ก่อนที่จะลงมือปลูกไม้เศรษฐกิจ เรามารู้จักความหมายกันก่อนดีกว่า ไม้เศรษฐกิจ หมายถึง ไม้ยืนต้นทุกชนิด รวมถึงไผ่ที่ปลูก หรือขึ้นเองตามธรรมชาติ อยู่นอกเขตป่าอนุรักษ์ที่มีการใช้ประโยชน์เนื้อไม้ หรือผลิตผลอื่นที่ไม่ใช่เนื้อไม้เพื่อการค้า ดังนั้น อาจกล่าวโดยรวมว่า ไม้มีค่าทางเศรษฐกิจเป็นไม้ที่สามารถนำมาสร้างมูลค่าหรือแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ รวมทั้งให้ประโยชน์ทางตรงและทางอ้อมแก่ผู้ปลูก
นำไปสู่แนวทางส่งเสริมการปลูกไม้เศรษฐกิจ ตามนโยบายแก้ปัญหาเศรษฐกิจฐานรากของรัฐบาลที่จะส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกไม้เศรษฐกิจในที่ดินกรรมสิทธิ์ หรือสิทธิครอบครองที่ดินอันชอบด้วยกฎหมาย ไม่เป็นไม้หวงห้าม เหมือนการปลูกพืชทั่วไป การตัด ขาย ขนย้าย แปรรูป ไม่ต้องขออนุญาตหรือจะให้เจ้าหน้าที่รับรองไม้เพื่อการค้าการส่งออกก็ได้ โดยการยื่นคำขอขึ้นทะเบียนที่ดินเป็นสวนป่า
วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านได้รวบรวมไม้เศรษฐกิจ 5 ชนิดมาฝาก และเหมือนจะเป็นไม้นอกสายตาที่หลายคนยังไม่รู้ว่าไม้ชนิดนี้เป็นไม้เศรษฐกิจและมีเนื้อไม้ที่สวยงามมากๆ แถมผลยังกินได้อีกด้วย
1. มะริด
มะริดเป็นไม้โบราณดั้งเดิมของไทย อยู่ในกลุ่มไม้เศรษฐกิจที่มีแนวโน้มดี เนื่องจากเป็นไม้หายากใกล้สูญพันธุ์
โดยมีเสียงลือเสียงเล่าอ้างว่า “มะริด” เป็นไม้คู่แข่งของ “พะยูง” เพราะด้วยลวดลายไม้ที่สวยไม่แพ้กันเลย สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย เช่น นำไปทำเฟอร์นิเจอร์ ของใช้ หรือเครื่องดนตรี
ผลกินได้ ลักษณะของผลมะริด จะเป็นทรงกลม มีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ และมีขนสั้นๆ ปกคลุมอยู่ทั่วทั้งผล รสชาติหวานมัน เมื่อปอกกินเนื้อด้านในจะมีสีเหลือง เนื้อละเอียด สามารถออกผลได้ทั้งปี และยังเป็นไม้ให้ร่มเงาดี
มะริดเป็นไม้ไม่ผลัดใบ สามารถปลูกเป็นไม้ประดับรอบบ้าน หรือปลูกริมรั้วก็ได้
มะริดเป็นไม้โตช้า ชอบดินชื้น ปลูกง่าย ดูแลง่าย แต่การเจริญเติบโตอาจไม่รวดเร็วเท่าพืชเศรษฐกิจบางชนิด
สร้างรายได้หลายทาง จากการขายต้นกล้า ผล เนื้อไม้ และยังสามารถใช้ประโยชน์จากเปลือกและเมล็ดได้อีกด้วย
2. ขนุน
ใครจะไปคิดว่าขนุนที่เราเห็นกันอยู่บ่อยๆ เห็นได้ทั่วไป เป็นไม้อีกชนิดที่ถูกมองข้าม แต่จริงๆ แล้วเนื้อไม้ขนุนเมื่อตัดออกมาแล้วมีสีที่สวยมากๆ เป็นสีเหลืองทอง นิยมนำมาทำเฟอร์นิเจอร์ และเครื่องดนตรี หากบ้านใครพอมีพื้นที่ลองเก็บขนุนไว้พิจารณาบ้างน้า น่าสนใจมากๆ ปลูกง่าย ดูแลไม่ยาก และมีผลผลิตตลอดทั้งปี
3. มะหาด
เป็นอีกหนึ่งไม้เศรษฐกิจที่น่าสนใจมากๆ แม้ว่าอาจจะไม่เป็นที่รู้จักมากนักในวงกว้าง แต่ก็มีผู้ที่เห็นคุณค่าและนำมาใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน “เนื้อไม้แข็งทนทาน ผลกินได้ มีสรรพคุณเป็นยา”
ในสมัยก่อนจะนิยมนำไม้มะหาดไปทำหมอนรองรางรถไฟ ไปทำงานก่อสร้าง และทำเครื่องมือต่างๆ ที่ต้องการความแข็งแรงทนทาน
ผลกินได้ ผลมะหาดสุกมีรสหวานอมเปรี้ยว ทำให้เป็นที่นิยมของนกและสามารถนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ได้
เปลือก มีสรรพคุณเป็นยา มะหาดมีสรรพคุณทางยาที่หมอพื้นบ้านรู้จักและนำมาใช้รักษาโรคต่างๆ
การปลูก โตตามที่ดอน และทนแล้งมากๆ
4. ต้นอินจัน
เป็นต้นไม้โบราณที่ในปัจจุบันใกล้จะสูญพันธุ์ สมัยนี้หาดูได้ค่อนข้างยาก เมื่อก่อนจะนิยมปลูกไว้ตามวัด ต้นอินจันนับว่าเป็นไม้ผลที่มหัศจรรย์ เพราะในต้นเดียวกันสามารถออกผลได้ 2 แบบ จึงมีการเปรียบว่าเหมือนกับ “แฝดอินจัน” นั่นเอง
วิธีสังเกต ผลหนึ่งลูกกลมป้อมๆ ขนาดใหญ่กว่ามาก ข้างในมีเมล็ด เราเรียกว่า “ลูกอิน” แต่อีกผลลูกแบนๆ แป้นๆ มีขนาดเล็กกว่า ข้างในไม่มีเมล็ด เราจะเรียกว่า “ลูกจัน” กินผลทั้งสุกและดิบได้ นับเป็นความมหัศจรรย์ และเสน่ห์ของธรรมชาติ
ต้นอินจันเป็นไม้ประดับที่ราคาแพงมาก ใครจะไปทำไม้ขุดล้อม หรือซื้อกล้าไม้ก็มีราคาค่อนข้างสูง เนื่องจากเป็นไม้ที่เติบโตช้า หายาก อายุยืนยาว และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ทั้งในด้านอาหาร ยา และยังมีความเชื่อว่าเป็นไม้มงคลอีกด้วย
5. ต้นหยี หรือ ต้นเค็ง
เป็นชื่อเรียกของต้นไม้ชนิดเดียวกัน เป็นไม้เนื้อแข็งยืนต้น ขนาดสูงใหญ่ ลำต้นตั้งตรงสง่า กิ่งจะบานพุ่มที่ปลายยอด ส่วนใหญ่กว่าจะได้ใช้ไม้เหล่านี้โตช้ามากๆ แต่อย่างน้อยเราได้เก็บผลกินได้
ลักษณะผล เป็นพวง ผลดิบมีสีเขียว เมื่อสุกเปลือกจะมีสีดำ เนื้อในเป็นสีน้ำตาล รสหวานอมเปรี้ยว นิยมนำมาแปรรูปมากกว่ากินผลสด
เติบโตได้ดีทางภาคใต้ เป็นไม้เนื้อแข็งและเหนียวมากๆ นำมาทำได้สารพัดประโยชน์ ทำบ้านได้ ทำเฟอร์นิเจอร์ได้ หรือนำมาทำด้ามจับเครื่องมือต่างๆ ก็ได้
ที่มา : khimandtree สาวใต้ปลูกต้นไม้
“ มะม่วงขาวนิยม” หรือ “ น้ำดอกไม้มัน” เป็นผลไม้ทำเงินที่น่าสนใจ เกษตรกรจำนวนมากสนใจปลูกเป็นไม้ผลประจำสวน เพราะมะม่วงพันธุ์ปลูกดูแลง่าย มีลักษณะโดดเด่นไม่เหมือนใคร คือ มีผลใหญ่ รูปทรงสวยงาม เนื้อแน่น เมล็ดบางลีบ ผลดิบจะมีรสชาติคล้ายเขียวเสวย หากรับประทานตอนสุก เนื้อมะม่วงจะมีรสชาติหวานนุ่ม ละมุนลิ้น คล้ายมะม่วงน้ำดอกไม้ ที่มาของ “ มะม่วงขาวนิยม” “ มะม่วงขาวนิยม” เกิดจากการกลายพันธุ์จากการเพาะเมล็ดมะม่วงเขียวเสวย เมื่อ ปี พ.ศ. 2510 นายขาว น้อยรักษา ได้นำเมล็ดมะม่วงเขียวเสวยมาปลูกและบังเอิญมีต้นที่กลายพันธุ์ 1 ต้น ซึ่งมีลักษณะเด่นคือ มีผลใหญ่ รูปทรงสวยงาม ผลดิบ มีรสชาติมัน หวานคล้ายมะม่วงเขียวเสวย ส่วนผลสุกรสชาติหวานหอม เนื้อแน่น เมล็ดแบนลีบคล้ายมะม่วงน้ำดอกไม้ นายขาวจึงตั้งชื่อว่า “มะม่วงน้ำดอกไม้มัน” หลังจากได้มะม่วงพันธุ์นี้มาแล้ว นายขาวได้บำรุงดูแลรักษาเป็นอย่างดี จนมีความมั่นใจว่าสายพันธุ์นิ่งดีแล้วจึงทำการขยายพันธุ์ โดยปลูกในพื้นที่สวนของครอบครัวน้อยรักษาในพื้นที่ เขตบางบอน และเขตหนองแขม กรุงเทพมหานคร เมื่อมีผลผลิตออกมานายขาวได้ส่งขายให้กับแม่ค้าปรากฏว่าได้ผลตอบรับเป็นอย่างดีมาก
ความต้องการบริโภค “มะละกอ” ของคนไทยยังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะกลุ่มมะละกอดิบ เพื่อนำมาใช้ทำส้มตำ อาหารยอดนิยมของคนไทยทุกภาค ส่วนมะละกอเพื่อการบริโภคสุก เป็นผลไม้ที่ทรงคุณค่าชนิดหนึ่ง และมีราคาไม่แพงนัก มะละกอ จัดเป็นไม้ผลที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจของไทย แต่ก่อนการเริ่มต้นของการปลูกมะละกอนั้น ก็จะต้องเริ่มจากการเพาะกล้ามะละกอเสียก่อน คุณทวีศักดิ์ ชัยเรืองยศ เจ้าของ “สวนคุณลี” อำเภอเมือง จังหวัดพิจิตร ได้นำประสบการณ์ ที่นักวิชาการแนะนำหรือจากที่นำไปปฏิบัติเองในการเพาะเมล็ดมะละกอมานำเสนอให้ผู้ที่สนใจนำไปใช้เป็นแนวทางในเรื่องของการเพาะกล้า เนื่องจากมะละกอทุกสายพันธุ์ใช้วิธีการเพาะกล้าเหมือนกัน สำหรับเคล็ดลับการเพาะเมล็ดมะละกอให้งอกดีและสม่ำเสมอ รศ.ดร. กวิศร์ วานิชกุล ได้ให้ข้อมูลไว้ว่า “การเพาะเมล็ดมะละกอให้งอกดีสม่ำเสมอนั้น ให้นำเมล็ดมะละกอแช่น้ำ 1-2 วัน โดยในช่วงวันแรกให้เปลี่ยนน้ำอย่างน้อย วันละ 1 ครั้ง หลังจากนั้นให้เปลี่ยนน้ำถี่ขึ้น เนื่องจากเมล็ดมะละกอมีการหายใจมากขึ้น ทำให้ออกซิเจนในน้ำเหลือน้อยลง หากแช่น้ำแล้วไม่เปลี่ยนน้ำเลย ก็จะเหลือออกซิเจนในน้ำน้อย เมล็ดมะละกอนั้นก็จะเกิ
“วัชพืช” หรือพืชที่ขึ้นมาเองตามธรรมชาติในไร่และสวน อาทิ ผักยาง ผักโขม หญ้าตีนนก หญ้าแพรก และอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งปฏิเสธไม่ได้ว่าเจ้าพืชเหล่านี้ล้วนแล้วไม่เป็นที่ต้องการ และจำเป็นต้องกำจัดทิ้งเสียทุกครั้งที่มันขึ้นมากวนใจ แต่ก่อนที่จะกำจัดวัชพืชเหล่านี้ทิ้งไป เทคโนโลยีชาวบ้านชวนมาดู 5 วัชพืชที่สามารถเก็บมารับประทานได้ แถมยังเปี่ยมไปด้วยสรรพคุณนานัปการ 1.ส้มกบ ส้มกบคือวัชพืชขนาด 2-3 นิ้ว มักเลื้อยปกคลุมหน้าดิน ลักษณะใบเป็นรูปหัวใจ โดยมีสรรพคุณในการให้สารอาหารอันเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น กรดมาลิก กรดซิตริก แคลเซียม วิตามินซี และแคโรทีน ซึ่งมีฤทธิ์ช่วยในการย่อยอาหาร รักษาโรคนอนไม่หลับ แก้อาการหวัด และรักษาโรคดีซ่าน วิธีรับประทาน ใบของส้มกบนั้นจะให้รสเปรี้ยว หวาน และเค็ม จึงสามารถนำมาใช้แทนน้ำมะขามเปียกในเมนูต่างๆ ได้ หรือจะนำใบอ่อนและยอดอ่อนมาปรุงอาหารก็ได้เช่นเดียวกัน แต่ไม่ควรรับประทานต่อเนื่อง เนื่องจากกรดออกซาลิกที่อยู่บริเวณใบของต้นส้มกบอาจสร้างพิษให้กับร่างกาย เมื่อบริโภคได้ปริมาณมากหรือติดต่อกันหลายวัน 2.วอเตอร์เครส วอเตอร์เครส หรือชื่อที่คุ้นหูอย่างสลัดน้ำ เป็นพืชใบเขียวในตระกู
“หนามพุงดอ” เป็นวัชพืชที่พบได้ทั่วไปในพื้นที่ป่าชายเลน หรือชายฝั่งทะเล เติบโตได้ดีในสภาพดินเค็ม ดินปนทราย หลายคนมองว่าเป็นวัชพืชตัวร้ายที่น่ารำคาญ เพราะหนามพุงดอ หรือที่บางคนเรียก หนามรอบข้อ เพราะบริเวณตรงข้อจะมีหนามคมมากโดยรอบ ซึ่งหนามแก่ ปลายยิ่งแหลมคม หากถูกทิ่มแทงจะปวดแสบมาก ต้องรีบบ่งหนามออก ไม่เช่นนั้นจะเกิดอาการอักเสบเป็นหนองได้ “ หนามพุงดอ” พืชทำเงินเมืองแม่กลอง ขณะที่หลายคน ตัดสินใจกำจัดวัชพืชตัวนี้ทันทีที่พบเห็น แต่ชาวบ้านในพื้นที่อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงครามกลับมองว่า หนามพุงดอคือ ผักพื้นบ้าน เป็นพืชเศรษฐกิจทำเงิน โดยชาวบ้านนิยมเด็ดส่วนใบที่ปลายยอดที่มีหนามอ่อนนิ่ม นำไปขายในราคากิโลกรัมละ 200 บาท หนามพุงดอ สามารถนำไปปรุงเป็นอาหารได้หลากหลายเมนูไม่ว่าจะเป็นเมนูต้มกะทิใส่กุ้ง แกงส้มกุ้งหนามพุงดอ ยำยอดหนามพุงดอกุ้งสด ยอดหนามพุงดอผัดไข่ เมนูแกงคั่ว หรือนำผักไปต้มในน้ำเดือดเพื่อลดความขมและรสเฝื่อน เพื่อนำไปกินกับน้ำพริก ก็อร่อยไม่แพ้กัน เพราะหนามพุงดอมีรสชาติเหมือนกินผักหวาน วิธีลดปวดแผล แก้พิษ “ หนามพุงดอ” ข้อมูลจากมูลนิธิสุขภาพไทยระบุว่า หนามแหลมปลายแข็งของต้นหนามพุงด
