เกลือ

ขึ้นชื่อว่า เกลือ นึกถึงก็ต้องขยาดด้วยรสชาติความเค็ม กินเปล่าๆ คงไม่ไหว แต่รู้ไหมว่ารสเค็มๆ ของเกลือสามารถเพิ่มความหวานให้ผลไม้ได้ อีกทั้งยังช่วยลดสารพิษในผลไม้ได้ เกลือ ช่วยลดสารพิษ พ่อบ้านแม่บ้านยามที่ซื้อผลไม้หรือผักมาจากตลาด หากไม่มั่นใจว่าจะมีสารตกค้างในผักหรือผลไม้หรือไม่ สามารถสร้างความมั่นใจได้โดยนำผลไม้แช่ในน้ำเกลือนานพอสมควรแล้วล้างให้สะอาดอีกครั้งหนึ่งจึงรับประทาน  ผลไม้ที่รับประทานทั้งเปลือก เช่น ฝรั่งและชมพู่ ใช้วิธีการนี้ได้ เกลือ ช่วยให้ผลไม้รสหวาน คุณสมศักดิ์ เดโชจิรกุล ผู้ปลูกส้มโอที่ชัยนาท บอกว่า อยากให้ส้มโอรสดีควรหว่านเกลือให้กับต้นส้มโอปีละ 1 ครั้ง ใช้เกลือที่เก่าๆ สีออกดำ ราคาไม่แพง คุณสวัสดิ์ เปาทุย ผู้ปลูกมะพร้าวที่อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร แนะนำว่า ผู้ที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมอยู่ไกลทะเล หากต้องการให้ติดผลดก น้ำมะพร้าวหอมหวาน หว่านเกลือเก่าๆ ให้บ้าง จะช่วยให้ต้นมะพร้าวที่ปลูก ติดผลดกและมีรสชาติหอมหวานอร่อยตามที่ต้องการ   เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อวันพุธที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2562

กรมส่งเสริมการเกษตร ร่วมกับ ผู้แทนชุมนุมสหกรณ์เกลือทะเลไทย จำกัด สหกรณ์การเกษตรเกลือทะเลไทยเพชรบุรี ผู้แทนเกษตรกรชาวนาเกลือทะเล และเกษตรจังหวัดสมุทรสาคร ลงพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี สมุทรสงคราม และจังหวัดสมุทรสาคร เพื่อสำรวจและคัดเลือกพื้นที่ในการส่งเสริมการท่องเที่ยวงานอนุรักษ์และสืบสานภูมิปัญญาด้านเกลือทะเล ในพิธีแรกนาเกลือ และประเพณีทำขวัญเกลือทะเล ที่คาดว่าจะจัดขึ้นในเดือนมกราคม 2567 กรมส่งเสริมการเกษตร ได้ดำเนินการสำรวจและคัดเลือกแปลงนาเกลือทะเลเพื่อจัดงานอนุรักษ์และสืบสานภูมิปัญญาด้านเกลือทะเล “ประเพณีทำขวัญเกลือ” โดยในปี 2567 นี้กรมส่งเสริมการเกษตรจะร่วมกับกระทรวงวัฒนธรรม และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ดำเนินการจัดงานในรูปแบบวัฒนธรรมผสมผสานการท่องเที่ยวเพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ให้อาชีพทำนาเกลือทะเลซึ่งเป็นอาชีพที่เป็นอัตลักษณ์ของคนไทยให้เป็นที่รู้จักและไม่สูญหายไป และเพื่อสร้างขวัญกำลังใจให้กับเกษตรกรผู้ทำนาเกลือทะเล รวมทั้งเป็นการส่งเสริม Soft power ตามนโยบายของ ร้อยเอก ธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ซึ่งประเพณีที่สำคัญของการทำนาเกลือทะเล ประกอบด้วย 2 ประเพณีสำ

เกลือ เป็นวัตถุดิบคู่ครัวที่ต้องมีติดกันแทบทุกบ้าน ถือเป็นหนึ่งในวัตถุดิบที่นำมาใช้ประกอบอาหารมาอย่างยาวนาน สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นการหมัก การดอง เนื้อสัตว์และผัก นำไปต้ม ผัด แกง ทอดได้หลากหลาย เกลือไม่ได้มีแค่สีขาวเท่านั้น แต่โลกนี้ยังมีเกลืออีกหลากสีหลายชนิด ที่เหมาะกับการปรุงอาหาร และเกลือบางชนิดก็เหมาะกับการใช้ด้านความสวยความงาม วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้าน ได้รวบรวมเกลือที่นิยมใช้ปรุงอาหารมาด้วยกัน 8 ชนิด ขึ้นชื่อว่าเกลือแต่มีความแตกต่างที่ไม่เหมือนกันแน่นอน แต่ละชนิดเหมาะสำหรับทำอะไรไปดูกันเลย เกลือบริโภค เป็นเกลือชนิดที่คนไทยนิยมใช้มากที่สุด เกลือชนิดนี้จะมีการเสริมไอโอดีนลงไปเพื่อป้องกันการเกิดโรคคอหอยพอก ทำให้มีความเค็มเป็นพิเศษ มีโซเดียมค่อนข้างสูง ลักษณะ : เม็ดร่วนแห้ง สีขาวสะอาด นิยมใช้  : ปรุงอาหารทั่วไป มีไอโอดีน เกลือโคเชอร์ ลักษณะ : คล้ายเกลือบริโภคแต่เกล็ดใหญ่กว่า เนื้อหยาบ สีขาวขุ่น นิยมใช้  : ปาดขอบแก้วเครื่องดื่มมาร์การิต้า เพิ่มรสชาติเค็มที่ปลายลิ้นได้เป็นอย่างดีและใช้หมักถนอมอาหาร ใช้เป็นน้ำเกลือบรรจุกระป๋อง เกลือหิมาลายัน จะมีโซเดียมที่น้อยกว่าเกลือ

เราบริโภคเกลือกันอยู่ทุกวัน แทบจะเรียกได้ว่าชีวิตนี้ไม่มีวันขาดเกลือได้ เพราะแม้ยามเจ็บป่วยเราก็ยังต้องพึ่ง “น้ำเกลือ” ให้มีชีวิตรอด แต่มีใครเคยสนใจศึกษาเรื่องเกลือกันจริงๆ จังๆ ไหม? เคยสงสัยกันไหมว่าทำไมเกลือถึงได้เป็นเครื่องปรุงรสที่มีคุณค่ามหาศาลทั้งที่เป็นของในครัวธรรมดาสามัญจะตายไป แถมราคาก็ถูกที่สุดในบรรดาเครื่องปรุงทั้งปวง และทำไมชีวิตคนเราจึงจำเป็นต้องมีเกลือ ทั้งคนและสัตว์ต่างชอบกินเกลือ และขาดเกลือไม่ได้เลย แม้แต่ในร่างกายเราเองการหลั่งเหงื่อและน้ำตาออกมาถ้าลองใช้ปลายลิ้นแตะดูจะรู้รสได้ในทันทีว่ามัน “เค็ม” เป็นรสเค็มของ “เกลือ” นั่นหมายความว่าในร่างกายของเรานั้นมีเกลืออยู่! ว่ากันว่าบรรพบุรุษของสัตว์บกแต่เดิมอาศัยอยู่ในทะเล ดังนั้น ของเหลวในร่างกายสัตว์บกจึงมีรสเค็มของเกลืออยู่เหมือนแต่ก่อนที่สัตว์เหล่านั้นจะขึ้นจากทะเลมาอยู่บนบก อันนี้ก็ฟังคนอื่นเขาต่อมานะ จำได้ว่าอ่านเจอในบทความของนิตยสารทางการแพทย์ฉบับหนึ่ง แต่ก็ไม่กล้ายืนยันฟันธงชัดเจนลงไปว่าใช่ตามนั้นร้อยเปอร์เซ็นต์หรือไม่ แต่ที่ถูกต้องที่สุดก็คือ เกลือเป็นสิ่งที่ร่างกายมนุษย์จะขาดเสียไม่ได้เลย ขาดเกลือขึ้นมาเมื่อไรก็หมา

ปัจจุบันเกลือทะเลหรือเกลือสมุทรนับเป็นสินค้าเกษตรที่สำคัญ สร้างรายได้ให้เกษตรกรนาเกลือได้ปีละไม่ต่ำกว่า 2,000 ล้านบาท ประเทศไทยทำนาเกลือเป็นอาชีพดั้งเดิมมีตั้งแต่โบราณ ปัจจุบันมีเกษตรกร 1,200 ครัวเรือน มีพื้นที่ทำนาเกลือทั้งหมดประมาณ 84,485 ไร่ โดยแบ่งแหล่งผลิตที่สำคัญ 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีการผลิตมาก ประมาณร้อยละ 90.0 ของผลผลิตทั้งประเทศ อยู่ที่ 3 จังหวัดภาคกลาง คือ จังหวัดเพชรบุรี สมุทรสาคร สมุทรสงคราม และกลุ่มที่มีการผลิตเล็กน้อย ประมาณร้อยละ 10.0 ของผลผลิตทั้งประเทศ อยู่ที่ 4 จังหวัดในภาคกลางและภาคใต้ คือ จังหวัดชลบุรี จันทบุรี ฉะเชิงเทรา และปัตตานี โดยในแต่ละปีจะมีผลผลิตเกลือทะเลทั่วประเทศประมาณเกือบ 1 ล้านตัน ดังนั้น เมื่อ 1 มีนาคม 2554 คณะรัฐมนตรีได้มีมติกำหนดให้เกลือทะเลเป็นสินค้าเกษตรกรรมขั้นต้น ทำให้การทำนาเกลือเป็นส่วนหนึ่งของอาชีพเกษตรกรรม   อาชีพการทำนาเกลือ ด้าน น.ส.เกตุแก้ว สำเภาทอง เกษตรกรนาเกลือทะเลบ้านแหลม อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี กล่าวว่า ปัจจุบันมีการนำเข้าเกลือจากประเทศอินเดียจำนวนมาก ส่งผลให้ราคาเกลือทะเลที่เกษตรกรชาวนาเกลือผลิตภายในประเทศมีราคาตกต่ำอย่างหนัก

ปลายปีที่แล้ว ผมเผอิญได้ปั่นจักรยานทัวร์ริ่งทางไกลกับเพื่อนสี่ห้าคน จากนครราชสีมาไปหนองคาย ช่วงท้ายๆ พวกเราต้องค้างคืนที่อำเภอบ้านดุง อุดรธานี คืนหนึ่ง ที่บ้านดุงนี้ ผมเคยไปดูแหล่งทำเกลือต้ม – เกลือตาก แบบสมัยใหม่ ที่เขตบ้านทุ่งมาแล้วเมื่อราวสองปีที่ผ่านมาครับ แต่คราวนี้ที่พักเราอยู่ริมถนนสาย 2096 ซึ่งก็มีแหล่งทำเกลืออีกเช่นเดียวกัน แน่นอนว่าเราก็ต้องปั่นไปแวะดูกันหน่อย ก่อนจะเดินทางต่อ แม้มีเวลาแค่ช่วงสั้นๆ แต่มันก็ทำให้เห็นว่า การแวะเที่ยวแบบเข้าถึงแหล่ง เข้าใจรายละเอียดผ่านปากคำเจ้าของพื้นที่นั้น สามารถทำได้จริงๆ และก็เต็มไปด้วยอารมณ์ของมิตรภาพด้วย นาเกลือริมทางที่เราแวะ เป็นนาที่ทำเกลือสินเธาว์แบบอุตสาหกรรมครับ คือค่อนข้างเป็น mass product แบบเอาปริมาณมาก ไม่เน้นคุณภาพเหมือนหลายแหล่งที่เคยไปดู เขาทำโดยสูบน้ำเกลือที่ระดับความลึก 70 เมตร จากผิวดิน โดยใช้เครื่องอัดลมอัดน้ำหล่อโดมเกลือดูดเป็นน้ำเกลือขึ้นมาตากบนแปลงนาเกลือ นาน 13 วัน จนแห้งหมาดๆ จากนั้นโกยใส่ถุง ขายผู้มารับซื้อในราคา ตันละ 1,000 บาท เกลือสินเธาว์อุตสาหกรรมแบบนี้ไม่นำมาบริโภค แต่ใช้กันในโรงงานทำโซดาไฟ โรงน้ำแข็ง โรงทำแก้

ผมมีเพื่อนที่พ่อแม่ของเขาทำนาเกลืออยู่สมุทรสาครสืบเนื่องมาหลายชั่วคน เขาเคยเล่าว่า เวลาขนย้ายเกลือจากนาไปรวมที่เรือใหญ่ เตรียมบรรทุกเข้าไปขายในเมืองนั้น มักทำกันตอนกลางคืน เพราะอากาศเย็นสบายดี แต่ก็ต้องพบเจออุปสรรคไม่คาดฝันอยู่เนืองๆ คือ “ผี” นั่นเองครับ พ่อของเขาบอกว่า อยู่ๆ ผีมักปรากฏกายที่หัวเรือ ทำให้รู้สึกว่าเรือหนักขึ้น ตอนแรก พวกนาเกลือต่างก็กลัวผีกัน แต่นานเข้าก็ชักชิน เริ่มไม่กลัวแล้ว พอผีโผล่มาก็คว้าเอาไม้พายนั่นแหละตีๆ ไล่ๆ ปากก็ร้องไล่ไปด้วย ผีเจอเข้าอีหรอบนี้ คงไม่รู้จะหลอกท่าไหน หลังๆ ก็เลยจำยอมหายตัวไปแต่โดยดี เรื่องผีๆ แถบนั้นเห็นจะแรงจริงครับ เพราะขนาดชื่อคลอง ยังมี คลองหมาหอน ต่อด้วย คลองผีหลอก ให้ชวนสะดุ้งได้ไม่ยาก ถ้าผ่านไปตอนกลางคืนเดือนมืดๆ ที่เล่าเรื่องนี้ก็ไม่ใช่อะไรอื่นหรอกครับ ผมเพิ่งได้ไปดูแหล่งทำเกลือสมุทรแถบตำบลบางปะกง อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา มาเมื่อเดือนที่แล้ว เป็นพื้นที่ทำเกลือที่ใหญ่และสำคัญมากแห่งหนึ่งของเขตชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก หมู่บ้านที่ว่านี้ ชื่อ “บ้านคลองผีขุด” ครับ เข้าใจว่าชาวนาเกลือที่นี่คงมีประสบการณ์ผีๆ ไม่น้อยไปกว่าแถบบางโทรัด บ้านเ

นายเลอพงษ์ จั่นทอง รองประธานสหกรณ์เกลือกรุงเทพฯ (สหกรณ์เกลือโคกขาม) ตำบลโคกขาม อำเภอเมืองสมุทรสาคร กล่าวว่า ก่อนหน้านี้มีปัญหาราคาเกลือตกต่ำมาก เกวียนละ 500-600 บาท เนื่องจากเกลือล้นตลาด ล่าสุดราคาดีขึ้น สามารถขายกันในราคาเฉลี่ยเกวียนละ 1,700-2,000 บาท ตั้งแต่มีโครงการกองทุนกู้ยืมช่วยเหลือชาวนาเกลือ หรือโครงการรับจำนำพยุงราคาในช่วงเกลือตกต่ำเข้ามา ซึ่งสหกรณ์กรุงเทพฯฝากขอบคุณรัฐบาล “แม้ราคาดีดตัวสูงขึ้น แต่มีปัญหาสภาพอากาศแปรปรวน แม้มีแสงแดดของหน้าร้อนแต่มีฝนตกบ่อยมาก เป็นเหตุให้ปริมาณการผลิตเกลือในฤดูร้อนปีนี้น้อยมากเป็นประวัติการณ์ โดยลดลงจากปีที่ผ่านมาประมาณ 45% โดยปี 2557 ผลิตได้เกลือ 280 เกวียน, ปี 2558 ผลิตได้ 310 เกวียน และ ปี 2559 จำนวน 250 เกวียน แต่ปี 2560 ได้ 140 เกวียน ขณะที่เกษตรกรชาวนาเกลือที่สหกรณ์ดูแลเดิมมีประมาณ 150 ราย ปัจจุบันเหลือเพียง 28 ราย ถือว่าสถานการณ์น่าเป็นห่วง อย่างไรก็ตาม หลังมีโครงการรณรงค์ส่งเสริมเดินหน้าแปรรูปเพิ่มมูลค่ารายได้ของผลผลิตรูปเกลือป่นแก่เกษตรกร ทำให้เป็นสินค้าต่างๆ ขายทั้งในและนอกพื้นที่ และมีผู้สนใจเดินทางมาดูงานสหกรณ์นาเกลือโคกขามจำนวนมาก &

ชาวนาเกลือสมุทรได้เฮ ราคาพุ่งแตะ 3,000 บาท/เกวียน หลังเจอราคาตกต่ำ 3 ปี แถมเจอเกลือสินเธาว์แย่งตลาดเกษตรกร “เพชรบุรี-สมุทรสาคร-สมุทรสงคราม” ผนึกกำลัง 5 สหกรณ์ เพิ่มอำนาจต่อรองพ่อค้าคนกลาง เพิ่มคุณภาพผลผลิต พร้อมดันมาตรฐานของกระทรวงเกษตรฯ นายเชาว์ เฮงสกุล ประธานสหกรณ์การเกษตรนาเกลือสมุทรสงคราม จำกัด จังหวัดสมุทรสงคราม เปิดเผย “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า ปัจจุบันการทำนาเกลือสมุทรในประเทศไทยมีประมาณ 5-6 จังหวัด โดยจังหวัดเพชรบุรีมีพื้นที่ทำนาเกลือมากที่สุด รองลงมาเป็นสมุทรสาครและสมุทรสงครามตามลำดับ โดยสมุทรสงครามมีพื้นที่ทำนาเกลือประมาณ 5,000 ไร่ มีเกษตรกร 100 กว่าราย โดยดำเนินการในรูปแบบของสหกรณ์ ได้แก่ สหกรณ์การเกษตรนาเกลือสมุทรสงคราม จำกัด สหกรณ์บางแก้วนาเกลือ จำกัด และอีกส่วนหนึ่งไม่สังกัดสหกรณ์ สำหรับจังหวัดสมุทรสงคราม มีปริมาณเกลือสมุทรประมาณ 30,000 เกวียน ต่อปี (เกวียนละ 1,550 กิโลกรัม) ซึ่งเฉลี่ยได้ผลผลิต 8-10 เกวียน ต่อไร่ โดยใน 1 ปี สามารถทำนาเกลือได้ประมาณ 4 ครั้ง ซึ่งจะเริ่มตั้งแต่ฤดูหนาวจนกระทั่งถึงฤดูฝน ครั้งแรกจะใช้ระยะเวลา 3 เดือน ส่วนครั้งต่อไปใช้ระยะเวลา 1 เดือน 20 วัน และ 15

นางพวย ฤทธิพิชัย ราษฎรบ้านดุง อำเภอบ้านดุง หนึ่งในแม่ค้าที่จำหน่ายเกลือริมถนนสายบ้านดุง-บ้านม่วง ว่า บ้านดุงทำนาเกลือนานนับหลายสิบปี ทำนาเกลือกัน 2 แบบ คือ แบบสูบน้ำเค็มใต้ดินมาตากแดด และอีกแบบคือการต้ม เกลือมี 3 ประเภท คือดอกเกลือจากเกล็ดเกลือลอยอยู่บนผิวน้ำ เกลือระหว่างการต้มมีลักษณะที่แตกต่างคือสีขาวนวล น้ำหนักเบาเหมาะสำหรับนำไปบริโภคปรุงอาหารและทำสปาเกลือ เม็ดเกลือได้จากการต้ม และผลึกเกลือ จากการตกผลึกหลังการต้มเป็นแผ่น เหมาะสำหรับเป็นอาหารสัตว์ แม่ค้าตามร้านค้าริมถนนจะนำเกลือสามแบบนี้มาวางขายให้กับชาวบ้านที่ผ่านไปมาและซื้อกลับบ้าน บรรจุใส่ถุง ราคาตั้งแต่ 20 บาท ถึงถุงละ 100 บาท ส่วนดอกเกลือพิเศษบรรจุถุงใส สวยงาม น่าซื้อ ถือว่าเป็นสินค้าโอท็อปของอำเภอบ้านดุง   ข้อมูลจากข่าวสด