เมื่อพูดถึงจังหวัดน่าน หลายคนจะนึกถึงภูเขาสูงเสียดฟ้าและสายหมอกยามเช้า พร้อมทั้งวิถีชีวิตเรียบง่ายของชุมชน แต่มีอีกสิ่งหนึ่งที่กำลังสร้างชื่อให้กับจังหวัดน่านในเวทีเกษตรกรรมไทย นั่นก็คือการปลูกโกโก้ที่กำลังเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องในพื้นที่แห่งนี้ ด้วยสภาพภูมิประเทศและสภาพภูมิอากาศที่เอื้อต่อการเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจชนิดนี้ ที่นี่จึงกลายเป็นพื้นที่ที่ได้รับความสนใจในอุตสาหกรรมโกโก้ของไทย
คุณพีช – คณาธิป ศรีรัตโนภาส เป็นอีกบุคคลหนึ่งที่เห็นโอกาสและตัดสินใจเปลี่ยนพื้นที่การเกษตรของครอบครัวบางส่วน ให้กลายเป็นแหล่งปลูกโกโก้ที่มีคุณภาพสูง ด้วยแนวคิดที่ต้องการพัฒนาอุตสาหกรรมโกโก้ไทยให้ก้าวไกลสู่ตลาดโลก คุณพีชได้นำแนวทางที่ได้จากการศึกษาดูงานจากหลายพื้นที่มาประยุกต์ใช้ในสวน เพื่อให้โกโก้ที่ปลูกในสวนของคุณพีช กลายเป็นที่รู้จักในฐานะสินค้าคุณภาพระดับพรีเมียม
จุดเริ่มต้นของการทำสวนโกโก้
สไตล์เกษตรกรรุ่นใหม้ไฟแรง
คุณพีช เล่าให้ฟังว่า หลังจบการศึกษาได้มีมุมมองและอยากจะกลับมาพัฒนาสวนทางการเกษตรของครอบครัว โดยอยากให้มีกิจกรรมที่หลากหลายต้อนรับนักท่องเที่ยวในอนาคต จึงเริ่มต้นสนใจในพืชเศรษฐกิจที่มีอนาคตไกล เมื่อได้ศึกษาตลาดคุณพีชพบว่าโกโก้กำลังเป็นที่ต้องการอย่างมากในอุตสาหกรรมช็อกโกแลต จึงตัดสินใจเปลี่ยนพื้นที่ทำการเกษตรของครอบครัวบางส่วนให้กลายเป็นสวนโกโก้
“ช่วงปี 2019 ช่วงนั้นพอรู้ตัวเองว่าสนใจที่จะปลูกโกโก้ ผมก็เดินทางไปศึกษาจากสวนที่ประสบผลสำเร็จทั่วประเทศไทยเลยครับ เพื่อที่อยากจะรู้ว่าในประเทศไทยสายพันธุ์ไหนดีที่สุด ก็เลยรู้มาว่าสายพันธุ์ที่เหมาะสมจะนำมาปลูกในสวนของผม ก็จะเป็นสายพันธุ์ชุมพรที่ได้รับการพัฒนามาแล้วให้สามารถปลูกได้ในบ้านเรา”
โดยแบ่งปลูกโกโก้บนเนื้อที่ประมาณ 40 ไร่ ใช้สายพันธุ์ชุมพร 1 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่ให้ผลผลิตดีและเหมาะกับสภาพแวดล้อมของน่าน แม้ในช่วงแรกจะต้องเผชิญกับปัญหาต่างๆ เช่น การปรับปรุงดิน การจัดการโรคพืช แต่ด้วยความมุ่งมั่น คุณพีชสามารถพัฒนาสวนโกโก้แห่งนี้ให้กลายเป็นต้นแบบของการปลูกโกโก้อย่างยั่งยืนได้สำเร็จ
เทคนิคการปลูกโกโก้ ให้ได้ผลผลิตคุณภาพ
โดยลักษณะของโกโก้ก่อนที่จะให้ผลผลิตได้นั้น ในช่วงแรกของการปลูกลงแปลงจำเป็นต้องมีไม้พี่เลี้ยงช่วยให้ร่มเงา คุณพีชจึงเลือกปลูกกล้วยน้ำว้าเป็นไม้พี่เลี้ยง การปลูกโกโก้ในพื้นที่ 1 ไร่ จะปลูกโกโก้อยู่ที่ประมาณ 130 ต้น ซึ่งระยะห่างระหว่างต้นจะอยู่ที่ 3×4 เมตร ต้นพันธุ์โกโก้ที่นำมาปลูกลงแปลง ควรเป็นต้นพันธุ์ที่มีความสมบูรณ์และมีอายุตั้งแต่ 6 เดือน จนถึง 1 ปี
“สภาพพื้นดินถ้าเป็นดินเหนียว ต้นโกโก้ยังสามารถเจริญเติบโตอยู่ได้ ถ้าแปลงไหนดินสมบูรณ์ก็จะไม่มีการปรุงดินก่อนปลูก แต่ถ้าแปลงไหนสภาพดินไม่ดี ไม่มีสารอาหารเลย ผมก็จะนำแบ๊กโฮมาขุดเป็นรูลึกลงไปประมาณ 1 เมตร และผสมดินลงไปในหลุมนั้น ใส่พวกขี้วัว อินทรียวัตถุต่างๆ เพื่อปรุงดินก่อน ถ้าปรับสภาพดินไว้ดีก็จะช่วยให้ต้นโกโก้ที่ปลูกไปใหม่โตได้ดี แต่ถ้าดินไม่ดีระยะแรกปลูกไปต้นโตช้าไม่สมบูรณ์ ก็จะทำให้โรคและแมลงศัตรูพืชเข้ามาทำลายได้ไวครับ”
สำหรับต้นโกโก้ที่ปลูกลงแปลงในระยะเริ่มแรก คุณพีช เล่าต่อว่า จะต้องดูแลเป็นพิเศษพอสมควร เนื่องจากโกโก้ไม่ได้เป็นพืชพื้นถิ่นที่อยู่ในประเทศไทย ในเรื่องของการให้น้ำและป้องกันแมลงศัตรูพืช หากไม่รอบคอบจะทำให้ต้นโกโก้ถูกทำลายจนเกิดความเสียหายได้
เมื่อต้นโกโก้ที่ปลูกได้อายุประมาณ 2 ปี ต้นจะมีความสูงอยู่ที่ 2-3 เมตร จะเริ่มให้ผลผลิตได้ จากนั้นจะต้องตัดต้นกล้วยที่เป็นไม้พี่เลี้ยงออกจากแปลงปลูก และการให้น้ำจะเป็นระบบสปริงเกลอร์ ให้น้ำทุก 2 วันครั้งเป็นอย่างต่ำ ซึ่งการให้น้ำอย่างเหมาะสมและการดูแลต้นโกโก้ให้แข็งแรง รวมถึงการใช้ระบบเกษตรผสมผสานเพื่อช่วยรักษาความสมดุลของระบบนิเวศ
“ปุ๋ยที่ใส่ภายในสวนโกโก้ ผมจะเน้นใส่เป็นปุ๋ยคอก จะเป็นปุ๋ยที่ผมหมักเองมีตั้งแต่ปุ๋ยขี้ไก่ ขี้วัวบ้าง แล้วแต่ช่วงแล้วแต่ราคา โดยจะใส่ทุก 4 เดือนครั้ง และก็จะมีเสริมด้วยปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ 15-15-15 ต้นละ 300 กรัม ใส่ปีละ 1 ครั้งเท่านั้น โดยใส่ก่อนที่หน้าฝนจะมาครับ”
โกโก้ที่ต้นโตเต็มที่
ให้ผลผลิตอยู่ที่ 30 กิโลกรัม
เมื่อโกโก้เริ่มให้ผลผลิตได้แล้ว คุณพีช บอกว่า เฉลี่ยแล้วโกโก้ 1 ต้น จะให้ผลผลิตอยู่ที่ประมาณ 30 กิโลกรัมต่อต้น โดยผลผลิตที่ได้ทั้งหมดจะนำมาแปรรูปเองจำหน่ายเป็นน้ำช็อกโกแลต และบางส่วนส่งจำหน่ายให้กับลูกค้าที่มาติดต่อขอซื้อ ซึ่งการออกไปตั้งบูธตามงานต่างๆ คุณพีชจะได้เจอลูกค้าใหม่ๆ เยอะมาก การได้เล่าและมีการพูดคุยโดยตรงทำให้ลูกค้าเข้ากระบวนการผลิตมากขึ้นตามไปด้วย
คุณพีชไม่เพียงแต่ขายเมล็ดโกโก้ดิบให้กับผู้ผลิตช็อกโกแลตเท่านั้น แต่ยังพัฒนาโกโก้ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าเพิ่ม เช่น ผงโกโก้ ชาโกโก้ และช็อกโกแลตโฮมเมด โดยวางแผนสร้างแบรนด์ของตัวเองให้เป็นที่รู้จักทั้งในประเทศและต่างประเทศ
“การจำหน่ายของที่สวน ก็จะมีทั้งขายปลีกและขายส่งให้กับร้านต่างๆ และทางสวนผมก็จะรับซื้อผลผลิตกับทางเกษตรกร เพื่อนำมาแปรรูปขายในตลาดที่เรามี อย่างเช่นส่งเข้าโรงงาน โดยราคาโกโก้ที่เป็นเมล็ดแห้งจะอยู่ที่กิโลกรัมละ 180-250 บาท ถ้าเป็นโกโก้นิบส์ขายอยู่ที่กิโลกรัมละ 800-1,500 บาท และก็จะมีสินค้าอื่นๆ อีกหลายตัว การจำหน่ายก็มีทั้งไปออกบูธและก็ทำตลาดช่องทางออนไลน์ควบคู่กันไปครับ”
ความสำเร็จบนเวทีระดับประเทศ
ช่วยการันดีคุณภาพสินค้าโกโก้ภายในสวน
จากความมุ่งมั่นและอยากที่จะพัฒนาโกโก้ให้มีคุณภาพสูง คุณพีชไม่ได้เพียงสร้างรายได้ให้กับชุมชนเท่านั้น แต่ยังนำพาโกโก้ไปสู่เวทีระดับประเทศ ล่าสุดเขาได้รับการคัดเลือกให้ติด Top 10 ในการแข่งขัน Thailand Cacao Bean Contest 2024 ซึ่งเป็นเวทีประกวดเมล็ดโกโก้ที่สำคัญของไทย การได้รับการยอมรับในระดับนี้ไม่เพียงแต่ช่วยสร้างชื่อเสียงให้กับสวนโกโก้ของคุณพีช แต่ยังช่วยตอกย้ำว่าโกโก้จากน่านสามารถแข่งขันได้ในระดับประเทศและพร้อมที่จะก้าวไกลสู่ตลาดโลก
“การที่ผมส่งเมล็ดแห้งเข้าไปประกวด ตอนนั้นก็ไม่คิดว่าจะได้รับรางวัล เพราะเมล็ดแห้งสวนผมเพิ่งจะมานิ่งเมื่อปีที่แล้วนี้เอง แต่การส่งเข้าไปประกวดทำให้เราทราบคุณภาพโกโก้ของสวนมากขึ้นครับ ว่าเมล็ดโกโก้ของเราเป็นยังไง มีเทสโน้ต (Taste Note) เป็นยังไง ซึ่งการส่งเมล็ดกาแฟไปก็จะช่วยในเรื่องของการวัดคุณภาพได้ดีครับ”
เส้นทางที่มองว่ายังคงเติบโต โกโก้ไทยในเวทีโลก
จากความสำเร็จนี้ ทำให้เห็นว่าการปลูกโกโก้ของคุณพีช จุดแข็งสำคัญคือแนวทางการผลิตแบบครบวงจร ตั้งแต่ต้นน้ำไปจนถึงปลายน้ำ ดูแลทุกขั้นตอนตั้งแต่การปลูก การแปรรูปเมล็ดโกโก้ ไปจนถึงการผลิตช็อกโกแลตคุณภาพสูง สิ่งนี้เองที่ช่วยให้เพิ่มมูลค่าผลผลิต สร้างมาตรฐานที่ยั่งยืนและทำให้ตลาดโกโก้ไทยมีความมั่นคง
สำหรับในอนาคตคุณพีชมองว่าประเทศไทยยังมีศักยภาพในการผลิตโกโก้ที่สามารถแข่งขันในตลาดโลกได้ โดยตั้งเป้าให้โกโก้น่านเป็นที่รู้จักในฐานะโกโก้คุณภาพสูง ด้วยมาตรฐานการผลิตระดับสากล และขยายตลาดสู่ผู้ผลิตช็อกโกแลตพรีเมียมทั่วโลก คุณพีชเน้นย้ำว่าผู้ที่สนใจปลูกโกโก้ต้องให้ความสำคัญกับการแปรรูปควบคู่กันไป เพื่อควบคุมคุณภาพ สร้างเอกลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ และทำให้ตลาดโกโก้ไทยเติบโตอย่างมั่นคงและยั่งยืน
“ลูกค้าส่วนใหญ่ที่เจอ พอเราบอกว่าเราขายอะไร พอรู้ว่าเป็นผงโกโก้ ทุกคนจะมีภาพจำว่าต้องเป็นโกโก้ที่ต้องเป็นของนำเข้ามาจากต่างประเทศเท่านั้น ซึ่งสินค้าเหล่านี้ไทยเราก็ทำอย่างมีคุณภาพเช่นกัน โดยเฉพาะโกโก้ใครจะเริ่มทำก็สามารถทำได้ เพราะตอนนี้ภาครัฐเองก็กำลังให้ความสำคัญมากขึ้นครับ”
จากจุดเริ่มต้นของเกษตรกรผู้มีวิสัยทัศน์ จนวันนี้โกโก้น่านได้ก้าวเข้าสู่ตลาดและเริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้น ท่านใดสนใจการปลูกโกโก้ต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสามารถสอบถามได้ที่ คุณพีช – คณาธิป ศรีรัตโนภาส สวนตั้งอยู่ หมู่ที่ 1 ตำบลสะเนียน อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน หมายเลขโทรศัพท์ 097-156-2106
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก 26 ก.พ. 2025
เคยได้ยินกันไหม? ที่ว่ากินปลาแล้วจะฉลาด มีงานวิจัยจากคณะพยาบาลศาสตร์และสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเพนซิลวาเนีย สหรัฐอเมริกา ตรวจสอบการกินปลาของเด็กวัย 9-11 ปีในประเทศจีนจำนวน 541 คน พบข้อสรุปที่น่าสนใจว่า กรดไขมันโอเมก้า 3 เข้าไปสะสมในสมองช่วยให้เด็กมีสภาพการนอนหลับที่สมบูรณ์ขึ้น ผลที่ตามมาคือพฤติกรรมด้านการเรียนรู้ดีขึ้น ก้าวร้าวน้อยลง ใช้เวลากับการเรียนได้มากขึ้น ความฉลาดจึงเป็นผลพวงที่ตามมาจากสภาพการนอนหลับที่ดีขึ้นนั่นเอง ปลาเป็นแหล่งของโอเมก้า 3 ที่ดีที่สุด และที่สำคัญปลาของไทยเราก็มีโอเมก้า 3 สูง ไม่แพ้ปลาแซลมอน แถมยังมีราคาที่ถูกและหากินได้ง่าย ในโอเมก้า 3 เป็นกรดไขมันจำเป็นที่ช่วยในเรื่องการทำงานของระบบประสาท ช่วยเพิ่มความจำ ทำให้ฉลาด และไอคิวดี ถ้าอยากได้โอเมก้า 3 ต้องเลือกกินปลาชนิดไหนดี ลองดูปริมาณโอเมก้า 3 ในปลาของไทยแต่ละชนิด มีประโยชน์มากมายขนาดนี้ 🐟ปลาทู ปลาทูมีไขมันทั้งหมด 3.8 กรัม มีโอเมก้า 6 อยู่ที่ 0.06 กรัม มีโอเมก้า 3 อยู่ที่ 0.22 กรัม แต่ถ้าปลาทูนึ่งมีไขมันทั้งหมด 3.0 กรัม มีโอเมก้า 6 อยู่ที่ 0.03 กรัม มีโอเมก้า 3 อยู่ที่ 0.18 กรัม ข้อมูลโภชนาการ ต่อเนื้อปลา 100 ก
“ทุเรียน” ราชาผลไม้ของไทย มีหลากหลายสายพันธุ์ บางชื่อบางสายพันธุ์อาจจะไม่คุ้นหู แต่ทุเรียนไทยก็อร่อยไม่แพ้ของที่อื่น ยิ่งใกล้ฤดูของทุเรียนเมื่อไหร่ คอทุเรียนต้องรีบไปจับจ่ายกันแน่นอน ซึ่งต้องยอมรับว่าเป็นผลไม้ที่ราคาค่อนข้างสูง แต่ก็มีหลายคนที่ยอมจ่ายเพื่อความอร่อย เอกลักษณ์เฉพาะที่หลายคนหลงใหล รู้ก่อน เตรียมก่อน กำเงินให้พร้อม คอทุเรียนห้ามพลาด วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านจะพาไปส่อง 5 อันดับพันธุ์ทุเรียนแพงที่สุดในไทย จะมีสายพันธุ์ไหนกันบ้างต้องไปดู ราคาอาจจะแพง แต่ละลูกจะมีที่มาและมีเอกลักษณ์เด่น ที่ใครได้ลิ้มลองต้องบอกอร่อย สมกับราคาที่ยอมจ่าย อร่อยแค่ไหนก็ทุ่มสุดตัว อันดับที่ 5 ทุเรียนสายพันธุ์หนามดำ (สวนบ้านไร่ธนิสร) ทุเรียนสายพันธุ์หนามดำ หรือ โอวฉี่ มีการนำต้นพันธุ์มาทดลองปลูกควบคู่กับการปลูกลำไย และพบว่าให้ผลผลิตสมบูรณ์ ลูกกลม ตกไซซ์น้อย ดูแลง่าย ทนต่อโรคระบาดและราคาสูง ใช้เวลาปลูก 3-4 ปีก็ให้ผลผลิตแล้ว ทุเรียนหนามดำ หรือ โอวฉี่ มีถิ่นฐานมาจากมาเลเซีย จุดเด่นรสชาติจะหวานมัน หวานแหลม มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว เนื้อเยอะ เนื้อนุ่ม เนียน เหมือนทานเค้ก คล้ายกับการทานทุเรียนก้านยาวและพวงมณีผสมกั
คนไทยกับต้นกล้วยเป็นความผูกพันมาช้านาน แม้วันนี้เราจะใช้ใบตองกล้วยน้อยลง หรือเลิกใช้เชือกกล้วยไปแล้วก็ตาม แต่ประเพณีชีวิตคนไทยกับต้นกล้วยยังแยกกันไม่ได้ ไม่ว่าพิธีขึ้นบ้านใหม่ หรือขบวนแห่ขันหมากแต่งงานก็จะขาดต้นกล้วยไม่ได้ ไปจนถึงพระราชพิธีพระบรมศพก็ยังมีการแทงหยวกกล้วยเป็นลวดลายประกอบพระเมรุ ที่สำคัญคือ เครื่องบายศรีใหญ่น้อยทั้งหลายที่ใช้ในพิธีศักดิ์สิทธิ์ล้วนทำมาจากใบตองที่นำมารีดเป็นกลีบเป็นกรวยสวยงาม อันเป็นที่มาของคำสำคัญที่ผูกพันชีวิตคนไทยกับต้นกล้วยว่า “พิธีรีตอง” ข้างต้นเป็นเรื่องของกล้วยกับประเพณีไทย ในที่นี้จะขอกล่าวถึงการ “กินกล้วยเป็นอาหารและยา” ซึ่งดำรงอยู่ในวัฒนธรรมโภชนาการและแพทย์พื้นบ้านไทยมาแต่โบร่ำโบราณไม่ขาดสายมาจนถึงทุกวันนี้ คนไทยรู้จักกินกล้วยหลายชนิด แต่ที่ฮิตที่สุดก็คือ “กล้วยน้ำว้า” นอกเหนือจากประโยชน์ทางด้านอาหารแล้ว กล้วยยังมีคุณค่าอนันต์ในทางยา หมอพื้นบ้านใช้ใบตองอ่อนที่ยังม้วนอยู่ นำมาอังไฟสำหรับประคบรักษาอาการปวดหน้าอก อาการอักเสบพุพองของผิวหนัง หรือนำมาต้มน้ำดื่มแก้ท้องเสีย บิด แก้ผื่นคัน สมัยที่ยาเพนิซิลินหายาก น้ำคั้นสดจากหยวกกล้วยช่วยเยียวยาโรคหนองใน
เชื่อว่า ความสุขของเด็กบ้านสวนหลายคนคงจะเหมือนๆ กัน ใช้เวลาช่วงวันหยุด เสาร์ –อาทิตย์ ออกกำลังกายปีนป่ายห้อยโหนต้นไม้เป็นลิงค่างแล้วกับเพื่อนๆ อย่างสนุกสนาน ฝึกหัดว่ายน้ำในร่องสวน โดยใช้ลูกมะพร้าวผูกเป็นทุ่นพยุงตัว ยามหิว ก็ปีนต้นไม้เลือกเก็บผลไม้กินตามความพอใจ ทั้งฝรั่งขี้นก กล้วยหอม กล้วยไข่ มะพร้าว ฯลฯ พอเข้าสู่ช่วงฤดูร้อนทุกปี เด็กบ้านสวนจะสนุกสนานกับการเก็บมะม่วงพันธุ์ไทยโบราณหลายชนิดที่มีรสชาติเอร็ดอร่อย เช่น มะม่วงแขนอ่อน(จำได้แม่น ..ผลยาวมาก ) แก้มแดง (ลูกสีสวยงาม เป็นเอกลักษณ์เด่น ) ลิ้นงูเห่า ( รสชาติหวานหอมเหมือนมะม่วงอกร่อง) ทองดำ (ผลดิบ มีรสมันปนเปรี้ยว ผลสุก หอมหวานอร่อยมาก ) อกร่อง (รสชาติหวานหอม อร่อยที่สุดในกลุ่มมะม่วงกินสุก ) ตลับนาค(กลิ่นหอม รสหวานอร่อย )กำปั้น หรือ กระล่อน ( ลูกเล็ก มีกลิ่นหอม รสหวาน ) พิมเสนมัน (ผลสุกงอมมีรสหวานปนเปรี้ยว ) และมันขุนศรี (อร่อยทั้งผลดิบและสุก ) ฯลฯ ในอดีต เมืองไทยมีสายพันธุ์มะม่วงไทยโบราณหลายร้อยสายพันธุ์ แต่วันนี้ มะม่วงเหล่านั้น นับวันแทบจะสูญหายไปหมด เพราะเกษตรกรส่วนใหญ่เลือกปลูกมะม่วงที่ได้รับความนิยมเชิงการค้าเสียเป็นส่วนใหญ่ เช
