คุณสุรเศรฐ คลังนาค อยู่บ้านเลขที่ 222/2 หมู่ที่ 10 ตำบลแพงพวย อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี ปัจจุบันดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 10 นอกจากจะเป็นผู้ใหญ่บ้านแล้วยังมีอาชีพหลักเป็นชาวสวนมะพร้าวและรับเหมาก่อสร้างเลี้ยงครอบครัวอีกทาง

อาชีพที่ทำต่างก็ประสบผลสำเร็จเป็นอย่างดี เมื่อประสบผลสำเร็จกับอาชีพของตนเองแล้ว จึงมีความคิดที่อยากใช้ความรู้และประสบการณ์มาช่วยเหลือชาวบ้าน คิดหาวิธีหรืออาชีพที่จะสามารถสร้างรายได้ สร้างอาชีพให้กับคนในหมู่บ้านได้ จึงคิดว่าจะเลี้ยงไก่พื้นบ้านน่าจะเหมาะสม เพราะพื้นฐานเป็นคนชอบและรักการเลี้ยงไก่มาตั้งแต่สมัยเด็กแต่ต้องหยุดไปเพราะภาระหน้าที่ แต่เมื่อมีโอกาสจึงจับตัวนี้ขึ้นมาใหม่ เพราะไก่เป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่าย ดูแลง่าย ใช้พื้นที่น้อย ชาวบ้านสามารถใช้พื้นที่ข้างบ้านหรือใต้ถุนบ้านเลี้ยงได้ ถ้าเปรียบกับการเลี้ยงวัวที่ต้องใช้พื้นที่เยอะ ต้นทุนสูง แต่เลี้ยงไก่ใช้พื้นที่น้อย ต้นทุนการเลี้ยงต่ำ ถ้าหากเลี้ยงและดูแลดีๆ สามารถขายพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ไก่ชน ถ้าตัวที่เก่งๆ ราคาขายสูงถึงหลักแสน หลักล้าน นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่เราจะนำชาวบ้านเลี้ยงและสำเร็จไปด้วยกัน
เลือกเลี้ยงไก่พื้นบ้านนำชุมชน
ใช้พื้นที่น้อย คนเฒ่า คนแก่ สามารถเลี้ยงตามได้
ปัจจุบันผู้ใหญ่เลี้ยงไก่พื้นบ้าน มีพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ที่ดี จำนวนร้อยกว่าตัว การตลาด ราคา ค่อนข้างนิ่ง เป็นไปในทิศทางที่ดี และด้วยฐานะที่เป็นผู้นำ ต้องเริ่มทำให้ชาวบ้านเห็นก่อนว่าสิ่งที่เราบอกให้เขาทำเป็นอย่างไร อย่างตนเองชอบและรักการเลี้ยงไก่ และมองว่าไก่อนาคตกำลังไปได้ดี จึงอยากส่งเสริมให้ชาวบ้านมีอาชีพเสริม ตัวอย่างถ้าชาวบ้านมีไก่ 1 ตัว มีพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ก็สามารถเพาะลูกออกมาขายได้ ที่นี่ไก่พื้นบ้านจะเป็นไก่ชน ถ้าบ้านไหนมีลูกไก่ที่เก่งก็จะขายได้หมด หรือแม้กระทั่งมีแค่พ่อพันธุ์หรือแม่พันธุ์ดีๆ ชาวบ้านสามารถมีรายได้จากการรับจ้างผสมพันธุ์ครั้งละ 5,000-10,000 บาท ที่สำคัญคนเฒ่า คนแก่ ที่อยู่บ้านว่างๆ ก็เลี้ยงไก่ได้ แค่มีใต้ถุนหรือมีบริเวณเล็กๆ เพราะไก่ครอบสุ่มได้ ถ้าไปเลี้ยงสัตว์อื่นอย่างวัว ต้องใช้พื้นที่บริเวณกว้าง ชาวบ้านบางคนไม่มีที่ ด้วยเหตุนี้ผู้ใหญ่จึงเลือกเลี้ยงไก่เพื่อให้ชาวบ้านมีอาชีพเสริม ถือว่าเป็นอาชีพสร้างรายได้เล็กๆ น้อยๆ หรือที่เป็นประโยชน์กว่านั้นคือด้านของเยาวชน ถ้าเยาวชนหันมารักการเลี้ยงไก่ก็จะเป็นผลดี เป็นผลดีอย่างไร ลองคิดง่ายๆ ว่า ถ้าเยาวชนชอบไก่ เขาก็จะตื่นเช้าเพื่อมาให้อาหารไก่ พอตกเย็นเลิกโรงเรียนเขาจะรีบกลับมาบ้านเพื่อมาดูแลไก่ของเขา ตรงนี้สามารถลดปัญหาเยาวชนมั่วสุมยาเสพติด หรือรวมกลุ่มซิ่งรถได้ด้วย
เลี้ยงง่าย ต้นทุนต่ำ
“ไก่พื้นเมืองที่เลี้ยง มีไก่ไทยแท้ ไก่พม่า ไก่เวียดนาม เอามาผสมข้ามสายพันธุ์กัน เพื่อให้เกิดไก่ชนที่เก่ง สายพันธุ์แกร่ง ถามว่าถ้าขายเป็นไก่เนื้อที่ตลาดกิโลละร้อย แต่ถ้าทำเป็นไก่ชนดูแลดีๆ ไก่ตัวหนึ่งน้ำหนัก 2 กิโลกรัมเศษๆ สามารถเปลี่ยนมูลค่าได้จากหลักร้อยเป็นหลักแสน หลักล้านได้ ตัวไหนถ้าสวยเก่งก็เอามาขายชน ถ้าไม่สวยก็ขายเป็นกิโล” ผู้ใหญ่บอก
การเลี้ยงที่จะให้ประสบผลสำเร็จ ปัจจัยหลักคือสายพันธุ์หรือพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ที่ดี ต้องมีการคัดสายพันธุ์ก่อน ไก่ชนของบ้านเรามี 3 สายพันธุ์ 1. สายพันธุ์ไทยแท้ของเราเอง 2. สองลูกผสมจากเวียดนาม 3. สายพันธุ์พม่าเพื่อจะมาผสมข้ามสายพันธุ์ให้เกิดโครงสร้างใหญ่ขึ้น มีความแข็งแรงมากขึ้น
การดูแลไม่ยาก มีช่วงตอนไก่เล็กมีการฉีดวัคซีนบ้าง แต่ส่วนมากไก่พื้นเมืองจะเป็นไก่ที่แข็งแรง การเป็นโรคจะเป็นยาก
สำหรับผู้ที่อยากเลี้ยงเป็นไก่ชนให้แยกพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ไว้ในโรงเรือนที่เตรียมไว้ ส่วนไก่รุ่นๆ ให้ปล่อยเลี้ยงตามธรรมชาติ พื้นที่ 1 ไร่ สามารถปล่อยไก่ได้หลายร้อยตัว เพียงแต่ว่าบริเวณนั้นต้องมีหญ้า มีหนอน อย่างของผู้ใหญ่มีสวนมะพร้าว ก็จะปล่อยให้ไปหาจิกหนอน แมลง ที่สวนมะพร้าว นอกจากหาตามธรรมชาติอาจมีให้อาหารเสริมบ้าง ให้วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ไม่ต้องมีสูตรพิเศษ ให้ข้าวเปลือก ข้าวโพด หรือข้าวที่กินเหลืออย่าไปทิ้ง เอามาโปรยให้ไก่กิน

โรงเรือนที่เหมาะสมสำหรับเลี้ยงไก่พื้นเมืองในปัจจุบัน สามารถก่อสร้างตามต้นทุนหรือวัสดุที่มีในท้องถิ่น ให้เป็นที่อยู่อาศัย หลบแดด ลม ฝนได้ดี ภายในโรงเรือนมีรังไข่ หรือโอ่งใบเล็ก มีขอนสำหรับให้ไก่เกาะนอนตอนกลางคืน มีอุปกรณ์ให้น้ำ ให้อาหาร รอบๆ โรงเรือนจำเป็นต้องมีอาณาบริเวณให้ไก่สามารถออกมาคุ้ยเขี่ย และแสดงพฤติกรรมทางธรรมชาติได้ตามปกติ
ดูแล ป้องกันโรค
การป้องกันโรคช่วงหน้าร้อนจะไม่ค่อยมีปัญหา หลักๆ คือช่วงหน้าฝนหรือหน้าหนาวอาจต้องมีการดูแลเป็นพิเศษ ไก่เป็นสัตว์เลือดอุ่น ต้องการความอบอุ่นเยอะ เราก็ใช้ไฟเพื่อให้ความอบอุ่น หากปล่อยให้หนาวจัดไก่จะเป็นโรคง่าย ช่วงหน้าฝนพยายามอย่าปล่อยให้ไก่ออกไปตากฝน ส่วนมากไก่ชอบฝน เมื่อไก่โดนฝนจะเป็นหวัด จนในบางครั้งเกษตรกรผู้เลี้ยงคิดว่าเป็นโรคระบาด จริงๆ แล้วไม่ใช่คือเขาเป็นหวัดเพราะไปตากฝน ตัวนี้อาจจะทำให้ไก่หนาวตายได้
ลักษณะไก่ชนที่ดี
- ต้องดูที่สายพันธุ์ มีการคัดสายพันธุ์ โดยมากแล้วหากพ่อพันธุ์แม่พันธุ์เก่ง ลูกที่ออกมาจะเก่ง แต่ในวงการไก่ชน ถ้าพ่อพันธุ์แม่พันธุ์เก่ง ลูกยังไม่ทันออกมา ยังไม่รู้ว่าลูกจะเก่งไหม นักเลงไก่ชนเขาก็จองกันแล้ว
- การผสม ต้องมีการไขว้เลือดกัน หมายความว่าต่างสายพันธุ์มาผสมกัน พม่าไทย เป็นลูก 50 แล้วผสมกับเวียดนาม เป็นสามทาง
- เทคนิคการผสมไก่ ก็ไม่ยาก อย่างสมมุติแม่ไก่ตัวนี้เป็นไก่เชิงจะเอาพ่อพันธุ์ตัวไหนไปผสม อาจต้องใช้ประสบการณ์ ไม่ใช่ว่ามีไก่เชิงแล้วเอาไก่วิ่งล่อไปผสมมันก็ไม่ได้ผล เราต้องรู้ลักษณะเด่นของไก่แต่ละสายพันธุ์

เลี้ยงดี สร้างรายได้งาม
จริงๆ แล้วไก่สายพันธุ์ดี แทบจะไม่ได้ขายเป็นเนื้อเลย สามารถขายเป็นไก่ชนได้หมด ตัวเล็กตัวน้อยก็ขายได้ ที่นี่ส่วนใหญ่มีรายได้จากการขายไก่ชน ไก่เล็กออกมาก็ขายได้แล้ว ขายเป็นคู่ราคาหลักหมื่นให้ไปเลี้ยงต่อ ถ้าพ่อพันธุ์ดีซุ้มอื่นจะมาจ้างผสม ราคาครั้งละ 5,000-10,000 บาท เท่ากับไม่ต้องเสียอะไรเลย อย่างตอนนี้ที่ซุ้มของผู้ใหญ่มีคนมาเสนอในราคา 7 หลัก แต่ผู้ใหญ่ไม่ยอมขาย จะเก็บไว้ทำพ่อพันธุ์ต่อไป ส่วนไก่รุ่นๆ ต่อเดือนก็สร้างรายได้ดี นอกจากขายพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ผู้ใหญ่ยังมีสนามกีฬาชนไก่ ส.สุมาลี แบบครบวงจร ที่อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรีอีกด้วย

ตลาดไปได้ดีไม่มีตัน
“การตลาดคือทุกวันจันทร์จะมีการซ้อมผ่านเฟซบุ๊ก คัดไก่ ว่าไก่ตัวไหนดี ถือว่าเป็นชมรมแล้วก็จะบอกต่อๆ กันไป ถ้ามีไก่ที่ดังที่เก่ง อยู่ไหนคนก็รู้จักหมด เขาก็จะเสาะหาเราเอง” เจ้าของบอก
อนาคตไก่พื้นบ้าน ถือเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่ดีมาก เพราะถามว่าตอนนี้ไก่ของประเทศไทยโกอินเตอร์ไปหลายประเทศ อาทิ อินโดนีเซีย พม่า ลาว เวียดนาม มาซื้อไปหมด แต่เราก็มีการซื้อของต่างประเทศเพื่อมาทำสายพันธุ์เก่งๆ เช่นกัน
ตลาดไม่ล้น ไก่เป็นสัตว์ที่อายุสั้น 3-4 ปี ก็จะไม่ไหวแล้ว ระยะในการเลี้ยงที่ดีคือ 7 เดือน 8 เดือนเริ่มสู้ได้
“ไก่ชนอย่างไรก็ไม่ตัน มีมาตั้งแต่สมัยพระนเรศวรมหาราช มีมาหลายร้อยปี มีแต่จะยิ่งเติบโตขึ้น เด็กรุ่นใหม่หันมาสนใจ ทางภาครัฐต้องหันมาจริงจังและดูเยาวชนเป็นหลัก ไก่เป็นสัตว์เศรษฐกิจสามารถสร้างมูลค่าได้เยอะถ้าสายพันธุ์ดีๆ สามารถสร้างรายได้ถึง 6-7 หลัก หรือตัวเล็กๆ คู่หนึ่งก็มูลค่าสูงมาก สมัยก่อนชั่งกิโลขาย เดี๋ยวนี้ขายเป็นคู่ เป็นตัว ตัวหนึ่งอย่างต่ำๆ ก็พันบาท สูงขึ้นมาคือหลักหมื่น แล้วแต่เพราะก็ไม่เคยคิดว่าไก่จะมีมูลค่าเป็นล้าน ณ ปัจจุบันเพิ่มเป็นล้านจริงๆ” ผู้ใหญ่สุรเศรฐ กล่าวทิ้งท้าย
สนใจศึกษาการเลี้ยงไก่ชน หรือสนใจหาสนามกีฬาซ้อมไก่ ติดต่อได้ที่ ซุ้มไก่ ส.สุมาลี โทร. (089) 742-7773 ผู้ใหญ่สุรเศรฐ ยินดีให้คำปรึกษา
