ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีการบริโภคและส่งออกทุเรียนในปริมาณสูง โดยเฉพาะในช่วงฤดูกาลผลผลิต ระยะเวลาดังกล่าวจะมีเปลือกทุเรียนเหลือทิ้งในปริมาณมาก ซึ่งมักถูกมองว่าเป็นขยะไร้ค่า แต่ในความเป็นจริง “เปลือกทุเรียน” สามารถนำมาแปรรูปเป็นวัสดุอินทรีย์ที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการทำ ปุ๋ยหมักชีวภาพ ซึ่งเป็นทางเลือกหนึ่งที่ช่วยลดขยะอินทรีย์ เสริมสร้างความอุดมสมบูรณ์ให้กับดิน และเพิ่มประสิทธิภาพการเจริญเติบโตของพืชได้อย่างมีนัยสำคัญ

เป็นปุ๋ยหมักที่ผลิตจากเปลือกทุเรียน ร่วมกับมูลไก่ไข่เพื่อเพิ่มธาตุอาหาร ผ่านกระบวนการย่อยสลายโดยกิจกรรมจุลินทรีย์ ใช้ในการปรับปรุงโครงสร้างดิน เพิ่มอินทรียวัตถุ และธาตุอาหารพืช
วิธีการหมักปุ๋ยจากเปลือกทุเรียน (สำหรับผลิตปุ๋ยหมัก 1,000 กิโลกรัม)
วัสดุที่ใช้ในการผลิต
- เปลือกทุเรียน 1,000 กิโลกรัม
- มูลไก่ 200 กิโลกรัม
- สารเร่งซุปเปอร์ พด.1 จำนวน 1 ซอง
- น้ำสะอาด (ให้ชื้นพอประมาณ)
กระบวนการหมัก
- สับเปลือกทุเรียนให้เป็นชิ้นเล็กให้ย่อยสลายได้เร็วยิ่งขึ้น
- ผสมสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 ในน้ำ 20 ลิตร คนนาน 5-10 นาที เพื่อกระตุ้นให้จุลินทรีย์ออกจากสภาพที่เป็นสปอร์และพร้อมที่จะเกิดกิจกรรมการย่อยสลาย
- แบ่งวัสดุเปลือกทุเรียนและมูลไก่ไข่ ออกเป็น 3 – 4 ส่วน นำส่วนที่หนึ่งกองเป็นชั้น ขนาดกว้าง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สูง 30 – 40 เซนติเมตร ย่ำให้พอแน่นและรดน้ำให้ชุ่ม จากนั้นโรยมูลไก่บริเวณผิวหน้ากองวัสดุพืช
- รดด้วยสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 ให้ทั่วกอง
- ทำแบบเดียวกันตั้งแต่ขั้นตอนที่ 3-4 โดยกอง 3–4 ชั้น
- ในระหว่างการหมักกองปุ๋ย ให้รดน้ำเพื่อรักษาวามชื้น 50 – 60 % และกลับกองปุ๋ยทุกๆ 15 วัน เพื่อระบายอากาศ และคลุกเคล้าวัสดุ
- หมักไว้นาน 60 – 75 วัน จะได้ปุ๋ยหมักที่มีสีดำหรือน้ำตาลเข้ม
คุณภาพของปุ๋ยหมักจากเปลือกทุเรียน
ปริมาณธาตุอาหาร ไนโตรเจนเฉลี่ย 2.17 % ฟอสฟอรัสเฉลี่ย 5.05 % และโพแทสเซียมเฉลี่ย 3.04 % ปริมาณอินทรียวัตถุเฉลี่ย 34.65 %
การนำปุ๋ยหมักไปใช้ในการปรับปรุงบำรุงดิน
- พืชผัก อัตรา 2 ตันต่อไร่ หว่านให้ทั่วแปลงตอนเตรียมดิน
- พืชไร่ อัตรา 2 ตันต่อไร่ หว่านให้ทั่วแปลงตอนเตรียมดิน
- ไม้ผล อัตรา 20-50 กก.ต่อหลุม รองก้นหลุมตอนปลูกพืชและหว่านรอบทรงพุ่มในช่วงเจริญเติบโต
ประโยชน์ที่ได้จากปุ๋ยหมักเปลือกทุเรียน
1. ปรับปรุงโครงสร้างดิน เพิ่มความร่วนซุย และช่วยให้ดินกักเก็บน้ำและอากาศได้ดีขึ้น
2. เพิ่มจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ในดิน ทำให้ระบบนิเวศของดินสมดุล
3. ส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช ทั้งด้านระบบราก ใบ และผลผลิต
4. ลดการใช้ปุ๋ยเคมี ช่วยลดต้นทุนการผลิต และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
5. เป็นการจัดการขยะอินทรีย์อย่างยั่งยืน ลดปริมาณขยะจากเปลือกทุเรียนที่อาจก่อปัญหาสิ่งแวดล้อมหากไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม
ใช้กับพืชอะไรได้บ้าง
ปุ๋ยหมักเปลือกทุเรียนเหมาะกับพืชหลากหลาย โดยเฉพาะไม้ผล เช่น มะม่วง มะนาว ทุเรียน ลำไย และพืชผักพื้นบ้านอย่างพริก มะเขือ หรือแม้แต่ไม้ดอกก็ใช้ได้เช่นกัน
การแปรรูปเปลือกทุเรียนเหลือทิ้งให้เป็นปุ๋ยหมักอินทรีย์ ถือเป็นแนวทางที่มีศักยภาพทั้งด้านเกษตรกรรมและสิ่งแวดล้อม โดยไม่เพียงแต่ช่วยลดปริมาณขยะอินทรีย์เท่านั้น แต่ยังช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน ส่งเสริมการเติบโตของพืชผล และสร้างระบบเกษตรที่ยั่งยืน เหมาะสำหรับเกษตรกรที่ต้องการเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และดูแลทรัพยากรธรรมชาติควบคู่ไปในระยะยาว