึ่งเหมือนช่วงเพาะเมล็ด เรียกว่าหากเราชำครบ 1 สัปดาห์ พอได้รากใหม่แล้ว ก็นำไปปลูกและดูแลอีกประมาณ 30-40 วัน ก็จะออกดอกสะพรั่งทุกต้นแน่นอน นี่คือข้อดีของการขยายพันธุ์ปลูกแบบนี้ รับรองออกดอกพร้อมกันสะพรั่งแน่นอน
สำหรับต้นแม่ที่ถูกเด็ดยอดไปแล้ว ก็จะให้ปุ๋ยสูตรเร่งแขนง 25-7-7 อีก 7-10 วัน เราก็เด็ดหรือตัดเอามาขยายพันธุ์ได้อีก ขอเพียงอย่าให้ต้นแม่ติดดอก หากเจอตุ่มตาดอกก็เด็ดทิ้ง ใน 1 ต้นแม่จะสร้างแขนงลูกเพื่อไปปลูกต่อได้ไม่น้อยกว่า 50 ต้นเลยทีเดียว จากนั้นก็ใช้สูตรเสมอดูแลไปจนกว่าจะออกดอก หากปลูกลงดินก็ใช้สูตรเร่งดอก 13-13-21 สัปดาห์ละ 1 ครั้งเท่านั้น
สำหรับการให้น้ำต้นดาวเรืองในช่วงที่ยังไม่มีดอก ก็จะเป็นการใช้สปริงเกลอร์เป็นหลักเช้า-เย็น ไม่ต้องพรางแสงให้ออกแดดได้เต็มที่เลย ต่อเมื่อดาวเรืองเริ่มมีดอก การให้น้ำจะต้องให้ที่โคนต้นเท่านั้น จะรดน้ำไม่ให้โดนช่อดอก เพราะจะทำให้มีน้ำขังในดอก ทำให้ดอกเน่าและลามไปสู่ต้นอื่นๆ ได้
รายได้ในการปลูกดาวเรืองในถุง หากจำหน่ายทั่วไปก็จะมีราคาตั้งแต่ 20-35 บาท แต่ที่สำคัญ นอกจากขายขาดแล้ว ดาวเรืองในถุงยังมีการให้เช่าไปวางประดับงานต่างๆ ด้วย คิดราคาค่าเช่า ดูแล รับ-ส่งอยู่ที่ถุงละ 10 บาท ซึ่งแต่ละงานก็ใช้ตั้งแต่หลักร้อยจนถึงหลักพันต้นก็มี เมื่อมีดอกมากๆ ส่วนหนึ่งก็ยังตัดขายให้แม่ค้าพวงมาลัยหารายได้อีกด้วย ตกดอกละ 1 บาท เรียกว่าในแค่วงจรชีวิตหนึ่งของดาวเรืองก็สร้างเงิน สร้างงานให้กับเกษตรกรและชุมชนได้ไม่น้อย
“ที่นี่จะรับเด็กมาเป็นลูกมือด้วยครับ ช่วงปิดเทอมแบบนี้เด็กๆ ก็มากรอกดินลงถุง ปักชำดาวเรือง รดน้ำ ให้ปุ๋ย เรียกว่าให้เด็กมาเรียนรู้ครบวงจร แถมมีรายได้ในช่วงปิดเทอมได้อีกด้วย”
“เหมือนว่าสวนวโรชาเปลี่ยนไป”
“ไม่เปลี่ยนครับ ยังเหมือนเดิม เพียงแต่เพิ่มกิจกรรมให้มากขึ้น”
“ที่นี่ยังเปิดเป็นศูนย์เรียนรู้อยู่ไหมครับ”
“เปิดครับ ที่นี่เราเปิดอบรมทั้งปลูกมะนาว ดาวเรือง การทำอาหารไทย ญี่ปุ่น ตอนนี้ก็เปิดเป็นฟาร์มสเตย์ด้วย แนะนำให้พาครอบครัวมาพักผ่อนเรียนรู้ที่ไม่ไกลกรุงเทพฯ มาไหว้พระใหญ่ที่วัดม่วงได้อีกด้วยครับ”
“ผลผลิตจากสวนยังมีจำหน่ายไหมครับพี่”
“ก็ยังมีครับ มะนาว ดาวเรือง ไม้ถุงต่างๆ หรือเสาร์-อาทิตย์จะมาพักผ่อนรับประทานอาหารอร่อยๆ ทั้งอาหารไทย อาหารญี่ปุ่นที่นี่ก็มีพร้อมครับ รับรองรสชาติอร่อย ราคาเบาๆ”
“ติดต่อพี่ได้ทางไหนครับ”
“โทร.มาล่วงหน้าได้ครับ (092) 412-3167 ยินดีต้อนรับทุกท่าน ยิ่งหากติดหนังสือเทคโนโลยีชาวบ้านเล่มนี้มาด้วย ผมลดราคาให้พิเศษเลย ถือว่าคอเดียวกัน”
“ขอบคุณครับ”
ผมกลับบ้านพร้อมมะนาวแป้นวโรชาในถุงชำ 2 ต้น ไม่ไหว ช่วงหน้าแล้งคราใดมะนาวราคาพุ่งไปลูกละเกือบ 10 บาททุกที ต้องปลูกไว้กินเองบ้างแล้ว อ้อ! งานนี้ผมจะปลูกดาวเรืองไว้รองานพระราชพิธีด้วยเลยครับ ขอบคุณทุกท่านครับ
กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) เผยผลไม้ไทยมีโอกาสส่งออกตลาดสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เหตุต้องพึ่งพาการนำเข้าเกือบ 100% โดยกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่เคยมาเที่ยวไทย และกลุ่มที่มีกำลังซื้อสูงเป็นลูกค้าหลัก ส่วนใหญ่ขายในห้าง และมีจำหน่ายปลีกแบบใส่ถาดโฟมหรือกล่องพลาสติกด้วย เตรียมจับมือทูตพาณิชย์ประชาสัมพันธ์และกระตุ้นการบริโภคผลไม้ไทย เพื่อสร้างการรับรู้และเพิ่มโอกาสส่งออกต่อไป นางสาวสุนันทา กังวาลกุลกิจ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า กรมได้มอบนโยบายให้ทูตพาณิชย์ที่ประจำอยู่ในประเทศต่างๆ ทำการสำรวจลู่ทางการค้า และโอกาสการส่งออกสินค้าไทยไปยังประเทศที่ประจำอยู่ ตามนโยบาย นายพิชัย นริพทะพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ล่าสุดได้รับรายงานจาก นายปิติชัย รัตนนาคะ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองดูไบ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) ถึงการสำรวจตลาดผลไม้สดในสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ คู่แข่งในการส่งออกผลไม้ และโอกาสในการส่งออกผลไม้ไทยเข้าสู่ตลาดสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์และการส่งออกต่อไปยังประเทศในตะวันออกกลางอื่นๆ โดยทูตพาณิชย์ได้รายงานว่า ยูเออีเป็นประ
“จิตร์นิยม” สวนผลไม้ชื่อดังของจังหวัดปราจีนบุรี ที่ได้เป็นสวนออร์แกนิกดีเด่นระดับประเทศจากกรมวิชาการเกษตร ประจำปี 2556 มีประวัติความเป็นมาตั้งแต่สมัยรุ่นอาเหล่ากงบุกเบิกทำเป็นสวนเกษตรอินทรีย์เป็นที่แรกของอำเภอศรีมหาโพธิ จนเริ่มเป็นที่รู้จักในยุคคุณสมพร อุดมสิน ในชื่อสวนจิตร์นิยม และได้รับการเฝ้าดูจนมาถึงรุ่นคุณเกรียงศักดิ์ อุดมสิน เจ้าของสวนคนปัจจุบัน ผู้ทำการตลาดส่งออกผลไม้และติดต่อขายกับ 24 Shopping ในรูปแบบ E-Commerce และห้างสรรพสินค้า Central จนมาถึงรุ่นที่ 4 ซึ่งได้มีการวางแผนลงทุนและต่อยอดต่อไป ปัจจุบันที่สวนก็ยังยืนหยัดที่จะทำเกษตรอินทรีย์ 100 เปอร์เซ็นต์ รวมถึงมีการขยับขยายพื้นที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จากเดิมพื้นที่ 20 ไร่ จนถึงปัจจุบันขยายพื้นที่ไปถึง 500 ไร่ นับได้ว่าเป็นอีกสวนเกษตรผสมผสานแบบอินทรีย์ที่มากคุณค่า มากเรื่องราว และน่าค้นหาเป็นอย่างมาก คุณบุณยกร อุดมสิน หรือ คุณเนียร์ อยู่บ้านเลขที่ 29/1 หมู่ที่ 2 ตำบลหนองโพรง อำเภอศรีมหาโพธิ จังหวัดปราจีนบุรี เกษตรกรรุ่นใหม่ไฟแรง ในวัย 23 ปี ที่กำลังจะกลับมาสานต่อกิจการทำสวนของที่บ้าน อยู่ในช่วงระหว่างการเปลี่ยนรุ่นการดูแล โดยได้มีกา
นานแล้วที่คนพื้นบ้านตำนานไทยว่าไว้ ถึงภูมิปัญญาไทยเกี่ยวกับ “ขมิ้นชัน หรือขมิ้นเหลือง” กันอย่างมาก เกี่ยวกับประโยชน์และสรรพคุณทางยา เรียกว่า เป็นตำรับสมุนไพรพื้นบ้าน และเป็นเครื่องเทศปรุงอาหารประจำครัว นานจนดูเหมือนว่าจะเป็นพืชไทยมาแต่โบราณกาลเก่าก่อน แท้จริงเลย เรารู้จักขมิ้นกันมาตั้งแต่สมัยไหนสมัยใดแล้ว ถ้ามีใครสืบค้นต้นตอ และบันทึกไว้ อาจจะเจอเป็นหลักฐานโบราณเลยก็เป็นได้ จนถึงวันนี้สารพัดประโยชน์จากขมิ้น มีมากมายหลายด้าน หลากหลายสรรพคุณ โดยเฉพาะเกี่ยวกับสมุนไพร ขมิ้นชัน มีชื่อเรียกกันหลายอย่าง ขมิ้น ขมิ้นแกง ขมิ้นหัว ขมิ้นเหลือง ขมิ้นดี เข้าหมิ้น ภาคใต้เรียก ขี้มิ้น ละมิ้น เป็นพืชในวงศ์เดียวกับ ขิง ข่า คือ ZINGIBERACEAE มีชื่อสามัญ Turmerie ชื่อวิทยาศาสตร์ Curcuma domestica (C.longa) ขมิ้นมี 2 อย่าง คือ ขมิ้นชัน กับ ขมิ้นอ้อย มีสรรพคุณเหมือนกัน แต่ขมิ้นอ้อยจะนำมาเป็นยารักษาโรค ขมิ้นชันจะนำมาเป็นยาสมุนไพร และเป็นเครื่องเทศปรุงอาหารหลายอย่าง ใช้ได้ทั้งหัวแง่ง และใบแก่ ใบอ่อน ทางภาคใต้ แกงเหลือง หรือแกงส้ม ทางเหนือ แกงฮังเล เครื่องหมักไก่ปิ้งสีสวย กลิ่นหอมมาก ใส่ห่อหมกปลา ใบรองหม้อนึ่
คุณอังคณา ปาคำ หรือ คุณจ๊ะเอ๋ ธุรการสาว เจ้าของบ้านไร่อำไพร ตั้งอยู่บ้านเลขที่ 186 หมู่ที่ 3 ตำบลแม่พลู อำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ ที่ถึงแม้จะมีงานประจำทำอยู่แล้ว ก็ยังสามารถแบ่งเวลามาทำงานเกษตรที่ตนเองรักได้อย่างไม่ขาดตกบกพร่อง คุณจ๊ะเอ๋ บอกว่า การปลูกผักของตนเองเริ่มจากการมีเป้าหมายอยากจะปลูกผักไว้กินเอง จึงเริ่มต้นจากการปลูกผักสลัดก่อน แต่ด้วยสภาพดินและต้นทุนการปลูกผักสลัดค่อนข้างสูง ทำให้ต้องกลับมาพิจารณาใหม่ว่าควรจะเอาเงินไปทุ่มกับตรงนี้หรือไม่ และก็คิดได้ว่าการทำเกษตรเราต้องเริ่มต้นจากศูนย์ จึงเปลี่ยนความคิดเริ่มมองจากสิ่งใกล้ตัวก่อนคือมีผักอะไรบ้างที่เราและที่บ้านชอบกิน แล้วขยายต่อไปยังชุมชนว่าคนในชุมชนชอบกินผักอะไร หรือปลูกอะไรที่ชาวบ้านเข้าถึงง่าย จับจ่ายใช้สอยสะดวก โดยนำเอาหลักความคิดเหล่านี้มาเป็นแนวทางการทำเกษตร ปลูกพืชผักสวนครัวผสมผสาน เช่น แตงกวา กระเจี๊ยบ ถั่วฝักยาว คะน้า ผักบุ้ง มะเขือเปราะ และอื่นๆ อีกมากมายตามฤดูกาล มีการจัดสรรพื้นที่ปลูกทั้งหมด 18 แปลง เลือกปลูกพืชผักตามฤดู และเลือกพืชที่ไม่ค่อยมีแมลงมารบกวน เพื่อการจัดการง่าย ประหยัดต้นทุน ส่วนเรื่องระบบน้ำไม่เป็นปัญห
