คุณบลู หรือ คุณธามปริญ แจ้งวิจิตร์ เกษตรกรรุ่นใหม่ ที่เรียนจบด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ จากมหาวิทยาลัยพระเจ้าจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ได้ทำงานที่กรุงเทพฯ 3 เดือน รู้สึกว่าไม่ชอบไม่ถูกจริต จึงย้ายกลับบ้านเพื่ออยู่ใกล้ชิดกับ คุณปู่วรรณ ที่มีอายุมากถึง 107 ปีแล้ว และทำสวนเกษตรภายใต้ชื่อ “ สวนผักปู่วรรณ”
คุณบลูทำเกษตร ชื่นชอบการทำเกษตร เพราะมองว่า เป็นอาชีพที่ยั่งยืน สามารถขยายไปได้เรื่อยๆอย่างไม่มีสิ้นสุด เช่น มะขามเทศที่มีอยู่ต้นเดียว แต่ก็สามารถขยายออกได้เป็น 10 เป็น 100 เป็น 1000 ได้ คุณบลูแบ่งพื้นที่ทำ “ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง” โดยกลุ่มไม้ใช้สอย เช่น ขี้เหล็ก ประดู่ แค กระถินยักษ์ สะเดา ไม้กินได้ เช่น พืชผักสวนครัว สมุนไพร ไม้ผล ส่วนไม้เศรษฐกิจ เช่น สัก พะยูง ยางนา ฯลฯ
คุณบลูใช้พื้นที่บ้าน 144 ตารางวา สำหรับเลี้ยงสัตว์ปีกและปลูกผักสลัด ประเภทกรีนโอ๊ค เรดคอรอล บัตเตอร์เฮด เรดคอส ฯลฯและผักสวนครัวไว้รอบบ้าน ทั้ง ผักกาดขาว กระเพรา โหระพา พริก ตะไคร้ คะน้า ผักบุ้ง เพื่อเป็นแหล่งอาหารในครัวเรือน เมื่อการปลูกผักได้ปริมาณมาก จึงโพสต์ขายผ่านสื่อออนไลน์
ที่เหลืออีก 9 ไร่ ปลูกขยายพันธุ์ไม้ผลนานาชนิดไม่ว่าจะเป็น มะม่วง มะพร้าว กล้วย และฝรั่งพันธุ์ต่างๆ เช่น ฝรั่งพันธุ์กิมจู พันธุ์แตงโมหรือซีกัวปาล่า หงเป่าสือ และอโยธยา 3 สวนปู่วรรณเป็นเกษตรอินทรีย์ทั้งแปลงเพราะใช้มูลวัวและปุ๋ยมูลไส้เดือนในการบำรุงต้นไม้
เลี้ยงไส้เดือนเป็นปุ๋ย
คุณบลูได้เรียนรู้ว่าการปลูกพืชอินทรีย์จะต้องเริ่มต้นที่ดิน จึงศึกษาการเลี้ยงไส้เดือนเพื่อเอามูลมาทำปุ๋ยด้วย โดยซื้อไส้เดือนแอฟริกัน จำนวน 1 ชุด มาทดลองเลี้ยงดูก็สามารถขยายพันธุ์ไปได้เรื่อยๆ ไส้เดือนแอฟริกันเติบโตดีในสภาพอากาศร้อน เมื่อเจอปัญหาอากาศหนาวมากทำให้ไส้เดือนตายหมด ประกอบกับคนที่บ้านไม่ชอบจับไส้เดือน จึงหยุดขยาย ทำเฉพาะที่จะใช้เท่านั้น ไส้เดือนที่มากเกินไปก็จะปล่อยลงโคนต้นไม้เพื่อให้เป็นไส้เดือนธรรมชาติไป
ทุกวันนี้ คุณบลูเลี้ยงไส้เดือนสายพันธุ์ แอฟริกัน ไนท์ ครอเลอร์( AF ) และ ไส้เดือนสีน้ำเงิน Blue worm เป็นไส้เดือนที่มีความสามารถในการขยายพันธุ์เร็ว สามารถกำจัดขยะอินทรีย์ ผลิตปุ๋ยหมักได้นุ่ม ละเอียดมาก คุณบลู เลี้ยงไส้เดือนด้วย มูลวัวนม 100% มีโมเลกุลขนาดเล็ก ต้นไม้สามารถดูดซึมอาหารไปใช้ได้อย่างรวดเร็ว และในลำไส้ของไส้เดือนมีจุลินทรีย์อยู่มาก ดังนั้นมูลไส้เดือนที่ถูกถ่ายออกมาก็ยังคงมีจุลินทรีย์สูงถึง 200-300 ชนิด ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ต่อพืช
เลี้ยงแมลง BSFกำจัดขยะ
ใช้เป็นอาหารสัตว์ต้นทุนต่ำ
คุณบลูสมัครเข้าร่วมโครงการ ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ และได้รับคัดเลือกให้ไปเรียนต่อในหลักสูตรวิทยาลัยบูรณาการศาสตร์ สาขาวิชาศาสตร์แห่งแผ่นดินเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หลักสูตร 2 ปี ได้รับปริญญาตรีเกษตรศาสตร์ ในช่วงเวลาการศึกษาได้เข้าร่วมโครงการกำจัดขยะครัวเรือนโดยใช้แมลงวันลาย หรือ แมลงBSF
ทุกวันนี้ คุณบลูหมักผลไม้รสเปรี้ยวเรียกแมลง BSF มาวางไข่ เพื่อใช้ในการกำจัดเศษอาหารในครัวเรือน และยังสามารถใช้เป็นอาหารเสริมให้กับไก่ไข่ได้ คุณบลูนำไข่แมลงวันลายมาไว้ในกล่องและตาข่ายที่กั้นไว้ ไข่ของแมลง BSF คล้ายกับไข่แมลงวันทั่วไป เมื่อไข่เปลี่ยนเป็นตัวหนอนจะกินเศษอาหาร มีข้อควรระวังคือ อย่าเทเศษอาหารมากเกินไป สังเกตได้จากกลิ่น ถ้ามีกลิ่นเน่าแสดงว่าเศษอาหารมากเกินไป
แมลงBSF จะกินอาหารประมาณ 20 วัน จะหยุดกินอาหาร เมื่อหนอนเข้าสู่ระยะดักแด้ ตัวหนอนสีขาวจะเปลี่ยนเป็นสีดำและคลานเข้าหาพื้นที่แห้งซึ่งจัดไว้ หากไม่เตรียมพื้นที่แห้งไว้ ดักแด้จะตายเนื่องจากไม่ชอบพื้นแฉะ เมื่อเข้าระยะดักแด้เต็มที่ก็จะหยุดเคลื่อนไหวประมาณ 7-10 วันก็จะกลายเป็นตัวบิน
แมลงBSF มีระยะเวลาวางไข่แค่ 7 วันก็จะตาย ในช่วงนี้แมลงBSF สามารถไข่ 400-700 ฟองต่อตัว พอวางไข่เสร็จมันจะตาย วัยที่เหมาะสำหรับนำมาเป็นอาหารสัตว์ คือ ระยะที่เป็นหนอน ระยะเป็นดักแด้ และตัวแมลงตายแล้ว แมลงBSF ใน 3 ระยะสามารถนำมาผสมอาหารให้สัตว์กินได้หมด ส่วนมูลแมลงBSF หรือซากของตัวดักแด้ที่มีไคโตซานคล้ายเปลือกกุ้ง นำใช้เป็นปุ๋ยบำรุงต้นไม้ได้ หรืออาจผสมดินปลูกเพื่อเพาะกล้าก็ได้เช่นกัน
เลี้ยงไก่ไข่อารมณ์ดี ด้วยอาหารสัตว์โปรตีนสูงต้นทุนต่ำ
คุณบลูสนใจเลี้ยงสัตว์ปีก เช่น เป็ด ไก่ไข่ ไก่บ้าน ไก่ป่า ไก่แจ้ และห่าน โดยใช้มูลสัตว์เหล่านี้เป็นปุ๋ยคอกบำรุงต้นไม้ได้ คุณบลูประหยัดต้นทุนอาหารสัตว์โดยผลิตอาหารสัตว์ขึ้นใช้เอง จากวัตถุดิบที่หาได้ในท้องถิ่น คือ หยวกกล้วยหมักด้วย จุลินทรีย์ EM กากน้ำตาล เกลือ รำข้าว นอกจากนี้ยังมีข้าวเปลือก กากถั่วเหลือง และแหนแดงซึ่งมีโปรตีนเป็นองค์ประกอบสูงถึง 30 เปอร์เซ็นต์
ทุกวันนี้ สวนผักปู่วรรณ ได้ผลผลิตไข่ไก่ที่สด สะอาด ปลอดภัยเพราะเลี้ยงไก่ไข่อารมณ์ดี ใช้ลิ้นชักตู้เก่าที่ปลวกกิน เป็นที่วางไข่ เปิดพัดลม เปิดเพลงให้ไก่ไข่ฟัง ให้อาหารสัตว์วันละ 2 ครั้ง ในช่วงเช้าและเย็น ให้ไก่กินหยวกกล้วยหมัก+รำข้าว+ปลายข้าว+กากถั่วเหลือง+หัวอาหารนิดหน่อย บางทีก็เพิ่มใบตำลึง คะน้าไชยา กล้วย แหนแดง ต้นอ่อนข้าวสาลี เศษอาหารจากครัวเรือน หญ้าหวานอิสราเอล และกินแมลงBSF(ช่วงตัวเต็มวัยที่ตายแล้ว)เป็นอาหารเสริมเพื่อได้ไคโตซานและเพิ่มแคลเซียม นอกจากนี้ยังให้ไก่ไข่กินผงฟ้าทะลายโจรสัปดาห์ละ 1 ครั้ง เพื่อบำรุงสุขภาพไก่ไข่ให้แข็งแรง
สำหรับมือใหม่ที่สนใจทำเกษตร คุณบลูให้คำแนะว่า การทำเกษตรต้องทำเลย ไม่ต้องกลัวและไม่ต้องกังวล ทำได้หรือไม่ได้เราจะรู้เอง อะไรที่จะต้องปรับต้องแก้ ก็ต้องปรับแก้ไป ถ้าเราประสบความสำเร็จเราสามารถขยายขนาดให้ใหญ่ขึ้น หากมีพื้นที่น้อย เราต้องทำตามสภาพพื้นที่ อาจจะทำโต๊ะขึ้นมาเพื่อปลูกผัก ประสบการณ์จะสอนเราให้มีความรู้เพิ่มขึ้นจากการลองผิดลองถูก ซึ่งเราไม่สามารถปลูกผักได้ทุกชนิด แต่ก็ทำให้เราซื้อผักจากตลาดน้อยลงและเราจะมั่นใจในผักที่เราปลูกขึ้นเองว่าปลอดสารเคมี 100 เปอร์เซ็นต์
ผู้สนใจสามารถติดตามข้อมูลการทำเกษตรของคุณบลูได้ที่ เฟซบุ๊ก : สวนผักปู่วรรณ ที่มักจะมีสิ่งดีๆ ทางการเกษตรมาบอกกล่าวให้อ่านเสมอ
ตำลึง หรือที่หลายคนคุ้นเคยในฐานะ “ผักริมรั้ว” แท้จริงแล้วมีถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติเหมาะสมในระบบนิเวศป่า ซึ่งต้องการร่มเงา ความชื้น และพืชพี่เลี้ยงในการเจริญเติบโต โดยเฉพาะไม้ยืนต้นและไม้ไผ่ ด้วยเหตุนี้ เมื่อมีการปลูกป่าในพื้นที่เกษตรผสมผสานอย่างเหมาะสม ตำลึงจึงเกิดขึ้นเองอย่างกลมกลืนกับธรรมชาติ และให้ผลผลิตที่ดี ใบใหญ่ รสชาติดี เก็บเกี่ยวได้ต่อเนื่องตลอดทั้งปี คุณพอต-อภิวรรษ สุขพ่วง เจ้าของไร่สุขพ่วง อยู่ที่ตำบลจอมบึง อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี ผู้เป็นหัวแรงสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง และการสร้างรายได้ในชุมชน “ไร่สุขพ่วง” นับเป็นไร่ตัวอย่างของการน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาประยุกต์ใช้ทำไร่นาสวนผสมอย่างมีไม่ขาดตกบกพร่อง และไร่สุขพ่วงก็มีอะไรใหม่ๆ ให้เราตื่นเต้นได้อยู่เสมอ โดยครั้งนี้พระเอกของเรื่องคือ “ตำลึง” พืชพื้นบ้าน หรือผักริมรั้วที่เรารู้จักกันนี่แหละ หลายคนบอกไม่เห็นจะตื่นเต้นตรงไหน ก็คงจะใช่ถ้าบอกเรามองว่าตำลึงเป็นแค่ผักริมรั้วก็ไม่น่าตื่นเต้นจริงๆ นั่นแหละ แต่ถ้าบอกว่าเขาเอา “ตำลึง” มาบดทำเป็นผงชาเขียว นี่ตื่นเต้นจนตะลึงกันเลยใช่ไหม งั้นตามมาดูกันเลยว่าเขาทำกันย
เมื่ออดีตคน “เล่าเรื่อง” หันมาทำเกษตร แล้วใช้ชีวิต “เล่าเรื่อง” อะไรจะเกิดขึ้น? . พี่เช็ค-สุทธิพงษ์ ธรรมวุฒิ อดีตพิธีกรชื่อดังระดับตำนานแห่งรายการน้ำดี “คนค้นฅน” จะมาถ่ายทอดเรื่องราว ประสบการณ์ และแรงบันดาลใจที่เป็นจุดเริ่มต้นของการทำเกษตร จุดเริ่มต้นของฟาร์ม-เล็ก-เล็ก และจุดเริ่มต้นของการแบ่งปัน ที่ไม่เคยถ่ายทอดที่ไหนมาก่อนแน่นอน! . “ถ้าเอาไม้บรรทัดของคนที่ต้องทำเกษตร เพื่อหล่อเลี้ยงชีวิต มาวัดการทำเกษตรของพี่อันนี้ก็ล้มเหลว เพราะว่ามันไม่ค่อยเป็นจริงเรื่องรายได้ที่จะมาเลี้ยงชีวิต แต่เราอยากกินผักที่ปลอดภัย เราอยากให้คนได้กินผักที่ปลอดภัย เราอยากสร้างแหล่งเรียนรู้เล็กๆ กลางเมือง เพราะฉะนั้นการทำการเกษตรเรื่องที่สำคัญที่สุด ก็คือเรื่องความรู้ เรื่องรู้จริง ประการต่อมาก็คือเป้าหมาย เราคาดหวังอะไรจากการทำ การบริหารจัดการให้เป็นจริงตามที่เราคาดหวังได้เป็นเรื่องสำคัญ” . #เช็คคนค้นฅน #ฟาร์มเล็กเล็ก #เกษตรอินทรีย์ #เกษตรกลางเมือง #เกษตรแบ่งปัน #เกษตรยั่งยืน #เทคโนโลยีชาวบ้าน #technologychaoban
การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตลำไยเพื่อให้ได้ทั้งคุณภาพและปริมาณ โดยใช้ปุ๋ยหมักจากเศษกิ่งไม้และใบลำไยหลังการตัดแต่ง เป็นการลดต้นทุนที่เห็นผล เกษตรกรสามารถทำได้ คุณดำรงค์ จินะกาศ ประธานลำไยแปลงใหญ่แม่ทา จังหวัดลำพูน และเกษตรกรต้นแบบเจ้าของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพ (ศพก.) การผลิตลำไยคุณภาพ อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน ได้แนะนำเทคนิคการทำปุ๋ยหมักใต้ต้นลำไยจากกิ่งและใบลำไย ที่ใช้เงินลงทุนต่ำและประหยัดแรงงาน ไม่ต้องขนย้าย รวมทั้งประหยัดการให้น้ำ ประมาณร้อยละ 50 ลดปริมาณการใช้ปุ๋ยเคมีลง ประมาณร้อยละ 30 เก็บความชุ่มชื้นไว้ในดินได้นาน และลดปัญหาหมอกควันจากการเผากิ่งและใบลำไย เป็นการอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สามารถปรับปรุงบำรุงดินให้อุดมสมบูรณ์ได้ดี สังเกตได้จากมีไส้เดือนดินเพิ่มปริมาณมากขึ้น ดินร่วนซุย รากฝอยแตกใหม่มาก สามารถดูดกินธาตุอาหารได้ดี ทำให้ต้นลำไยสมบูรณ์แข็งแรง ในกรณีที่เกษตรกรจะทำลำไยนอกฤดู การราดสารจะเกิดประสิทธิภาพสูงสุด วิธีการทำปุ๋ยหมักใต้ต้นลำไย เมื่อสิ้นสุดฤดูการเก็บเกี่ยวลำไย หลังเกษตรกรตัดแต่งกิ่งและจัดทรงพุ่มแล้ว ให้นำกิ่งลำไยที่ได้จากการตัดแต่ง ตัดลิดใบแล้ววางกิ่งเรียง
สาหร่ายพวงองุ่นผักมหัศจรรย์ที่มีพลังช่วยฟื้นฟูร่างกาย กินง่าย ให้สัมผัสกรุบกรอบ เคี้ยวเล่นสนุกทุกคำมีวิตามินกระจายจัดเต็ม “สาหร่ายพวงองุ่น” มีถิ่นกำเนิดจากชายฝั่งทะเลในแถบอินโด-แปซิฟิก เป็นหนึ่งในสาหร่ายที่ทานได้ และได้รับความนิยมในหมู่ผู้บริโภคเป็นอย่างมาก เพราะหนึ่งเลยสาหร่ายพวงองุ่นเขามีคุณค่าทางอาหารสูง! ซึ่งสาหร่ายพวงองุ่นที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติส่วนใหญ่มักจะพบตามบริเวณโขดหิน และพื้นทรายใต้ทะเล แน่นอนว่าในปัจจุบันหลังจากสาหร่ายพวงองุ่นกลายเป็นที่นิยม บวกกับมีผู้บริโภคเพิ่มมากขึ้น กลายเป็นพืชเศรษฐกิจมีการเพาะเลี้ยงและมีการวิจัยต่างๆ เพื่อขายในประเทศไทยและส่งออกไปยังต่างประเทศ สำหรับวงการเพาะเลี้ยงในเชิงพาณิชย์ สาหร่ายพวงองุ่นถูกเพาะขายครั้งแรกในประเทศฟิลิปปินส์ ตามมาด้วยประเทศญี่ปุ่น ซึ่งทั้งสองประเทศนี้ถูกจัดอันดับเป็นต้นๆ ที่มีผู้บริโภคนิยมทานสาหร่ายพวงองุ่น เห็นชัดได้จากปัจจุบันการเพาะเลี้ยงเริ่มกระจายไปยังประเทศอื่นๆ อีกเช่น ประเทศญี่ปุ่น ประเทศเวียดนาม ประเทศไต้หวัน ประเทศจีน และประเทศไทย ที่มีการเพาะเลี้ยงเชิงพาณิชย์ ซึ่งนิยมบริโภคกันมากในภาคใต้และภาคตะวันออก คนในพื้นที่บาง
