เทคนิค การปรับปรุงพันธุ์มะนาว ด้วยวิธีผสมเกสร ระหว่างพันธุ์มีเมล็ด กับ ไม่มีเมล็ด

ในสภาวะการชะลอตัวของเศรษฐกิจช่วงนี้   ผู้ประกอบการ โรงงานที่ปรับลดพนักงาน หรือปิดตัวลงถาวร หลายคนคงคิดแล้วว่า “ไม่มั่นคง” กับการดำเนินชีวิตแน่นอน คงต้องหาอาชีพเสริมทำควบคู่กับอาชีพหลักเป็นแน่แท้ เพื่อให้ผ่านพ้นวิกฤตินี้ไปได้ “สุขใดเล่า จะเท่าบ้านเรา”… คำนี้คงจะโผล่ขึ้นในหัวทันที ยิ่งคนที่ออกไปทำงานต่างจังหวัดด้วยแล้ว ยิ่งไม่ต้องพูดถึงว่าจะคิดถึงท้องถิ่น ที่เราเคยอยู่มามากขนาดไหน อย่าง คุณณัฐรียา จันทะเสน อาศัยอยู่หมู่ที่ 5 บ้านงามวงศ์วาน ตำบลท่าสวรรค์ อำเภอนาด้วง จังหวัดเลย ที่เธอหันมาเพาะเห็ดหูหนูขายเป็นอาชีพเสริม ควบคู่กับการทำสวนยางพารา ไร่อ้อย ฯลฯ ซึ่งก่อนหน้านี้สามีเธอได้ไปทำงานที่ต่างประเทศ ก่อนจะกลับมาช่วยกันดูแลโรงเห็ดด้วยกัน และยังชวนคนในชุมชนมาร่วมกันด้วย โดยยึดคำว่า “หากเราทำได้ ชุมชนต้องเดินไปกับเราได้” คุณณัฐรียา เล่าว่า การเพาะเห็ดหูหนู เราทำกันเป็นครอบครัว ทุกคนช่วยกัน และดึงคนในชุมชนมาร่วมทำกับเราด้วย ลองผิดลองถูกมาเยอะ แต่ไม่ล้มเลิกความตั้งใจ จนปัจจุบันถือได้ว่ารู้หัวใจสำคัญของการเพาะเห็ดชนิดนี้มากพอสมควร ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง อากาศ อุณหภูมิ โรคต่างๆ ที่เกิดกับเห็ด การเพา

เมื่อพูดถึงผลไม้รสเปรี้ยว คนส่วนใหญ่มักนึกถึงมะนาว มะม่วง หรือมะขาม แต่รู้หรือไม่ว่า ยังมีอีกหนึ่งผลไม้พื้นบ้านที่รสชาติเปรี้ยวจนต้องหลับตากัด นั่นคือ “ตะคร้อ” ผลไม้ป่าหายากที่คนรุ่นใหม่อาจไม่คุ้นชื่อ แต่ในอดีตเคยเป็นของโปรดของใครหลายคน โดยเฉพาะชาวบ้านในภาคเหนือและอีสาน ที่รอคอยฤดูเก็บเกี่ยวของมันเพียงปีละครั้ง ตะคร้อ (ชื่อวิทยาศาสตร์ Dialium cochinchinense) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ ขึ้นตามป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณ พบมากในภาคเหนือ ภาคอีสาน และบางพื้นที่ของภาคกลาง ผลของตะคร้อมีลักษณะกลมรี ขนาดประมาณเหรียญห้าบาท เปลือกนอกแข็งและสีน้ำตาลอมดำ ข้างในเป็นเนื้อสีเหลืองหรือส้ม รสเปรี้ยวจัด บางลูกถึงกับเปรี้ยวจนฝาดลิ้น แต่กลับเป็นรสชาติที่ถูกใจคนไทยจำนวนไม่น้อย บริเวณสวนหลังบ้าน เลขที่ 45 หมู่ที่ 7 ตำบลทุ่งยั้ง อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ นายประเสร็จ ใจวิลัย อายุ 67 ปี เจ้าของบ้านกำลังเด็ดลูกตะคร้อใส่กะละมังเพื่อเตรียมส่งให้กับลูกค้าที่สั่งจอง โดยขายกิโลกรัมละ 35 บาท 3 กิโล 100 บาท เป็นรายได้เสริมช่วงว่าง ซึ่งต้นตะคร้อดังกล่าว นายประเสร็จได้อนุรักษ์ไว้อายุกว่า 120 ปี แม้จะมีเพื่อนบ้านมาขอซื้

ใครจะคิดว่าภาคอีสานจะเลี้ยงกุ้งก้ามกรามได้! จุดเริ่มต้นมาจากการไปดูงานในภาคกลางเมื่อหลายปีก่อน กลายเป็นแรงบันดาลใจให้เกษตรกรหญิงคนหนึ่ง กลับมาพลิกพื้นที่บ้านเกิด ทดลองเลี้ยงกุ้งน้ำจืดจนประสบความสำเร็จ สร้างรายได้เลี้ยงครอบครัว คุณพัชราวลัย ไร่ไสว เกษตรกรจังหวัดกาฬสินธุ์ เล่าให้ฟังว่า สมัยก่อนเธอมีอาชีพทางการเกษตรเกี่ยวกับการทำนา แต่เมื่อทำมาเรื่อยๆ ในแต่ละรอบปี ผลผลิตที่ได้ในแต่ละครั้ง จำหน่ายได้ราคาไม่ดีเท่าที่ควร จึงได้เกิดแนวความคิดที่อยากจะปรับเปลี่ยนทำการเกษตรทางด้านอื่น เพื่อให้มีรายได้เพิ่มมากขึ้นกว่าการทำนา “ช่วงนั้น ประมาณปี 40 ได้มีโอกาสไปทางภาคกลาง ไปศึกษาดูงานเกี่ยวกับการเลี้ยงกุ้งก้ามกราม เราเห็นแล้วก็เกิดแนวความคิดที่อยากจะทำ จึงได้นำความรู้ที่ไปศึกษามาลองนำมาปรับใช้กับพื้นที่ที่นาของเราดู เพราะพื้นที่โซนอีสานเราก็กลัวว่าจะเลี้ยงไม่ได้เหมือนภาคกลาง แต่โชคดีที่พื้นที่นามีน้ำดี การชลประทานใช้ได้ ก็เลยเบาใจในเรื่องนี้ได้ ก็ทำให้สามารถเลี้ยงได้ ก็จึงค่อยๆ เริ่มเลี้ยงจากทีละบ่อสองบ่อ พอได้กำไรก็ขยับขยายมาเรื่อยๆ ตอนนี้ก็เลยเปลี่ยนจากพื้นที่นาทั้งหมดมาเลี้ยงกุ้งก้ามกรามหมดเลย”

การทำเกษตรให้ประสบความสำเร็จมีหลายปัจจัยประกอบกัน ไม่ว่าจะเป็นปัจจัยทางธรรมชาติ สภาพภูมิอากาศ ดินและน้ำ รวมถึงเทคนิคการดูแลอย่างถูกต้องและถูกวิธีก็ถือเป็นปัจจัยสำคัญหรือตัวกำหนดทิศทางของผลผลิตได้ แต่ในขั้นพื้นฐานของการทำเกษตรสภาพภูมิอากาศเราไม่สามารถกำหนดหรือเปลี่ยนแปลงอะไรได้ แต่เราสามารถปรับปรุงบำรุงดินได้ดี มีวิธีการดูแลเอาใจใส่ทุกขั้นตอนอย่างถูกต้อง การปลูกผักให้ประสบความสำเร็จก็ทำได้ไม่ยาก ในตอนที่แล้ว พี่แอน-แอม พรมศักดิ์ เจ้าของฟาร์มผักเกษตรสุข ณ. ทุ่งเขาเขียว ได้ถ่ายทอดแนวคิดการทำเกษตรแบบอินทรีย์ที่ไม่จำเป็นต้องขี้เหร่ไปแล้ว คราวนี้จะเล่าถึงเทคนิคขั้นตอนการผสมดินปลูกผักสไตล์พี่แอนกันบ้าง ซึ่งพี่แอนบอกว่าสูตรการผสมดินสูตรนี้ของพี่แอน ใช้ได้ดีมาก ผักโตดี รสชาติหวานกรอบ ได้ฟอร์มผักที่สวยงาม และที่สำคัญไม่ต้องเปลี่ยนปลูกบ่อยด้วย ผสมดินเพียงครั้งเดียวสามารถใช้ปลูกผักได้ 3-4 รอบ ก่อนที่จะไปรู้ถึงเทคนิคการปลูกและการเตรียมดิน พี่แอน บอกว่า อันดับแรกต้องเข้าใจเรื่องของสภาพภูมิอากาศก่อน เพราะการทำเกษตรจะใจร้อนไม่ได้ และต้องเรียนรู้ธรรมชาติของพืชผักแต่ละชนิดที่เราปลูก ว่าพืชผักของเราชอบหร

ระหว่างวันที่ 14-16 ธันวาคม 2561 ที่ผ่านมา มีงานพืชสวนก้าวหน้าครั้งที่ 15 (hortex 2018) ณ ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี ในงานมีนิทรรศการ การจำหน่ายผลผลิต ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร งานแสดงความก้าวหน้าทางด้านเครื่องจักรกลการเกษตร รวมทั้งงานสัมมนาวิชาการ งานสัมมนาที่ได้รับความสนใจอย่างมากคือ “สวน 100 ไร่ทำได้คนเดียว” วิทยากรประกอบด้วยชาวสวนชั้นนำของจังหวัดจันทบุรีได้แก่ คุณชนันท์ เขียวพันธุ์ คุณสุเทพ นพพันธ์ คุณภานุศักดิ์ สายพานิชและอาจารย์ปราโมช ร่วมสุข ในฐานะผู้อำนวยการสถาบันทุเรียนไทย และเป็นประธานการจัดงานพืชสวนก้าวหน้า ทำหน้าที่เป็นผู้ดำเนินงานสัมมนาครั้งนี้ งานสัมมาสวน 100 ไร่ทำได้คนเดียว เป็นการพูดถึงทุเรียน เนื่องจากที่ผ่านมา ทุเรียนราคาดี คนหันมาปลูกกันมาก คุณชลธี นุ่มหนู ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรจันทบุรี กล่าวต้อนรับผู้เข้าร่วมสัมมนาว่า เนื่องจากทุเรียนราคาดี เกษตรกรส่วนหนึ่งที่ก้าวหน้ามากๆ ไม่ได้พูดถึงเงินล้าน แต่พูดถึงรายได้จากการทำสวนระดับ 10 ล้านกันแล้ว หัวข้อสัมมนา “สวน 100 ไร่ทำได้คนเดียว” ไม่ได้หมายความว่า สวนที่มีอยู่จำนวนมาก มีคนเก่งทำสวน 100 ไร่ได้เพียงคนเดียว แต่หัว

ผักกูด เป็นชื่อของผักชนิดหนึ่งจัดอยู่ในตระกูลเฟิร์น สามารถนำมาปรุงอาหารได้หลากหลายเมนู และนอกจากจะนำมาเป็นอาหารได้แล้วยังใช้เป็นสมุนไพรได้อีกด้วย ผักกูดมักจะขึ้นอยู่ตามริมน้ำหรือพื้นที่ชุ่มน้ำมากกว่าในป่าทึบ เจริญเติบโตได้ดีในช่วงฤดูฝน นอกจากนี้แล้ว ผักกูด ยังเป็นดัชนีชี้วัดถึงสภาพแวดล้อม ให้ได้รู้ว่าบริเวณไหนอากาศไม่ดี ดินไม่บริสุทธิ์ มีสารเคมีเจือปนอยู่ ผักกูดจะไม่ขึ้นหรือแตกต้นในบริเวณนั้น ด้วยสรรพคุณและคุณค่าที่มีมากมาย จึงทำให้ในปัจจุบันเกษตรกรหันมาปลูกผักกูดเชิงการค้ามากขึ้น คุณชาญณรงค์ พวงสั้น อยู่บ้านเลขที่ 69 หมู่ที่ 7 ตำบลวังจันทร์ อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ปัจจุบันดำรงตำแหน่งหัวหน้ากลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการผลิต สำนักงานเกษตรจังหวัดเพชรบุรี เล่าถึงงานปลูกผักกูดว่า เกิดนึกสนใจและมองเห็นอนาคตของผักกูดว่าน่าจะไปได้ดี ผักกูดเป็นผักที่หาได้จากธรรมชาติในสมัยก่อน แต่ในปัจจุบันเริ่มหารับประทานยากขึ้นทุกวัน ตนจึงมองเห็นโอกาสจากตรงนี้ ใช้เวลาว่างช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ ทำงานสวนปลูกผักกูดอินทรีย์แซมสวนสัก โดยยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวง รัชกาลที่ 9 คือปลูกพืช 3 อย่าง ประโยชน์ 4