แล้ง

สมัยเด็กๆ ผู้เขียนได้ยินคนต่างถิ่นเรียกน้ำปลาว่าเคย ระหว่างกินข้าวกันอย่างเอร็ดอร่อย กระทาชายเอ่ยออกมาว่า หยิบเคยมาให้หน่อย ข้าพเจ้างงเป็นไก่ตาแตก เพราะไม่รู้ว่าเขาต้องการอะไร พอรู้ว่าท่านหมายถึงน้ำปลา แทนที่จะถึงบางอ้อกลับยิ่งงงมากกว่าเดิม คนอะไรเรียกน้ำปลาว่า เคย เคยตัวเล็กๆ ที่ชาวบ้านนำมาทำกะปิ มีขั้นตอนการจับหลายขั้นตอน แต่ละขั้นตอนก็มีเครื่องไม้เครื่องมือหลายอย่าง ต้องใช้ประกอบกัน เครื่องมือจับเคยชาวบ้านเรียกละวะ นำไปดักบริเวณป่าชายเลน การดักละวะชาวประมงดักเมื่อน้ำลง ไม่ใช่น้ำลงเมื่อเดือนยี่ แต่น้ำลงประจำวัน น้ำลงประจำวันขึ้นอยู่กับข้างขึ้น ข้างแรม แต่ละวันน้ำจะลงในเวลาต่างกัน เรื่องนี้ชาวประมงชายฝั่งรู้กันเป็นอย่างดี ชาวประมงจะนำเอาละวะไปดักรอตัวเคย เมื่อได้ตัวแล้ว ขั้นตอนแยกตัวเคยออกจากกุ้ง เครื่องมือคัดแยกนี้ชาวบ้านเรียกว่า แล่ง หน้าตาของแล่งก็ไม่ต่างจากตะกร้าทั่วไป เพียงแต่มีรูเล็กๆ รอบตัว ความเป็นมาของการสร้างเครื่องมือชนิดนี้ขึ้นมาใช้ ชาวบ้านคงจับเอาลักษณะของเคยที่ตัวเล็กกว่ากุ้ง มาทำเครื่องมือคัดแยก เพื่อความรวดเร็วในการทำมาหากิน เมื่อได้เคยมาก็ไม่ต้องมานั่งหลังขดหลังแข็งคั

เดลีเมล รายงานว่า ที่เมืองโมรุนดา รัฐนิวเซาท์เวลส์ ประเทศออสเตรเลีย นายเกรเซียร์ เลน แมคลีน ชาวนาวัย 69 ปี ได้บันทึกภาพของโครงกระดูก จิงโจ้ ซึ่งยืนแห้งตายเอาไว้ได้ ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงวิกฤตความแห้งแล้งในออสเตรเลีย และสัตว์ป่าจำนวนมากต้องต่อสู้ดิ้นรนเพื่อหาอาหารดำรงชีวิตในวิกฤตความแห้งแล้งดังกล่าว “โครงกระดูกของมันดูสมบูรณ์มากและไม่ถูกแตะต้อง มันไม่ใช่เรื่องปกติ สัตว์อื่นๆ โดยปกติแล้วกระดูกก็จะแยกชิ้นส่วนออกจากกันตอนที่มันตาย” นายแมคลีนกล่าว และเพิ่มเติมว่า ซากสัตว์มักจะถูกกินโดยสัตว์กินเนื้อเช่นสุนัขจิ้งจอก ประเทศออสเตรเลียกำลังเผชิญความแห้งแล้งที่รุนแรงที่สุดในรอบ 100 ปี และจากการพยากรณ์ของนักอุตุนิยมวิทยา ยังไม่มีวี่แววว่าความแห้งแล้งจะทุเลาลงในเร็วๆ นี้ กรมอุตุนิยมวิทยาได้เผยแพร่แผนที่ที่เผยให้เห็นระดับความแห้งแล้งของพื้นที่ต่างๆ ซึ่งบางพื้นที่มีฝนตกน้อยมากถึงไม่ตกเลย ตั้งแต่วันที่ 1 เม.ย. ถึงวันที่ 6 ส.ค. ที่ผ่านมา นายแมคลีนกล่าวว่า เขาคิดว่าสภาพอากาศโหดร้ายกับจิงโจ้มากจนคร่าชีวิตมันได้อย่างรวดเร็ว “ไม่มีหญ้าสีเขียวที่นี่เลย ดังนั้นไม่มีอะไรทำให้สัตว์ดำรงชีวิตอยู่ได้” รัฐนิวเซาท์เว

เกษตรกรผู้ปลูกผักปลอดสารพิษริมแม่น้ำโขง เริ่มประสบกับปัญหาภัยแล้ง หลังน้ำในแม่น้ำโขงลดลง เกษตรกรขาดแคลนน้ำรดแปลงผัก ต้องแก้ปัญหาโดยการขุดหาน้ำใต้หาดทรายให้เป็นหนองน้ำ ไว้ใช้ คาดว่าเมื่อถึงเดือนเมษายน น้ำจะแห้งกลายสภาพเป็นหาดทรายทั้งหมดเกษตรกรต้องหยุดปลูกผักขายทำให้ขาดรายได้ นายจักรพันธ์ หล้าซุย อายุ 59 ปี เกษตรกรผู้ปลูกผักปลอดสารพิษริแม่น้ำโขง หน้าสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดบึงกาฬ กล่าวว่า หน้าแล้งทุกปีทำให้น้ำในแม่น้ำโขงที่บริเวณด้านหลังสำนักงานการปะปา ต.วิศิษฐ์ อ.เมืองบึงกาฬ จ.บึงกาฬ มีระดับน้ำลดลง จนเกิดแนวหาดทรายยาวกว่า 3 กิโลเมตร ชาวบ้านอยู่ริมน้ำจึงจับจองพื้นที่ริมโขง ใกล้หาดทรายปลูกพืชผักสวนครัวระยะสั้นขายเป็นอาชีพ แล้งปีนี้มาเร็วระดับน้ำในแม่น้ำโขงลดลงมาก ประกอบกับเขื่อนของประเทศจีนงดการระบายน้ำ ทำให้หาดทรายที่เคยมีหนองน้ำขัง เริ่มตื้นเขิน เกษตรกรเริ่มประสบปัญหาขาดแคลนน้ำ หนองน้ำที่เคยมีเริ่มแห้งขอดลงเรื่อยๆ ต้องแก้ปัญหาด้วยการขุดหาดทราย ให้เป็นหนองน้ำไว้ใช้ คาดว่าเมื่อถึงเมษายนหนองน้ำก็จะกลายสภาพเป็นหาดทรายทั้งหมดส่งผลกระทบต่อเกษตรกรที่ปลูกผักไม่มีน้ำลดสวนผักก็จะเดือดร้อนไปตามๆกั

วันที่ 10 มกราคม ผู้สื่อข่าวลงพื้นที่บริเวณท้ายเขื่อนเจ้าพระยา ต.บางหลวง อ.สรรพยา จ.ชัยนาท พบระดับน้ำบริเวณท้ายเขื่อนลดต่ำลงอย่างมาก เมื่อเทียบกับเดือนธันวาคม 2560 ทำให้ปรากฏเนินทรายลาดลงจากตลิ่งมีระยะทางกว่า100เมตร ทอดไปตามแม่น้ำเจ้าพระยาหลายกิโลเมตร และยังพบว่าปริมาณน้ำเหลือพื้นที่ทำการประมงเพียงเล็กน้อย ชาวบ้านน้องนำเรือลงไปจับปลากลางแม่น้ำ เพราะพื้นที่ริมตลิ่งเหลือเพียงทราย ตอไม้ และซากวัชพืช และหลายๆ คนตัดสินใจที่จะนำเรือขึ้นฝั่งเพราะไม่คุ้มค่าน้ำมันที่จะนำเรือล่องไปจับปลาในขณะที่น้ำแห้งขอด เพราะจะจับปลาได้น้อยลงกว่าปกติมาก นายวันชัย ชาวบ้านในพื้นที่กล่าวว่า ปีนี้น้ำท้ายเขื่อนลดเร็วมาก จนชาวบ้านตั้งตัวไม่ทัน ชาวประมงเองหาปลาได้แต่พอกินเท่านั้น ไม่เหลือขายเหมือนช่วงมีน้ำ ซึ่งเมื่อสถานการณ์น้ำต้นฤดูแล้งเป็นแบบนี้ ชาวบ้านหวั่นใจว่า ในปีนี้อาจจะเกิดสถานการณ์ภัยแล้งรุนแรงและยาวนานได้ ที่มา มติชนออนไลน์ 

เตรียมรับมือ “แล้ง” เจอ 2 เด้ง ฝนทิ้งช่วงมิถุนายน-กรกฎาคม ลากยาว 4 เดือน กระทบน้ำใช้ใน 4 เขื่อนหลัก เหลือน้ำแค่ 5,520 ล้าน ลบ.ม. ขณะที่ชาวนาไม่สนคำเตือน ลุยปลูกข้าวนาปรังทะลุ 11 ล้านไร่ กรมชลประทานต้องสั่งงดจ่ายน้ำตั้งแต่วันที่ 1 เมษายนเป็นต้นไป ส่วน กปน.-กปภ.ยันไม่กระทบน้ำกินน้ำใช้แน่ แม้สถานการณ์น้ำในปีนี้จะดีกว่าปีที่ผ่านมา มีปริมาตรน้ำในอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่และขนาดกลางทั่วประเทศรวมกันถึง 44,121 ล้าน ลบ.ม. หรือร้อยละ 59 เทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผ่านมา มีปริมาตรน้ำมากกว่า 7,515 ล้าน ลบ.ม.ก็ตาม แต่ประเทศไทยยังคงเผชิญกับความเสี่ยงสำคัญ 2 ประการ ที่จะมีผลต่อการบริหารจัดการน้ำในปีนี้ ได้แก่ พื้นที่เพาะปลูกข้าวนาปรังที่เพิ่มสูงอย่างควบคุมไม่ได้ กับการเกิดปรากฏการณ์ El Nino อ่อน ๆ ทำให้ฝนน้อยลง และจะเกิดฝนทิ้งช่วงระหว่างเดือนกรกฎาคม-สิงหาคมนี้ ล่าสุด ผู้สื่อข่าว “ประชาชาติธุรกิจ” รายงานการกำหนดแผนและแนวทางแก้ไขปัญหาภัยแล้ง ซึ่งจัดประชุมขึ้นที่กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย โดยมี นายฉัตรชัย พรหมเลิศ อธิบดีกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยเป็นประธาน มีการคาดการณ์ว่า ฝนจ

วันที่ 9 ตุลาคม 2559 นายอุดมศักดิ์ คำมูล เกษตร จ.พะเยา เปิดเผยว่าในพื้นที่พะเยา เกิดฝนตกเมื่อเดือนสิงหาคมผ่านมา ฝนได้ตกหนักถึงหนักมากในพื้นที่ อ.เชียงคำ-เชียงม่วน-ภูซาง และอ.ปง เป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิต 2 ราย คือนายนพรัตน์ คันทะเรศร์อายุ 39 ปี อยู่ในพื้นที่ ต.นาปรัง อ.ปง ด.ช.ณัฐภูมิ ป่าสุวรรณ อายุ 1.10 ขวบ อยู่ในพื้นที่ ต.ขุนควร-ปง ความเสียหายรวม 18 ตำบล 120 หมู่บ้าน ราษฎรได้รับความเสียหายกว่า3,000 ครัวเรือนนับ 9.000 คน ความเสียหายทางด้านการเกษตรไร่ข้าวโพด 50.000 ไร่ ที่นา  30.000 ไร่  และเมื่อวันที่ 11-12 ก.ย.เกิดฝนตกน้ำป่าไหลหลากอย่างหนักเข้าท่วมพื้นที่ 3 อำเภอเช่น อ.เมืองพะเยา อ.ภูกามยาว และ อ.ดอกคำใต้ รวม 17 ตำบล161 หมู่บ้าน แล้วเสียหายมากคือ อ.ดอกคำใต้ รวม 11 ตำบล 116 หมู่บ้าน ราษฎรได้รับความเดือดร้อน กว่า 15,625 คน ส่วน อ.เมืองพะเยา เสียหาย 4 ตำบล 41 หมู่บ้าน ราษฎรความเดือนร้อนนับ 1,000 ครัวเรือน นอกนั้นอีก 2 อำเภอ เสียหายเล็กน้อยรองลงมา  ตามลำดับแล้วพื้นที่ทำการเกษตรกว่า 20.000 ไร่ นายอุดมศักดิ์กล่าวอีกว่า ล่าสุดในพื้นที่พะเยา 6 อำเภอ ประสบปัญหาทางด้านศัตรูพืช แยกออกเป็นแต่ละอำเ

วันที่ 1 ตุลาคม นายชนการ ทิพย์ประเสริฐสุข นายอำเภอบางสะพานน้อย จ.ประจวบคีรีขันธ์ เปิดเผยว่า ขณะนี้หลายฝ่ายได้เร่งแก้ไขปัญหาภัยแล้งต่อเนื่อง ส่งผลกระทบกับปริมาณน้ำดิบในอ่างเก็บน้ำช้างแรก ในพื้นที่หมู่ 2 และหมู่ 3 ต.ช้างแรก ซึ่งมีปริมาณน้ำเหลือเพียง 10% ของปริมาณกักเก็บ อาจส่งผลกระทบกับการนำน้ำดิบผลิตน้ำประปาเพื่อบริการประชาชนในพื้นที่ อ.บางสะพานน้อย และ อ.บางสะพาน ล่าสุดองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ได้จัดสรรงบประมาณ 10 ล้านบาท ใช้เครื่องจักรกลหนักขุดลอกอ่าง และก่อสร้างถนนรอบอ่างความยาวกว่า 5 กิโลเมตร เพื่อพัฒนาเป็นสถานที่ท่องเที่ยวแห่งใหม่ โดยมีลานอเนกประสงค์และไบค์เลน รวมทั้งป้องกันปัญหาการบุกรุกของประชาชนรอบอ่าง นอกจากนั้น การประปาส่วนภูมิภาค (กปภ.) ได้แก้ปัญหาเฉพาะหน้า ด้วยการจัดสรรงบประมาณ เพื่อวางท่อน้ำดิบจากอ่างเก็บน้ำบ้านไร่ใน เพื่อนำมาผลิตน้ำประปา สำหรับระยะยาว กรมทรัพยากรน้ำจัดสรรงบประมาณ ปี 2560 เพื่อขุดลอกอ่างเพิ่ม

เมื่อวันที่ 22 ก.ย. ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เกษตรกรชาวนาผู้ปลูกข้าวในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ทุกอำเภอ ได้รับผลกระทบจากปัญหาสภาวะภัยแล้ง ฝนไม่ตกติดต่อกันเป็นเวลานาน ทำให้เมล็ดพันธุ์ข้าวที่หว่านลงแปลงนาแตกงอกช้ากว่าปกติ และมีหญ้าขึ้นมาแทนที่ นายพรเทพ เทวัญพิศพงษ์ อายุ 65 ปี เป็นเจ้าของแปลงนาข้าว หมู่ที่ 16 บ้านบึง ต.อ่าวน้อย อ.เมืองประจวบคีรีขันธ์ เปิดเผยว่า มาเช่าที่นาไว้จำนวน 23 ไร่ เพื่อปลูกข้าว โดยเสียค่าเช่าไร่ละ 400 บาท โดยเน้นใช้แรงงานตัวเอง 2 คนตายายเพื่อลดต้นทุน เนื่องจากราคาขายข้าวเปลือกต่อเกวียนละ 6,400 บาท หลังจากเมื่อเดือนที่ผ่านมาเห็นว่า ฝนเริ่มตกลงมาเล็กน้อย จึงหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวลงแปลงนา แต่ฝนได้หยุดตก จึงต้องรอน้ำฝนที่ตกลงมาชโลมบนพื้นดิน เพื่อให้เมล็ดข้าวแตกงอกออกมา แทนการสูบน้ำจากแหล่งน้ำที่มีอยู่ไม่มากนักเข้าแปลงนา เพื่อประหยัดน้ำไว้ใช้ตอนฝนไม่ตก “การสูบน้ำเข้าแปลงนาในแต่ละครั้ง จะทำให้เสียต้นทุนเพิ่มกว่าเดิมอีกนับเป็นหมื่นบาท ต่อการเก็บเกี่ยวในแต่ละครั้ง จึงต้องหาทางพยายามลดต้นทุนในการผลิต แต่จากการหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวลงแปลงนาฝนไม่ตก ทำให้ข้าวงอกช้า แต่มีหญ้าขึ้นมาแทนที่

  ม. หอการค้าฯ ต้านไม่อยู่ ศก.ไทยยังทรงกับทรุด หั่น จีดีพี เหลือ 3% จากเดิม 3.5% ส่งออกเหลือ 0.8% จากเดิม 2% บวกกับภัยแล้ง-สินค้าเกษตรตกต่ำ ทำให้เม็ดเงินหายไปจากระบบเศรษฐกิจกว่า 5 แสนล้านบาท ส่วนต่างประเทศเจอภาพลบประมง-การบิน   นายธนวรรธน์ พลวิชัย ผู้อำนวยการศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย แถลงประมาณการภาวะเศรษฐกิจไทย ปี 2559-60 ว่า ศูนย์พยากรณ์ฯ ปรับลดคาดการณ์การขยายตัวของเศรษฐกิจไทย ปี 2559 อยู่ที่ 3% ในกรอบ 2.5-3.5% จากเดิม 3.5% เนื่องจากการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลกยังไม่ค่อยชัดเจน ส่งผลฉุดการส่งออกไทย ซึ่งศูนย์พยากรณ์ฯ ปรับลดการขยายตัวส่งออกปีนี้อยู่ที่ 0.8% จากเดิม 2%   “การปรับลดดังกล่าว ทำให้เม็ดเงินหายไปจากระบบเศรษฐกิจ 4 แสนล้านบาท ยังมีปัจจัยภัยแล้งที่ยาวนาน ราคาสินค้าเกษตรตกต่ำ ทำให้รายได้เกษตรกรหาย 1.2 แสนล้านบาท รวมมีเงินหายจากระบบเศรษฐกิจ 5.2 แสนล้านบาท ทั้งยังมีปัจจัยเสี่ยงปัญหาประมง สหภาพยุโรปตัดสิทธิพิเศษทางการค้า ปัญหามาตรฐานการบินของไทย และเศรษฐกิจจีนยังมีแนวโน้มชะลอตัว รวมถึงค่าเงินบาทเริ่มมีแนวโน้มแข็งค่าเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ อย่างไรก็ตาม

แล้งหนัก ราคาผักหลายชนิดตามตลาดสดพุ่งสูง แต่ที่บ้านวังขี้เหล็ก ต.ท่าช้าง อ.พรหมพิราม จ.พิษณุโลก ได้พลิกผืนนาหันมาปลูกผัก กว่า 40% ของพื้นที่ โดยปลูกผักใช้ระบบน้ำหยด ประหยัดน้ำในช่วงนี้ วันที่ 13 พฤษภาคม ผู้สื่อข่าวรายงานว่า หลังจากสภาพอากาศร้อนและแล้งหนัก ส่งผลกระทบให้ผักหลายชนิดไม่ออกผล ทำให้ขาดตลาด แต่ที่บ้านวังขี้เหล็ก หมู่ 10 ต.ท่าช้าง อ.พรหมพิราม ได้พลิกผืนนาหันมาปลูกผักส่งขายรายได้ดีในช่วงนี้   นายสมควร รุ่งเรือน ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 10 ต.ท่าช้าง กล่าวว่า เดิมทีชาวบ้านในหมู่บ้านประกอบอาชีพทำนา แต่หลังจากพบกับภัยแล้ง ทำให้ชาวบ้านได้มีวิธีปรับเปลี่ยนหันมาประกอบอาชีพปลูกผักขาย กว่า 40%ของหมู่บ้าน โดยผักส่วนใหญ่ เป็นมะระ ถั่วฝักยาว แตงกวา บวบ ขายมีรายได้ดีกว่าการทำนาที่ต้องใช้น้ำเยอะ โดยชาวบ้านที่นี้ได้นำระบบน้ำหยดมาใช้กับแปลงผัก โดยเฉพาะในช่วงหน้าแล้งนี้ ชาวบ้านที่นี่จะปลูกมะระ ถั่วฝักยาว แตงกวา ส่งขายกันจำนวนมาก   นายสมควร รุ่งเรือง กล่าวอีกว่า ในช่วงนี้ผักหลายชนิดราคาแพง มาก เนื่องจากร้อนและแล้ง ทำให้ผักบางชนิดได้รับผลกระทบ ไม่ออกผลผลิต แต่ผักที่หมู่บ้านตนกำลังจะออกผลผลิต โดย